Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Höömey (Tuvaca: хөөмей / höömey), Tıva Türklerinin ve dolaydaki Türk ve Moğol toplumlarının boğazdan söyledikleri müzik tarzı. Türkçede uluslararası literatürdeki yaygın kullanımla "Hömey" olarak da söylenir.
Tuva Türklerindeki bu söz başka dillere de geçmiştir. (İngilizce: Kömey) (Moğolca: Хөөмэй) adı verilen gırtlak şarkıları Altay ve Sayan dağları dolayında yaşayan Türk halklarında söylenir.
"Höömey" terimi hem Tuva boğaz şarkılarının ortak adı olarak hem de ana stillerinden birine atıfta bulunmak için kullanılır.
Höömey sözcüğüne Kumay, Hömeylemek (yani "Hömey söylemek") fiiline ise Kumaylamak (Rusça: кумайлер) biçimleri ile de rastlanır. 19. asırdan sonra tanınmaya başlamıştır.[1] Hömey/Kömey kavramı farklı Türk dillerinde gırtlak, boğaz manasına gelir.
Tıva hömeyinin tarihi 20. yüzyılda başlamıştır. Bunun hakkında etnograf araştırmacısı Y. K. Yakovlev, Y.G. Grumm-Grjimaylo “Batı Moğolistan ve Uranhay yöresi” adlı kitabında höömey hakkında ilk açıklamalar yer alır.
Eski feodal dönem Tıva'da höömey kültürel bir aktarım olarak devam etmiştir. A. Aksenov'un “Tıva halkının türküleri ” adlı kitabında bilinen hömeyci Soruktu Kırgızkızı çok etkili bir höömey yaptığını anlatır. Tuva Cumhuriyetinde Möngün Tayga bölgesinde yaşayan hömeyci Angırool Hertek, anası hömeyi doşpuluur ile birlikte daha güzel bir müziğe bürümüştür. Bütün bunları kendisi “Hömeycinin yaşamı” adlı kitabına yazmıştır.
Günümüzde Valentina Çüldüm (yurt dışı ve özellikle Avrupa ülkelerinde tanınan önemli hömeyci),Tıva ulusal orkestrasının üyelerinden Damıran Aylan, Şonçalay Oorjak ve “Tıva kızı” bölüğünün (grubu) üyelerinden Çoduraa Tumat ve başka hömeyciler ilk akla gelenlerdir.
Tuva Cumhuriyetinin ünlü hömeyci bölükleri (grupları) dünyaca da tanınmış olan “Hün-Hürtü”, “Çirgilçin”, “Tıva”, “Alaş”, “Çangı-Haya”, “Tıva kızı”.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.