![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Naim_Frash%25C3%25ABri.jpg/640px-Naim_Frash%25C3%25ABri.jpg&w=640&q=50)
Naim Fraşiri
Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve çevirmen / From Wikipedia, the free encyclopedia
Naim Bey Fraşıri[1][2] (daha yaygın kullanımıyla Naim Fraşiri; 25 Mayıs 1846, Fraşer - 20 Ekim 1900, Kadıköy), Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve Arnavutluk millî şairi ilan edilen çevirmen. Modern Arnavut edebiyatının öncüsü ve 19. yüzyılın en etkili Arnavut kültürel simgelerinden biri olarak kabul ediliyor.[3]
Naim Fraşıri | |
---|---|
![]() | |
Doğum | 25 Mayıs 1846(1846-05-25) Fraşer, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 20 Ekim 1900 (54 yaşında) Kadıköy, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Meslek |
|
Dil | |
Eğitim | Zosimea Okulu |
Edebî akım | Romantizm |
Akrabalar | Abdül Fraşiri (kardeşi) Sami Fraşiri (kardeşi) Midhat Fraşiri (yeğeni) Ali Sami Yen (yeğeni) |
İmza | ![]() |
Naim ve kardeşleri Abdül ve Sami, Tomor Dağları'nın güney yamaçlarındaki Fraşer köyünde doğup büyüdüler. Olağanüstü bir şekilde Arapça, Eski ve Modern Yunanca, Fransızca, İtalyanca, Osmanlı Türkçesi ve Farsça gibi birçok kültür ve dil ile tanıştı.[4] Batı ve Doğu'nun edebi kültürüne eşit derecede aşina olan az sayıdaki kıymetli kişilerden biriydi.[5]
Babasının ölümü üzerine, o ve ailesi Yanya'ya yerleşti ve lirik ve romantik tarzda yazdığı gelecekteki şiirleri için ilk ilhamının bu yerden aldı. Ciddi bir akciğer enfeksiyonu geçirdikten sonra, doğuştan gelen tüberkülozu nedeniyle İstanbul'a giiti, daha sonra o dönemin en seçkin temsilcisi olacağı Arnavut millî uyanışı sırasında Arnavut halkının ulusal özgürlük ve bilinç mücadelesinde kardeşi Abdül'e katıldı.[5]
Fraşiri'nin başyapıtları özgürlük, insanlık, birlik, hoşgörü ve devrim gibi temaları keşfetti. Yazdığı eserler arasında Arnavutça yazılmış on beş eserin yanı sıra dördü Türkçe, ikisi Yunanca, diğeri Farsça olmak üzere yirmi iki eserle Arnavutluk'un ötesindeki kitleye de erişebildi. Arnavutluk'ta tasavvuf şiirinin en tipik yazarı, amcası Dalip Fraşiri'nin etkisi altında, şiirsel ideallerinde sufizmi batı felsefesi ile karıştırmaya çalıştı.[6][7][8] 20. yüzyılda Arnavut edebiyatı ve toplumu üzerinde, özellikle Aleksandër Stavre Drenova, Gjergj Fişta ve Lasgush Poradeci ve diğerleri üzerinde olağanüstü bir etkisi oldu.[9][10]
Şiiri O malet e Shqipërisë'deki "Ti Shqipëri, më jep nder, më jep emrin Shqipëtar" mısrası Arnavutluk'un ulusal sloganı olarak belirlenmiştir. Birlik, özgürlükle ilgili şeyler söyler ve sözleriyle ülkeye ve insanlara karşı gurur duygusunu somutlaştırır.