Kullanıcı:Ae.zigor/İtiş vektörlemesi
From Wikipedia, the free encyclopedia
İtiş vektörlemesi, aynı zamanda itme vektörü kontrolü veya TVC, bir uçağın, roketin yada farklı bir aracın yönelimini ve aracın açısal hızını kontrol etmek amacıyla motordan gelen itişin yönünü manipüle edebilme kabiliyetidir.
Atmosfer dışında da kullanılan roket biliminde ve balistik misillerde, aerodinamik kontrol yüzeyleri kullanışsızdır. Bu sebeple itiş vektörlemesi temel olarak yönelim kontrolünü sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.
Uçaklar için, bu method aslen uçaklara dikey kalkış (VTOL) yapabilme yada daha kısa bir piste inip kalkış yapabilme(STOL) amacıyla geliştirilmiştir. Daha sonra bu yöntemin savaş durumunda, uçaklara geleneksel uçakların yapamadığı manevraları yapma kabiliyeti verdiği fark edilmiştir. Uçağın dönüş yapabilmesi için, uçak aileron ve elevator gibi aerodinamik kontrol yüzeylerini kullanmak zorundadır; itiş vektörlemesi olan uçaklarda dahi kontrol yüzeylerinin kullanılması zorunludur ancak daha az bir ölçüde kullanılmaları yeterli olmaktadır.
Rus kaynaklarından[1] türetilen füze literatüründe, itme vektörlemesi sık sık "gaz-dinamik yönetimi" veya "gaz-dinamik kontrol" olarak anılmıştır.