![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Abdus_Salam_1987.jpg/640px-Abdus_Salam_1987.jpg&w=640&q=50)
Muhammed Abdüsselam
Pakistanlı fizikçi (1926-1996) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Muhammed Abdüsselam (Pencapça, Urduca: محمد عبد السلام; okunuşu [əbd̪ʊs səlɑm]; d. 29 Ocak 1926 - ö. 21 Kasım 1996), elektrozayıf etkileşim ile ilgili çalışmalara katkılarından dolayı 1979 yılında Nobel Fizik Ödülünü paylaşan kuramsal fizikçidir. Abdüsselam Nobel Ödülü kazanan ilk Pakistanlı ve Mısırlı Enver Sedat'tan sonra Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman olmakla birlikte fen alanında bu ödülü kazanan ilk Müslüman olarak tanındı.[2]
![]() | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Ocak 2020) |
![]() 1987 yılında Abdüsselam, bir çocukla konuşurken. | |
Doğum | 29 Ocak 1926(1926-01-29) Jhang, Sahiwal Bölgesi, Pencap, İngiliz Hindistanı |
Ölüm | 21 Kasım 1996 (70 yaşında) Oxford, İngiltere, Birleşik Krallık |
Milliyet | Pakistanlı |
Eğitim | Pencap Üniversitesi Hükümet Koleji Üniversitesi Aziz John Koleji, Cambridge |
Din | Ahmedîlik |
Ödüller | Smith Ödülü 1950 Adams Ödülü 1958 Nişan-ı Pakistan 1959 Hughes Madalyası 1864 Kraliyet Madalyası 1978 Nobel Fizik Ödülü[1] 1979 Nishan-e-Imtiaz 1979 Jozef Stefan Madalyası 1980 Fiziğe Üstün Katkıları için Altın Madalya 1981 Lomonosov Altın Madalyası 1983 Copley Madalyası 1990 Cristoforo Colombo Ödülü 1992 |
Kariyeri | |
Dalı | Kuramsal fizik |
Çalıştığı kurumlar | PAEC SUPARCO PINSTECH Pencap Üniversitesi Imperial College London Hükümet Koleji Üniversitesi Cambridge Üniversitesi ICTP COMSATS TWAS Edward Bouchet Abdüsselam Enstitüsü |
Doktora danışmanı | Nicholas Kemmer |
Doktora öğrencileri | Michael Duff Ali Chamseddine Robert Delbourgo Walter Gilbert ![]() John Moffat Yuval Ne'eman John Polkinghorne Riazuddin Fayyazuddin Masud Ahmad Partha Ghose Kamaluddin Ahmed Ghulam Murtaza Munir Ahmad Rashid |
İmza | |
Bilim alanında Nobel ödülünü kazanan ilk Müslüman bilim insanı. |
Abdüsselam 1960'tan 1974’e kadar Pakistan hükûmetine bilim danışmanlığı yaptı ve bu önemli rol Pakistan'ın altyapısına büyük katkı sağladı. Abdüsselam kuramsal ve parçacık fiziğindeki önemli gelişmelerden ve katkılarından sorumlu olmanın yanında ülkesindeki bilimsel araştırmaları en yüksek seviyeye çıkarmakla da yükümlüydü. Abdüsselam SUPARCO’nun kurucu müdürüydü ve Pakistan Atomik Enerji Komisyonu’nda (PAEC) Kuramsal Fizik Grubu’nun yönetiminden sorumluydu. Bilim danışmanı olarak Abdüsselam, nükleer enerjinin barışçıl kullanılmasında ve 1972’de Pakistan’ın atom bombasını geliştirmesinde tamamlayıcı bir rol oynadı ve onun gözetiminde çalışan bilim adamları tarafınca bu programın “bilimsel babası” olarak görüldü. 1974 yılında Pakistan Parlamentosu Müslüman Ahmediye Cemaati’nin kâfir olduğunu beyan eden belgeyi yayınladıktan sonra Selam, ülkesinden protestolarla ayrıldı. Ölümünden sonra bile, ülkesinin en nüfuzlu bilim adamlarından sayıldı. 1998 yılında, Pakistan’ın nükleer testleri sonrası, Pakistan Hükûmeti Abdüsselam’ın hizmetlerini onurlandırmak için onun anısına bir hatıra pulu bastırdı.
Abdüsselam’ın en büyük ve dikkate değer başarıları arasında Pati–Selam modeli, manyetik foton, vektör meson, Büyük Birleşme kuramı, süpersimetri çalışmaları ve en önemlisi elektrozayıf kuvvet teorisini içerir ki bu fizik alanındaki en prestijli ödülü- Nobel Ödülünü kazanmasına vesile olmuştur. Abdüsselam kuantum alan kuramına ve Londra Imperial Koleji’nde matematiğin gelişmesine büyük katkılarda bulundu. Öğrencisi Riazuddin ile Selam modern nötron teorisi, nötron yıldızları ve kara deliklere, ayrıca kuantum mekaniğini modernize etmeye ve kuantum alan kuramına büyük katkılar yaptı.Bir öğretmen ve bilim destekçisi olarak, Abdüsselam Pakistan’da matematiksel ve kuramsal fiziğin kurucusu ve babası, kendi döneminde de başbakanın bilim başdanışmanı olarak tanınır. Pakistanlı fizikçileri Fizik Topluluğuna kazandırarak dünyaya çok büyük katkı sağlamıştır. Öldüğü ana kadar bile bıkmadan usanmadan fiziğe katkılarını ve üçüncü dünya ülkelerinde bilimin ilerlemesine olan desteğini geri çekmedi.