Saraybosna Suikastı
From Wikipedia, the free encyclopedia
Saraybosna Suikastı, 28 Haziran 1914 saat 01.15'te[1] Arşidük Franz Ferdinand'a Gavrilo Princip adındaki bir Boşnak Sırp tarafından düzenlendi. Princip, aynı zamanda Muhamed Mehmedbašić, Vaso Čubrilović, Nedeljko Čabrinović, Cvjetko Popović ve Trifko Grabež (bir Boşnak ve beş Sırp) içeren ve Boşnak Sırp Danilo Ilić ve Kara El adlı gizli cemiyetinin bir üyesi tarafından koordine edilen altı suikastçıdan biriydi. Suikastın siyasi amacı, Avusturya-Macaristan'ın Güney Slav eyaletlerini bir Yugoslavya'da birleştirebilmek için koparmaktı. Suikastçıların bu girişimlerinin nedenleri, daha sonra Genç Bosna olarak bilinen hareketle tutarlıydı. Suikast, Avusturya-Macaristan'ın daha sonra Sırbistan Krallığı'na bir ültimatom vermesi ve kısmen reddedilmesi ile doğrudan I. Dünya Savaşı'na yol açtı. Avusturya-Macaristan daha sonra Sırbistan'a savaş ilan ederek çoğu Avrupa devleti arasında savaşa yol açan eylemleri tetikledi.
Sırp askeri komplosu, Sırp istihbarat ajanı Binbaşı Vojislav Tankosić ve Rade Malobabić'in yardımıyla Sırp Askeri İstihbarat Şefi Dragutin Dimitrijević tarafından düzenlendi. Tankosić suikastçıları bomba ve tabancalarla silahlandırdı ve eğitti. Suikastçılara, Malobabić'in silah ve ajanların Avusturya-Macaristan'a sızması için kullandığı aynı gizli güvenli ev ve ajan ağına erişim izni verildi.
Suikastçılar, gizli şebekenin kilit üyeleri ve hala hayatta olan kilit roldeki Sırp askeri komplocular tutuklandı, yargılandı, mahkûm edildi ve cezalandırıldı. Bosna'da tutuklananlar Ekim 1914'te Saraybosna'da yargılandı. Diğer komplocular, 1916-1917'de Fransız kontrolündeki Selanik Cephesi'ndeki bir Sırp mahkemesinde ilgisiz asılsız suçlamalarla tutuklandı ve yargılandı; Sırbistan en büyük askeri komploculardan üçünü idam etti. Suikastlarla ilgili bilinenlerin çoğu bu iki duruşma ve ilgili kayıtlardan gelmektedir.
Eski Yugoslavya'nın çeşitli ülkeleri büyük ölçüde Gavrilo Princip'i bir terörist olarak görürken,[2][3] günümüzde Sırp Cumhuriyeti ve Sırbistan hükûmetleri Princip'in bir kahraman olduğu konusunda ısrar etmeye devam etmektedir.[2][4]