Kıbrıs Sorunu
Kıbrıs Türkleri ve Kıbrıs Rumları arasında devam eden sorun / From Wikipedia, the free encyclopedia
Kıbrıs Sorunu, Akdeniz'in doğusunda bulunan Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumlarıyla Kıbrıs Türkleri arasında yaşanan siyasi tabanlı sorun. Britanyalıların Kıbrıs Sözleşmesi sonrasında[1] adayı kolonileştirmeleri ile halklar arası çatışmalar artış gösterdi.[2] Bu tarihlerde taksim isteğinde bulunan Türkler ile enosis isteyen Rumlar birbirleri ile çatışmaya başladı.[2] Kıbrıslılar tamamen öz belirtim hakkı istiyordu.[3] Britanyalılar, sorunu "Rum-Türk anlaşmazlığına" bağladı[4] ve sonunda 16 Ağustos 1960 tarihinde Kıbrıs; Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık'ın "Kuruluş, İttifak ve Garanti" adındaki 3 anlaşmayı imzalaması ile bağımsızlığını kazandı.[4]
Bu maddede içeriğin konusunun eksik olduğu düşünülmektedir. |
Bağımsızlıktan sonra da ada üzerinde çatışmalar durmadı ve 1963'te Kıbrıs Türkleri ada yönetiminden çekildi.[5] 1974'te, Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasında siyasi gerilimler şiddetli olarak artmaktaydı[6] ve Yunanistan'daki askeri cunta desteği ile Kıbrıs'ta enosis'e yönelik aşırı milliyetçi Rumların darbe yapması[7][8] sonucunda Türkiye, Kıbrıs'a Başbakan Bülent Ecevit’in Liderliğinde harekât düzenledi.[9] Bunlarla birlikte, adanın kuzeyinde Türklerin yönetiminde politik bir düzenin meydana gelmesine neden oldu.[10] Bu siyasi olaylarla günümüzdeki "Kıbrıs Sorunu" ortaya çıktı. 1983 yılında Türkiye, Kıbrıs Türk toplumunun ilan ettiği[10] de facto yönetim olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanımasından sonra[11] Kıbrıs Cumhuriyeti'ne Güney Kıbrıs Rum Yönetimi olarak hitap etmektedir.[12] 13 Mayıs 1984’te de Güvenlik Konseyi 550 sayılı kararı[13] ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilanını ayrılıkçı bir hareket olarak tanımladı.[14] Birleşmiş Milletler[15] ve Avrupa Konseyi[16] Türkiye'nin "işgali" altında olduğunu nitelendirdi.[17] Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti günümüzde bağımsızlığı sadece Türkiye Cumhuriyeti dışında[18] hiçbir ülke tarafından tanımayan de facto bağımsız bir cumhuriyet konumundadır.[19] Adanın kuzeyi de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'ne ait kabul edilir.[13]
Bugün soruna ABD,[20] Birleşik Krallık, Türkiye, Yunanistan, Birleşmiş Milletler ve son zamanlarda Avrupa Birliği[21] dahil bulunmaktadır.