Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Mustafa Edige Kırımal (d. 1911 Bahçesaray, Kırım - ö. 1980 Münih, Almanya) Kırım Tatarlarının diasporada yaşayan liderlerindendi.
Mustafa Edige Kırımal | |
---|---|
Doğum | 1911 Bahçesaray, Kırım |
Ölüm | 1980 Münih, Almanya |
Defin yeri | Zincirli Medrese |
Milliyet | Polonya Tatarları |
Babası Mustafa Şinkieviç Polonya Tatarlarındandır. Aile I. Dünya Savaşı öncesinde Kırım'a yerleşmiştir. İlk öğrenimine Yalta yakınlarındaki Dereköy'de başlamış, daha sonra Yalta'daki Rus Lisesi'ne devam etmiştir. Yüksek öğrenimini Akmescit (Simferepol) Pedagoji Enstitüsü'nde tamamlamıştır.
Sovyet baskısının artması üzerine önce Azerbaycan'a kaçmış daha sonra da İran'a geçmiştir. İran üzerinden 1932 yılında İstanbul'a gelen Kırımal, iki yıl sonra Litvanya Müslümanlarının lideri amcası Müftü Yakup Sinkievic'in yanına gitmiştir.
1939 yılında Vilnius Üniversitesi'nde siyasal bilimler öğrenimini tamamlayan Mustafa Edige Kırımal, Almanya'nın 1939 yılında Polonya'ya saldırması üzerine Berlin üzerinden yeniden İstanbul'a dönmüştür. Ukrayna ve Kırım'da (1941-1944) yılları arasında yaşanan Alman işgali döneminde Kırımal Almanya'da bulunmuş ve Kırımlı savaş esirleri ile ilgilenmiştir.
II. Dünya Savaşını sonra ermesinin ardından Almanya'da kalır ve Münster Üniversitesi'nde 'Kırım Türklerinin Milli Mücadelesi' isimli tezi ile doktor unvanı alır.
Aymelek Hanım ile evlenen Edige Bey 1980 yılında Münih'te hayata gözlerini yumar ve ülkesinin Sovyet işgalinde olması nedeni ile Almanya'da defnedilir.
2007 yılına kadar Münih'te bulunan naaşı Kanada'da yaşayan erkek kardeşi Aslan Bey'in verdiği vekaletle, merkezi Giessen'de bulunan 'Batı Avrupa Kırım Kültür Merkezi Genel Başkanı Rafet Karanlık, Kırım Tatar Milli Meclisi Almanya Temsilcisi Ahmet Özay ve 'Batı Avrupa Kırım Kültür Merkezi Kırım Temsilcisi Kürşad ÖRNEK tarafından gerekli evraklar ve hazırlıklar tamamlanmasıyla 'Batı Avrupa Kırım Kültür Merkezi' tarafından İstanbul üzerinden Kırım'a götürülmüştür.
Kırım Tatarlarının sürgün edildiği 18 Mayıs günü, sürgünün 62. yıldönümünde Bahçesaray'da yapılan bir tören ile ölümünden 27 yıl sonra vatanında Kırım Tatarlarının lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu tarafından toprağa verilmiştir. Mezarı Bahçesaray'da Zincirli Medrese bahçesinde İsmail Gaspıralı ve Ahmet Özenbaşlı gibi milli hareket önderlerinin ve Kırım hanlarının türbelerinin bulunduğu devlet mezarlığındadır.[1]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.