Remove ads
Hasanpaşa, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir.[7]
| Hasanpaşa | |
|---|---|
 Mahalledeki Kaptan Hasan Paşa Camii | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
Koordinatlar: 40.996213°K 29.041588°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | İstanbul |
| İlçe | Kadıköy |
| Bulunduğu yer | Anadolu Yakası  |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 0.81 km² |
| Nüfus (2023) | 16.310[2] |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 216[3] |
| İl plaka kodu | 34[4] |
| Posta kodu | 34722[5] |
| İstatistiki bölge | İstanbul alt bölgesi (TR10) |
| Seçim çevresi | İstanbul 1. seçim çevresi[6] |
Kadıköy'ün en eski yerleşim yerlerinden[8] olan mahalle, Kurbağalıdere kıyısındadır. Hasanpaşa Gazhanesi, Kaptan Hasan Paşa Camii ve Kadıköy belediye binasının da bulunduğu, Kadıköy Salı Pazarı'nın kurulduğu Hasanpaşa'nın güneyinde Zühtüpaşa; kuzeyinde Üsküdar ilçesine bağlı Ünalan; doğusunda Fikirtepe; batısında Acıbadem; güneydoğusunda ise Eğitim mahallesi yer alır.
Kadıköy Belediyesi, Kadıköy Evlendirme Dairesi, Söğütlüçeşme Tren İstasyonu, Söğütlüçeşme, İETT Hasanpaşa Garajı bu mahallede bulunur. Kurbağalıdere ile Taşköprü caddeleri ile İstanbul-Ankara demiryolunun kesiştiği alanda, günümüzde herhangi bir işlevi olmayan Söğütlüçeşme Hamamı konumlanır.[9][10]
Kadıköy'ün yaşlı nüfusunun en yoğun olduğu semtlerinden biri olduğu için, İBB tarafından bölgede "Hasanpaşa Yaş Alanlar Kulübü" adını taşıyan bir proje uygulamaya konulmuştur. Bu kapsamda mahalledeki eski Hasanpaşa Sabit Pazarı alanında inşasına başlanan sosyal merkezin, ileri yaşlardaki kişilerin sosyal hayata katılımına, birlikte olmalarına, hobilerini sürdürmelerine ve farklı kuşaklarla buluşmalarına ev sahipliği yapması planlanmaktadır.[11]
Remove ads
Hasanpaşa ile Acıbadem çevresi 17. yüzyılda Kızlarağası Mısırlı Osman Ağa’nın mülkiyetinde iken, 1630’da IV Murad tarafından kamulaştırılarak 19. yüzyılın başında III. Selim'in mülkiyetine geçmiştir.[8] "Hasanpaşa" adı, II. Abdülhamid devrinde Bahriye Nazırı olarak görev yapan Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa'dan gelir. Hasan Hüsnü Paşa, mahallenin yanan eski camisi yerine 1889 yılında Hasanpaşa Camii'ni yaptırmıştır. 1930'lu yıllarda mahallelere ad verilirken caminin adı mahalleye verilmiş;[8] Caminin dış duvarındaki Kayışdağı'ndan gelen suyun aktığı Kayışdağı Çeşmesi 1930 yılında yapılmıştır.
Anadolu Yakası'nın en eski sanayi tesislerinden birisi olan Hasanpaşa Gazhanesi, İstanbul'un Anadolu yakasının gaz ihtiyacını karşılamak üzere 1892'de bu mahallede kurulmuştur. Günümüzde bu yapı, Osmanlı endüstriyel mirasının erken dönem örneklerinden biri olarak varlığını sürdürür; yapı, Müze Gazhane adı ile sanat ve kültür merkezi işlev kazanmıştır.
Kurbağalıdere'nin kıyısında yer alan konakları ve köşkleri ile hatırlanan mahallede yapılaşma 20. yüzyıl başında başladı. Anadolu'dan İstanbul'a en yoğun göçün yoğun olarak yaşandığı 1960'lı ve 1970'li yıllarda mahallenin nüfusu artmıştır.[8]
Mahallenin sınırları içerisinde yer alan ve Mehmed Kemal'in de mezarının bulunduğu Mahmut Baba Mezarlığı, 1971 yılında İstanbul Çevre Yolu Uzunçayır – Kadıköy bağlantı yolu inşaatından etkilenmiştir.[12][13]
Kadıköy ilçesinde 1976-1982 yılları arasında 1 ile 7 kat yükseklik aralıklarında, toplam 10.840 gecekonduyu oluşturan 20.007 konut birimi ortaya çıkarken, Hasanpaşa da etrafında sanayi bölgelerinin yer alması nedeniyle bu gelişmelerden pay almıştır.[14] Mahallenin bir kısmında gecekondular günümüzde de varlığını sürdürmektedir.[15] Mahallenin tarihi ahşap yapıları ise günümüzde çökme, yangın ve madde bağımlıları tarafından mesken edinme tehlikeleri yaşamaktadır.[16]
Remove ads
| Yıl | Değişim | Nüfus | Tespit Yöntemi |
|---|---|---|---|
| 2007 | 16.920 | ADNKS | |
| 2008 |  4% | 16.200 | ADNKS |
| 2009 | 4% | 15.585 | ADNKS |
| 2010 | 0% | 15.526 | ADNKS |
| 2011 | 1% | 15.412 | ADNKS |
| 2012 |  1% | 15.581 | ADNKS |
| 2013 | 0% | 15.567 | ADNKS |
| 2014 | 1% | 15.364 | ADNKS |
| 2015 | 2% | 15.653 | ADNKS |
| 2016 | 1% | 15.808 | ADNKS |
| 2017 | 1% | 15.577 | ADNKS |
| 2018 | 2% | 15.241 | ADNKS |
| 2019 | 1% | 15.442 | ADNKS |
| 2020 | 6% | 14.556 | ADNKS |
| 2021 | 8% | 15.775 | ADNKS |
| 2022 | 5% | 16.564 | ADNKS |
| 2023 | 2% | 16.310 | ADNKS |
Wikimedia Commons'ta Hasanpaşa, Kadıköy ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads