Mordvin dilleri
From Wikipedia, the free encyclopedia
Mordvin dilleri (Rusçadaki resmî ismiyle мордовские языки, mordovskiye yazyki),[2] Ural dillerinin bir koludur. Birbiriyle yakın bağları olan ve ikisi de Mordovya bölgesinde konuşulan Erzyan ile Mokşan dillerinden oluşur.[3] Bu grubun eskiden tek bir "Mordvin dili"ni teşkil ettiği düşünülürdü,[4] ancak mevcut durumda küçük bir dil grubu olarak görülür. Sesbilim, sözcük ve dilbilgisi farklılıkları nedeniyle Erzyanca ile Mokşanca birbiriyle karşılıklı anlaşılabilirlik göstermemektedir; hatta gruplar arası temaslarda sık sık Rus dili kullanılır.[5]
Pratik Bilgiler Bölge, Dil ailesi ...
Mordvin dilleri | |
---|---|
Bölge | Rusya |
Dil ailesi | Ural
|
Dil kodları | |
ISO 639-3 | – |
Glottolog | mord1256 [1] |
Kapat
Bu iki dilin birbirinden farklı edebî formları da var. Erzyan edebî dili 1922'de, Mokşan edebî diliyse 1923'te oluşturuldu.[6]
İki dil arasındaki bazı sesbilimsel farklılıklar şunlardır:[4]
- Mokşanca /ɛ, e/ sesleri arasındaki ayrımı muhafaza ederken, Erzyancada bu iki ses birbiriyle /e/ sesi olarak birleşmiştir.
- Diğer Ural dillerinde olduğu gibi, Erzyancada da vurgusuz hecelerde ünlü uyumu yer alır; ön ünlüsü olan sözcüklerde [e] sesi, arka ünlüsü olan sözcüklerdeyse [o] sesi kullanılır. Mokşancada ise tüm bunların yerine [ə] sesi kullanılır.
- Erzyanca sözcüklerinin başlarında yer alan artdişyuvasıl patlamalı sürtünmeli /tʃ/ sesinin yerinde Mokşancada sürtünmeli /ʃ/ sesi yer alır.
- Ötümsüz ünsüz sesleriyle bitişik /r, rʲ, l, lʲ, j/ sesbirimleri Mokşancada ötümsüzleşme geçirip [r̥ r̥ʲ l̥ l̥ʲ ȷ̊] şeklinde eklemlenir.