Moro İsyanı (1899-1913)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Moro İsyanı (1899-1913) Filipin-Amerikan Savaşı sırasında Moro halkı ile ABD ordusu arasında yaşanan silahlı bir çatışmadır. Özerk fiilen bağımsız konumdaki Moroların Filippinlerle birlikte, kendi bölgelerinde ABD işgaline uğraması neticesi başlayan bu ayaklanma, ABD ordusunca güç kullanılarak bastırılmış, bölgenin tümden ABD işgaline uğraması ve sonuçta Moroların özerkliklerini ve fiili bağımsızlıklarını tamamen kaybetmesi ile son bulmuştur. "Moro" kelimesi - İspanyolca "Moor" [9] - Mindanao, Jolo ve komşu Sulu Takımadalarını içeren bir bölge olan Güney Filipinler'de yaşayan Müslüman halk için kullanılan bir terimdir. Sulu müslümanları olarak da bilinmektedir. II. Abdülhamid'in halife sıfatıyla Morolara yönelik olarak ABD Büyükelçisinin İstanbul'daki diplomatik faaliyetleri neticesinde, ABD lehine hazırlamış olduğu, sözde dini özgürlüklerine izin verilmiş olmak kayıtlı Abd'ye karşı gelmemelerini belirten fetva da Moroların o sırada ABD'ye karşı mücadele veren Hristiyan Filipinliler ve diğer yerli halk ile birleşmesini de engelleyerek bu isyanın başarısız olmasında önemli rol oynamıştır.[10]
Moro İsyanı (1899-1913) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Filipin-Amerikan Savaşı | |||||||
Moro savaşçılarına karşı savaşan Amerikan askerleri | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Sulu Sultanlığı Maguindanao Sultanlığı Lanao Sultanlığı | |||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Jikiri[2][3][4] Panglima Hassan[5][6] Datu Ali[2][7] Datu Amil |
Leonard Wood Tasker H. Bliss John J. Pershing | ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
Bilinmiyor | 25.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
Bilinmiyor ancak ağır kayıp |
ABD: 130 ölü 270 yaralı ~500 hastalıktan ölen Filipinli Yerel ABD birlikleri: 111 ölü 109 yaralı ABD Himayesindeki Filipin Polis Teşkilatı: 1,706 ölü ve yaralı[8] |