Kırklareli (il)

Bu madde Kırklareli il sınırları içindeki tüm bölgeyi kapsamaktadır. Başlığın diğer anlamları için Kırklareli (anlam ayrımı) sayfasına gidiniz.

Kırklareli, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Trakya yakasında, doğuda Karadeniz, güneyde Tekirdağ, batıda Edirne ve kuzeyde Bulgaristan'ın Burgaz ili ile çevrili ildir.

Kırklareli
İl
İlin Türkiye'deki konumu
İl sınırları haritası
Ülke	Türkiye
Belde sayısı	21
Köy sayısı	179
İl merkezi	Kırklareli
İdare
• Vali	Uğur Turan
Yüzölçümü
• Toplam	6.459 km²
Rakım	203 m
Nüfus [1]
• Toplam	343.723
• Yoğunluk	56/km²
• Kır	107.221
• Şehir	236502
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	288
İl plaka kodu	39
Resmî site www.kirklareli.gov.tr www.kirklareli.bel.tr

Tarihçe

Kırklareli'nin bilinen ilk sakinleri tüm Trakya bölgesinde olduğu gibi Traklardır. MÖ 6. yüzyılda Yunanistan'a kadar uzanan büyük bir imparatorluk kuran İran soylu kavim Perslerin eline geçen bölge, MÖ 4. yüzyılda Büyük İskender önderliğindeki Makedonlar, MÖ 2. yüzyılda ise Romalıların hakimiyetine girer. Roma İmparatorluğu'nun 4. yüzyılda ikiye bölünmesiyle Doğu Roma İmparatorluğu'nun payına düşen Kırklareli, bu dönemde birçok Bulgar ve Peçenek istilası görmüştür. Şehrin Bizans dönemindeki adı "kırk kilise" anlamında Saranta Ekklesies'tir.^[2] 13. yüzyılda kısa bir Haçlı işgalinin ardından 1368 senesinde, Balkanlarda yayılan Türklerin egemenliğine girmiştir. Osmanlılar şehrin adını "Kırk Kilise" şeklinde Türkçeleştirmişlerdir, bu Bizans dönemindeki adının birebir tercümesidir.^[2] Bir görüşe göre Kırk Kilise ile kastedilen kırk adet kilise değil, "kırk azizler kilisesi" olsa gerektir (III. yüzyılın sonunda Sivas'ta din uğruna şehit olan kırk azizler efsanesi Anadolu Hristiyanlığının en popüler konularından biridir).^[3] Osmanlı döneminde Edirne Vilayeti'ne bağlı bir sancak merkezi olan Kırklareli, 93 Harbi'nde (1878) Rus, Balkan Harbi'nde (1912) Bulgar ve I. Dünya Savaşı'ndan sonra (1920-1922) Yunan işgali yaşamış, Türk Kurtuluş Savaşı'nın Türkler açısından zaferle sonuçlanmasıyla birlikte 10 Kasım 1922'de Türk topraklarına katılmıştır. 1924 yılında Kırkkilise milletvekili Dr. Fuad Bey (Umay) Meclisteki müzakerelerden birinde, şehrin adının halk dilinde ve resmî olmayan kullanımlarda Kırklareli veya Kırklarili şeklinde geçtiğini belirterek şehrin adının "Kırklareli" olarak değiştirilmesine yönelik bir teklifte bulunmuştur; isim değişikliği teklifi 20 Aralık 1924'te TBMM'de kabul edilmiş ve ilgili kanun 14 Ocak 1925'te Resmî Gazate'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.^[4] "Kırkkilise" olan adında kilise sözcüğü geçtiği için değiştirilmiştir.

Coğrafya

Kuzeye doğru çıkıldıkça giderek sarplaşan ve Türkiye Trakyası'nın en yüksek noktasını teşkil eden 1031 m rakımlı Mahya Dağı'nın da bulunduğu Yıldız Dağları'na varılan ilin genelinde kara iklimi hüküm sürer. İlin en önemli akarsuyu Ergene, Kırklareli'nin güneyinde tarıma elverişli, dolayısıyla birçok yerleşim biriminin bulunduğu bir plato yaratmıştır.

İdari yapı

Ana madde: Kırklareli'nin ilçeleri

2021 yılı TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 ilçe, 21 belediye, bu belediyelerde 108 mahalle ve ayrıca 179 köy vardır.

İlçeleri; Babaeski, Demirköy, Kırklareli, Kofçaz, Lüleburgaz, Pehlivanköy, Pınarhisar, Vize.

Yönetim

Ayrıca bakınız: Kırklareli'nin ilçeleri

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.^[5][6]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Kırklareli Valisi, 1968- doğumlu Uğur TURAN’dır. Eylül 2024/321 sayılı kararla Gemlik Kaymakamı iken atanmıştır.^[7]

Kırklareli Belediye Başkanı, 1981-Kırklareli doğumlu Derya Bulut'tur (MHP), 31 Mart 2024 seçimlerinde %41,48 oy oranıyla seçilmiştir.^[8]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Kırklareli İl Genel Meclisi üye sayısı, 8 AK PARTİ, 15 CHP ve 1 MHP olmak üzere 24’dür.^[9] Kırklareli Belediye meclisi ise 15 CHP ve 10 MHP olmak üzere 25 üyeden oluşur.^[10]

2023 Genel seçimleri sonucu, Kırklareli'yi temsilen TBMM'e AKP'den 1 milletvekili (Ahmet Gökhan Sarıçam), CHP'den 2 milletvekili (Vecdi Gündoğdu, Fahri Özkan) seçilmiştir.^[11]

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri^[12])

Kırklareli ili nüfusu: 377.156'dir. Bu nüfusun %83,12'si şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 6.459 km²'dir. İlde km²'ye 58 kişi düşmektedir. (Bu sayı Lüleburgaz'da 153'dür.) İlde yıllık nüfus artış oranı %2,07 olmuştur. Tüm ilçelerde nüfus artmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Kofçaz (%8,26)- Babaeski(%0,51)

06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 ilçe, 21 belediye, bu belediyelerde 108 mahalle ve ayrıca 179 köy vardır.

2023 yılı sonunda Kırklareli ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
İlçe	Nüfus 2022	Nüfus 2023	Fark	Nüfus Artışı %	Belediye Sayısı	Mahalle Sayısı	Köy Sayısı	Köy Nüfusu	Şehir nüfusu	Şehirde oturan %	Alanı  km2[13]	km2'ye düşen kişi
Babaeski	46.357	46.595	238	0,51	4	21	31	10.653	35.942	77,14	670	70
Demirköy	8.961	9.656	695	7,47	2	5	15	2.999	6.657	68,94	893	11
Kofçaz	2.125	2.308	183	8,26	1	2	16	1.556	752	32,58	545	4
Lüleburgaz	153.903	155.670	1.767	1,14	4	33	31	16.342	139.328	89,50	1016	153
Merkez	108.550	112.323	3.773	3,42	4	25	40	15.725	96.598	86,00	1623	69
Pehlivanköy	3.380	3.400	20	0,59	1	3	8	1.716	1.684	49,53	104	33
Pınarhisar	17.402	17.738	336	1,91	2	7	14	4.867	12.871	72,56	518	34
Vize	28.669	29.466	797	2,74	3	12	24	9.799	19.667	66,74	1090	27
Kırklareli	369.347	377.156	7.809	2,07	21	108	179	63.657	313.499	83,12	6459	58

İlin yıllara göre nüfusları

Kırklareli il nüfus bilgileri
Yıl	Toplam	Sıra	Fark	Şehir - Kır
1927[14]	108.989	53		%23     24.736 84.253     %77
1935[15]	172.697	46	%58	%27     46.571 126.126     %73
1940[16]	256.353	35	%48	%27     68.987 187.366     %73
1945[17]	178.203	47	%30	%22     38.988 139.215     %78
1950[18]	191.376	48	%7	%21     39.693 151.683     %79
1955[19]	222.856	49	%16	%27     60.565 162.291     %73
1960[20]	241.146	46	%8	%30     71.732 169.414     %70
1965[21]	258.386	54	%7	%33     85.856 172.530     %67
1970[22]	257.131	56	%0	%36     92.581 164.550     %64
1975[23]	268.399	54	%4	%41     109.309 159.090     %59
1980[24]	283.408	53	%6	%42     118.849 164.559     %58
1985[25]	297.098	55	%5	%45     134.780 162.318     %55
1990[26]	309.512	55	%4	%48     149.532 159.980     %52
2000[27]	328.461	56	%6	%58     189.202 139.259     %42
2007[28]	333.256	52	%1	%64     212.390 120.866     %36
2008[29]	336.942	52	%1	%65     218.071 118.871     %35
2009[30]	333.179	54	%1	%65     217.144 116.035     %35
2010[31]	332.791	55	%0	%66     219.333 113.458     %34
2011[32]	340.199	52	%2	%67     229.000 111.199     %33
2012[33]	341.218	53	%0	%68     232.154 109.064     %32
2013[34]	340.559	54	%0	%68     232.309 108.250     %32
2014[35]	343.723	54	%1	%69     236.502 107.221     %31
2015[36]	346.973	53	%1	%70     243.018 103.955     %30
2016[36]	351.684	53	%1	%71     248.017 103.667     %29
2017[36]	356.050	53	%1	%71     253.754 102.296     %29
2018[36]	360.860	54	%1	%71     256.750 104.110     %29
2019[36]	361.836	54	%0	%72     259.302 102.534     %28
2020[36]	361.737	54	%0	%73     262.853 98.884     %27
2021[36]	366.363	53	%1	%73     267.908 98.455     %27
2022[36]	369.347	53	%1

Ekonomi

İlin güneyinde tekstil ve gıda alanında yaklaşık 20.000 işçiyi istihdam eden sanayi üretim ağır basarken, kuzeyinde başat olarak buğday ve ayçiçeği ekimiyle tarım başlıca geçim kaynağı olma özelliğini sürdürmektedir. Türkiye'nin en büyük cam fabrikalarından Trakya Cam Sanayi ve Kırklareli Cam ile, Türkiye'deki ilk şeker fabrikası olan hâlen faal durumdaki Alpullu şeker.

Konum

Konum Bilgileri
İlçe	Kuruluş Yılı[37]	Önceden bağlı olduğu ilçe	Alanı km²	Rakım mt.	Merkeze km[38]	Ulaşan Yollar[38]
Kırklareli Merkez			1.623	231		D.020-02, /D.555-01, 39.76
Babaeski	Cumh.önce		670	59	34	D.100-02, / -K5=>/D.755-02
Demirköy	Cumh.önce		893	302	72	D.565-01
Kofçaz	1959	Merkez	545	434	27	D.020-02 (Kırklareli)=>39.76
Lüleburgaz	Cumh.önce		1.016	60	58	D.100-02, / -K62, D.565-02
Pehlivanköy	1958	Babaeski	104	28	56	D.100-02=>39.50
Pınarhisar	1953	Merkez	518	190	30	D.020-02, D.565-02, 39.30
Vize	Cumh.önce		1.090	174	55	D.020-03, 39.27, 39.31
KIRKLARELİ	Cumh.önce		6.459

Spor

Ana madde: Kırklareli'de spor

2018-2019 sezonu sonunda, Kırklareli'nin 2. Ligdeki takımı Kırklarelispor grubunu 8. tamamlamıştır. Bölgesel Amatör Lig (BAL)'daki iki takımı Kavaklıspor ve İstasyonspor küme düşmüşlerdir. Voleybol bölgesel liglerinde 4 takımı yer almıştır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Kırklarelispor, 4. turda Yeni Malatyaspor'a elenmiştir.   

Önemli spor tesisleri: Atatürk Stadı (3.750) ve Merkez Atlatizm Pisti (3.000)'dir.

Folklor

Kırklareli'nde Halk oyunları ekipleri yörenin çeşitli folklor oyunlarını oynarlar.

Bu oyunlardan birkaçı şunlardır:

1. Kapçuk
2. Kambana
3. Kız Karşılaması
4. Ali Paşa
5. Ahmet Bey
6. Arabaya Taş Koydum
7. Bilal Oğlan

Kaynakça

1. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
2. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Kırklareli maddesi: http://www.islamansiklopedisi.info/ 28 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
3. Index Anatolicus, Türkiye Yerleşim Birimleri Envanteri, Kırklareli maddesi: http://www.nisanyanmap.com/?y=k%C4%B1rklareli&t=&lv=1&u=1&ua=0 28 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
4. Veysi AKIN (1997), Kırklareli Adının Tarihçesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, s. 10-11
5. "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
6. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
7. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Eylül 2024.
8. "Arşivlenmiş kopya". 29 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
9. "Arşivlenmiş kopya". 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
10. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
11. "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
12. "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
13. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
14. "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
15. "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
16.  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
17.  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
18.  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
19.  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
20.  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
21. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
22. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
23. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
24. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
25. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
26. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
27. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
28. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
29. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
30. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
31. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
32. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
33. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
34. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
35. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
36. • "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
    • "Kırklareli Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
    • "Kırklareli Nüfusu". nufusune.com.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
    • "Kırklareli Nüfusu". nufusubu.com.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
37. İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
38. Karayolları Genel Müdürlüğü

Dış bağlantılar

• Kırklareli Valiliği 20 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Kırklareli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 17 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Kırklareli Belediyesi