KKK aşısı
kızamık, kabakulak ve kızamıkçığa karşı uygulanan çeşitli karma aşılardan herhangi biri / From Wikipedia, the free encyclopedia
KKK aşısı, KKK olarak kısaltılan kızamık, kabakulak ve kızamıkçığa (Alman kızamığı) karşı bir aşıdır.[6] İlk doz genellikle 9 aylık ile 15 aylık arasındaki çocuklara verilir, ikinci doz ise 15 aylık ile 6 yaş arasında ve dozlar arasında en az dört hafta olacak şekilde yapılır.[7][8][9] İki dozdan sonra insanların %97'si kızamığa, %88'i kabakulağa ve en az %97'si kızamıkçığa karşı korunmuş olur.[7] Aşı ayrıca bağışıklık kanıtı olmayanlara,[7] iyi kontrol edilen HIV/AIDS'lilere[10][11] ve eksik bağışıklığı olanlara kızamığa maruz kaldıktan sonraki 72 saat içinde önerilmektedir.[8] Enjeksiyon yoluyla yapılır.[12]
Kombinasyon | |
---|---|
Kızamık aşısı | Aşı |
Kabakulak aşısı | Aşı |
Kızamıkçık aşısı | Aşı |
Klinik verisi | |
Ticari adlar | M-M-R II, Priorix, Tresivac, vs. |
Diğer adlar | MMR aşısı, MPR aşısı[1] |
AHFS/Drugs.com | Monografi |
MedlinePlus | a601176 |
Lisans veri | |
Gebelik kategorisi |
|
ATC kodu | |
Hukuki durum | |
Hukuki durum | |
Tanımlayıcılar | |
CAS Numarası | |
ChemSpider |
|
MMR aşısı dünya çapında yaygın olarak kullanılmaktadır. Dünya çapında 1999 ve 2004 yılları arasında 500 milyondan fazla doz uygulanmıştır[13] ve aşının dünya çapında uygulanmaya başlamasından bu yana 575 milyon doz uygulanmıştır.[14] Kızamık, bağışıklama yaygınlaşmadan önce yılda 2,6 milyon ölümle sonuçlanıyordu.[14] Bu rakam 2012 yılı itibarıyla, çoğu düşük gelirli ülkelerde olmak üzere, yılda 122.000 ölüme düşmüştür.[14] Aşılama sayesinde 2018 itibarıyla Kuzey ve Güney Amerika'da kızamık oranları çok düşüktür.[14] Aşılanmayan nüfuslarda hastalık oranlarının arttığı görülmüştür.[14] 2000 ve 2018 yılları arasında aşılama, kızamık ölümlerini %73 oranında azaltmıştır.[15]
Aşılamanın yan etkileri genellikle hafiftir ve herhangi bir özel tedavi gerektirmeden düzelir.[16] Bunlar arasında ateşin yanı sıra enjeksiyon bölgesinde ağrı veya kızarıklık da yer alabilir.[16] Şiddetli alerjik reaksiyonlar yaklaşık bir milyon kişiden birinde görülür.[16] Canlı virüsler içerdiği için KKK aşısı hamilelik sırasında önerilmez ancak emzirme döneminde yapılabilir.[7] Aşının diğer aşılarla aynı zamanda yapılması güvenlidir.[16] Yakın zamanda aşılanmış olmak kızamık, kabakulak veya kızamıkçığın başkalarına geçme riskini artırmaz.[7] KKK aşısı ile otistik spektrum bozuklukları arasında bir ilişki olduğuna dair kanıt yoktur.[17][18][19] KKK aşısı, üç hastalığın zayıflatılmış canlı virüslerinin bir karışımıdır.[7]
KKK aşısı Maurice Hilleman tarafından geliştirilmiştir.[6] Merck tarafından 1971 yılında ABD'de kullanım için ruhsatlandırılmıştır.[20] Tek başına kızamık, kabakulak ve kızamıkçık aşıları daha önce sırasıyla 1963, 1967 ve 1969 yıllarında ruhsatlandırılmıştı.[20][21] İkinci doz önerisi 1989 yılında getirilmiştir.[20] Bunun yerine su çiçeğini de kapsayan KKKV aşısı kullanılabilir.[7] Kabakulağı kapsamayan bir KK aşısı da zaman zaman kullanılmaktadır.[22]