Hırvatistan hükümdarları listesi

Hırvatistan hükümdarları listesi, Hırvatistan Krallığı'nın yerli etnik ve yöneten hanedanlara mensup Hırvatistan hükümdarlarının listesidir.

Aşağı Pannonia Dükleri (7. yüzyıl–896)

Pannonia ovasında bulunan, günümüz Hırvatistan bölgeleri de dahil olmak üzere Orta Çağ'ın başlarında Slav kabileleri ile iç içe yaşanmaktaydı. O bölgenin yöneticileri şu kişilerdir;

Resim	İsim	Başlangıç	Bitiş	Notlar
	Vojnomir	y. 790	y. 810
	Ljudevit	y. 810	y. 823
	Ratimir	y. 829	y. 838
	Braslav	y. 882	y. 896

Hırvatistan Dükleri (7. yüzyıl–925)

Ana madde: Hırvatistan Düklüğü

Resim	İsim	Başlangıç	Bitiş	Notlar
	Višeslav	y. 785	y. 802
	Borna	y. 810	821	Višeslav'ın oğlu. Frank İmparatoru Şarlman'ın vasalı.
	Vladislav	821	y. 823	Borna'nın yeğeni
	Ljudemisl	y. 823	y. 835	Bazı kaynaklar, Pannonian dükü Ljudevit'i öldürmüş olabileceğini iddia etmektedir.
	Mislav	y. 835	y. 845
Trpimirović Hanedanı
	Trpimir	y. 845	864	Trpimirović hanedanının kurucusu
	Zdeslav	864	864	Trpimir'in oğlu
Domagojević Hanedanı
	Domagoj	864	876	Zdeslav'ı devirip tahta geçti.
	Domagoj'un isimsiz oğlu	876	878	Bir iç savaş sırasında öldürüldü.
Trpimirović Hanedanı
	Zdeslav	878	879	İkinci kez tahta çıktı, Domagoj'un isimsiz oğlunu devirdi. Mayıs 879'da Branimir tarafından öldürüldü.
Domagojević Hanedanı
	Branimir	879	y. 892
Trpimirović Hanedanı
	Muncimir	892	910	Trpimir'in oğlu. Mutimir olarak da adlandırılır.
	I. Tomislav	910	925

Hırvatistan kralları (925–1102)

Ayrıca bakınız: Hırvatistan Krallığı (925–1102)

Resim	İsim	Başlangıç	Bitiş	Notlar
Trpimirović Hanedanı
	I. Tomislav	925	928	Muhtemelen Muncimir'in oğludur. Ölümünden sonra iç savaşlar devleti zayıflattı ve Bosna da dahil olmak üzere bazı topraklar kaybedildi. rex (kral) unvanı iki çağdaş belgeye dayanmaktadır: 925 tarihli bir yazışmada Papa X. Ioannes kendisine Rex Croatorum (Hırvatların kralı) unvanıyla hitap etti "rex" olarak da anıldığı Split Birinci Kilise Konseyi'nden bir transkript Ayrıca başka durumlarda prens (prens) ve dux (dük) olarak da anılırdı. Bununla birlikte, modern Hırvatistan'da geleneksel olarak ilk (ve tartışmasız en ünlü) Hırvat kralı olarak kabul edilir.
	II. Trpimir	928	935	Tomislav'ın küçük erkek kardeşi veya oğlu
	I. Krešimir	935	945	II. Trpimir'in oğlu
	Miroslav	945	949	I. Krešimir'in oğlu
	II. Michael Krešimir	949	969	Miroslav'ın küçük erkek kardeşi.
	Zadarlı Helen	969	976	969'dan 8 Ekim 976'daki ölümüne kadar oğlu Stephen Držislav'ın naibi olarak hüküm sürdü.
	Stephen Držislav	969	997	Michael Krešimir ve Zadarlı Helen'in oğlu.[1]
	Svetoslav Suronja	997	1000	Stephen Držislav'ın oğlu. Kardeşleri III. Krešimir ve Gojslav tarafından tahttan indirildi.
	Gojslav	1000	1020	Svetoslav Suronja'nın küçük erkek kardeşi. III. Krešimir ile birlikte yönetti.
	III. Krešimir	1000	1030	Svetoslav Suronja'nın küçük erkek kardeşi. 1020'de Gojslav'ın ölümünden sonra tek başına yönetti.
	I. Stephen	1030	1058	III. Krešimir'in oğlu
	IV. Krešimir	1058	1074	I. Stephen'ın oğlu, hükümdarlığı sırasında Hırvat Krallığı yükselişe geçti
	Demetrius Zvonimir	1075	1089	IV. Peter Krešimir'in kuzeni. Macaristan kralı I. Béla'nın kızı Prenses Helen ile evlendi (y. 1063).
	II. Stjepan	1089	1090/91	Büyük Kral IV. Peter Krešimir'in küçük kardeşi II. Gojslav'ın oğlu.
Árpád Hanedanı
	I. Ladislaus	1091	1095	Kral Demetrius Zvonimir'in 1089'da ölümünden sonra, Macaristan kralı I. Ladislaus (1077–1095) Slavonya'da hüküm sürdü.
Svačić Hanedanı
	Petar Svačić	1093	1097	Hırvat soyluları kral olarak seçildi.

Hırvatistan'ın Macar kralları (1102–1527)

1102'den itibaren Macaristan kralları, Hırvat soylularıyla uzlaşıp Hırvatistan Krallığı'nın da hükümdarı oldular.^[2][3]

Resim	İsim	Başlangıç	Bitiş	Notlar
Árpád Hanedanı
	Coloman	1102	3 Şubat 1116	1095'ten ve daha sonra 1102'den 1116'daki ölümüne kadar Hırvatistan kralı. Hırvatlar tarafından desteklenen Coloman, Gvozd Dağı Muharebesi'nde Petar Svačić'in müttefiki Hırvat ve Dalmaçyalı soylulardan oluşan bir orduyu yendi. Hırvat soylularından oluşan bir konsey ("sabor") tarafından tanındı ve 1102'de Hırvatistan kralı olarak taç giydi.
	II. Stephen	3 Şubat 1116	3 Nisan 1131	Coloman'ın oğlu
	II. Béla	3 Nisan 1131	13 Şubat 1141	Álmos'un oğlu, I. Géza'nın torunu. Coloman'ın küçük erkek kardeşiydi.
	II. Géza	13 Şubat 1141	31 Mayıs 1162	II. Béla'nın oğlu
	IV. Stephen|III. Stephen	31 Mayıs 1162	4 Mart 1172	II. Géza'nın oğlu
	II. Ladislaus	31 Mayıs 1162	14 Ocak 1163	II. Géza'nın küçük erkek kardeşi
	IV. Stephen	14 Ocak 1163	Haziran 1163	Asi kral karşıtı, II. Géza'nın küçük kardeşi
	III. Béla	4 Mart 1172	13 Nisan 1196	III. Stephen'in küçük erkek kardeşi
	Emeric	13 Nisan 1196	30 Kasım 1204	III. Béla'nın oğlu
	III. Ladislaus	30 Kasım 1204	7 Mayıs 1205	Emeric'in oğlu, çocukken öldü
	II. András	7 Mayıs 1205	21 Eylül 1235	Emeric'in kardeşi
	IV. Béla	21 Eylül 1235	3 Mayıs 1270	II. Andrew'in oğlu. Birinci Moğol istilası (1241–1242) sırasında hüküm sürdü. 1242'de, Zagreb ve Samobor'u özgür bir kraliyet şehri olduığunu belirten bir bildiri yayınladı.
	V. István	3 Mayıs 1270	6 Ağustos 1272	1246'dan 1257'ye kadar Slavonya Prensi
	IV. Ladislaus Kuman	6 Ağustos 1272	10 Temmuz 1290	V. Stephen'in oğlu. Katolik din adamlarının isteklerine aykırı olarak göçebe Kuman kabilelerle birlikte yaşadı ve bu nedenle aforoz edildi.
	III. Andrew	4 Ağustos 1290	14 Ocak 1301	II. Andrew'in torunu. Árpád hanedanı'nın son Macar kralı.
Přemyslid Hanedanı
	Wenceslaus	27 Ağustos 1301	9 Ekim 1305	IV. Béla'nın büyük-büyük torunu
Wittelsbach Hanedanı
	V. Béla	9 Ekim 1305	Mayıs 1307	IV. Béla'nın torunu
Anjou Hanedanı
	Charles Martel	1290	1295	Papa IV. Nicholas tarafından, çocuksuz IV. Ladislaus Kuman'ın halefi olarak seçildi. Kral olarak unvanı, Šubić ve Kőszegi soylu aileleri tarafından tanındı. Hırvatistan'da taç giydi.
	I. Károly	14 Ocak 1301	16 Temmuz 1342	Anjou'lu Charles Martel'in oğlu. Charles Robert olarak da bilinir.
	I. Lajos	16 Temmuz 1342	11 Eylül 1382	Ayrıca 1370'den 1382'ye Polonya kralı
	I. Mary	11 Eylül 1382	17 Mayıs 1395	1385'te Yukarı Macaristan'ı işgal ettikten sonra Lüksemburglu Sigismund ile evlendi.
	II. Charles	31 Aralık 1385	24 Şubat 1386	Ayrıca Napoli kralı.
	Ladislaus	1390	1414	II. Charles'ın oğlu
Lüksemburg Hanedanı
	Sigismund	31 Mart 1387	9 Aralık 1437	Ayrıca Bohemia ve 1433'ten 1437'deki ölümüne kadar Kutsal Roma İmparatoru.
Habsburg Hanedanı
	I. Albert	18 December 1437	27 Ekim 1439	Sigismund'un damadı. Ayrıca 1438'den 1439'daki ölümüne kadar Bohemya kralı.
Jagiellon Hanedanı
	I. Władysław	15 Mayıs 1440	10 Kasım 1444	Ayrıca 1434'ten 1444'teki ölümüne kadar Polonya kralı.
Habsburg Hanedanı
	V. Ladislaus	10 Kasım 1444	23 Kasım 1457	I. Albert'in oğlu.
Hunyadi Hanedanı
	Matyas Corvinus	24 Ocak 1458	6 Nisan 1490	Soylular tarafından seçildi.
Jagiellon Hanedanı
	II. Vladislaus	15 Temmuz 1490	13 Mayıs 1516	I. Albert'in torunu. Ayrıca 1471'den itibaren Bohemya kralı.
	II. Lajos	13 Mayıs 1516	29 Ağustos 1526	Ayrıca 1516'dan 1526'daki Mohaç Muharebesi'nde ölümüne kadar Bohemya kralı.
Zápolya Hanedanı
	I. János	10 Kasım 1526	22 Temmuz 1540	Macar soylularının ve daha sonra Kanuni Sultan Süleyman'ın desteğiyle tahta çıktı. Habsburglu I. Ferdinand arasında çekişme yaşadı. I. John'un ölümünden sonra Macaristan'ı yeniden birleştirme hakkını tanımak için I. Ferdinand ile bir anlaşma yaptı.
	II. János	13 Eylül 1540	16 Ağustos 1570	I. John'un oğlu. I. John'un destekçileri tarafından Macaristan kralı olarak seçildi. Hiç taç giymedi.

Habsburgs Monarşisi (1527–1918)

Ayrıca bakınız: Hırvatistan Krallığı (Habsburg)

1 Ocak 1527'de Hırvat Parlamentosu tarafından yapılan 1527 Cetin Kalesi seçimiyle I. Ferdinand, Hırvatistan'ın yeni Kralı oldu.

Resim	İsim	Başlangıç	Bitiş	Notlar
Habsburg Hanedanı
	I. Ferdinand	16 Aralık 1526	25 Temmuz 1564	Jagiellon Hanedanı ile Habsburg Hanedanı arasındaki anlaşma sonrası tahta çıktı. II. Vladislaus'un damadı
	Maximilian	8 Eylül 1563	12 Ekim 1576
	Rudolf	25 Eylül 1572	26 Haziran 1608	Kulpa Bozgunu sırasında hüküm sürdü. Küçük kardeşi II. Matthias lehine tahttan feragat etti.
	II. Matthias	26 Haziran 1608	20 Mart 1619	Rudolf'un kardeşi
	II. Ferdinand	1 Temmuz 1618	15 Şubat 1637
	III. Ferdinand	8 Aralık 1625	2 Nisan 1657
	IV. Ferdinand	16 Haziran 1647	9 Temmuz 1654
	I. Leopold	27 Haziran 1657	5 Mayıs 1705	1669'da Zagreb Üniversitesi'ni açtı.
	I. Joseph	5 Mayıs 1705	17 Nisan 1711
	III. Karl	11 Nisan 1711	20 Ekim 1740	Erkek soyunun devam etmemesi halinde Avusturya tacının kadına mirasını kabul etti ve böylece kızı Maria Theresa'nın egemen olmasını sağladı.
	Maria Theresia	20 Ekim 1740	29 Kasım 1780	Hırvatistan'ı ilçeler halinde (županije) ayırdı. 1767'de, kaldırdığı 1779 yılına kadar bir Hırvat Kraliyet Konseyi ("Consilium Regium") kurdu. Özellikle serflik ve eğitimle ilgili askeri ve ekonomik reformlar gerçekleştirdi.
	II. Joseph	29 Kasım 1780	20 Şubat 1790	Serfliği kaldırdı ve Hırvat topraklarında kısmen Almanlaştırma gerçekleştirdi.
	II. Leopold	20 Şubat 1790	1 Mart 1792
	I. Franz	1 Mart 1792	2 Mart 1835
	V. Ferdinand	28 Eylül 1830	2 Aralık 1848	Epilepsi ve akıl hastası olan yeğeni Franz Joseph (küçük erkek kardeşi Franz Karl'ın oğlu) lehine tahttan çekildi.
	Franz Joseph	2 Aralık 1848	21 Kasım 1916	En uzun süre iktidarda kalan Hırvat hükümdarı.
	IV. Karl	21 Kasım 1916	16 Kasım 1918	Hırvat Parlamentosuna yaptığı taç giyme töreninde, Rijeka ile Hırvatistan, Dalmaçya ve Slavonya'nın birliğini kabul etti.[4] Monarşinin son günlerinde, sözde bir "Zvonimir Krallığı" yaratmaya ilişkin davacı manifestosunu kabul etti.[5][6][7][8][9] Devlet işlerine katılmayı bıraktığı, ancak tahttan çekilmediği 1918 yılına kadar hüküm sürdü. Hırvat Parlamentosu, 29 Ekim 1918'de Hırvatistan'ın Macaristan ve Avusturya ile birliğini sona erdirdi, ancak IV. Karl'ı tahttan indirmedi.[10] Hayatının geri kalan yıllarını, 1922'deki ölümüne kadar monarşiyi yeniden kurmaya çalışarak geçirdi.

Yugoslavya kralları (1918–1941)

I. Dünya Savaşı ve Avusturya-Macaristan'ın dağılmasından sonra, Hırvatistan yeni kurulan bir Sloven, Hırvat ve Sırp Devleti'ne katıldı. Kısa bir özyönetim döneminden sonra, bu devlet Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı'nın yani Karađorđević hanedanı'nın bir parçası oldu. Krallığın adı 1929'da üniter reformların ortasında Yugoslavya Krallığı olarak değiştirildi. 1941'de Yugoslavya, Yugoslavya'nın geri kalanıyla birlikte Mihver güçleri tarafından işgal edildi. Mihver, Bağımsız Hırvatistan Devleti'ni bir kukla devlet olarak kullanırken, birçok Hırvat Yugoslav Partizanları için savaştı.

Resim	İsim	Başlangıç	Bitiş	Notlar
Karađorđević Hanedanı
	I. Petar	1 Aralık 1918	16 Ağustos 1921
	I. Aleksandar	16 Ağustos 1921	9 Ekim 1934	1934'te Ustaşa desteğiyle VMRO tarafından öldürüldü.
	II. Petar	9 Ekim 1934	29 Kasım 1941	1941'de Mihver işgalinden sonra Büyük Britanya'ya sürgün edildi.

Bağımsız Hırvatistan Devleti kralı (1941–1943)

Yugoslavya'nın Mihver işgali sırasında, Ante Pavelić'in lideri olduğu Bağımsız Hırvatistan Devleti adlı İtalyan himayesi altında bir kukla devlet kuruldu. Kuruluşundan kısa bir süre sonra, eyalet hükûmeti, ülkeyi yasal olarak krallık yapan üç yasa çıkardı.^[11][12] II. Tomislav, Hırvatistan kralı olarak göreve getirildi. 1943'te tahttan çekildi.

Resim	İsim	Başlangıç	Bitiş	Notlar
Savoy-Aosta Hanedanı
	II. Tomislav	18 Mayıs 1941	31 Temmuz 1943	Tomislav II, Floransa'da ve daha sonra Roma'da bir Hırvat kraliyetini (kraljevski stol) kurdu.[13][14] İlk başta İtalya'nın Dalmaçya bölgesini ilhakına karşı krallığı yönetmeyi üstlenmeyi reddetmişti,[15] bu nedenle bazı kaynaklarda atanmış kral olarak bahsedilir.[16][17][18][19] Benito Mussolini'nin, III. Vittorio Emanuele'ün emriyle görevden alınmasının ardından 31 Temmuz 1943'te tahttan çekildi.[20][21][22][23]

İkinci Dünya Savaşından sonra

• Yugoslavya devlet başkanları listesi (1945–1991)
• Hırvatistan cumhurbaşkanları listesi (1991–günümüz)
• Hırvatistan cumhurbaşkanı (1991–günümüz)

Kaynakça

1. Thomas the Archdeacon: Historia Salonitana, caput 13.
2. Catholic Encyclopedia
3. "Croatia". 6 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
4. (Hrvatska) Krunidbena zavjernica Karla IV. hrvatskom Saboru 28. prosinca 1916. (sa grbom Dalmacije, Hrvatske, Slavonije i Rijeke iznad teksta), str. 1.-4. Hrvatski Državni Arhiv./ENG. (Croatian) Coronation oath of Karl IV to Croatian Sabor (parliament), 28th December 1916. (with coat of arms of Dalmatia, Croatia, Slavonia and Rijeka above the text), p.1-4 Croatian State Archives
5. A. Pavelić (lawyer) Doživljaji, p.432.
6. Dr. Aleksandar Horvat Povodom njegove pedesetgodišnjice rodjenja, Hrvatsko pravo, Zagreb, 17/1925., no. 5031
7. Edmund von Glaise-Horstenau,Die Katastrophe. Die Zertrümmerung Österreich-Ungarns und das Werden der Nachfolgestaaten, Zürich – Leipzig – Wien 1929, p.302-303.
8. Same page 132.-133.
9. F. Milobar Slava dr. Aleksandru Horvatu!, Hrvatsko pravo, 20/1928., no. 5160
10. Hrvatska Država, newspaper Public proclamation of the Sabor 29.10.1918. Issued 29.10.1918. no. 299. p.1.
11. Hrvatski Narod (newspaper)16.05.1941. no. 93. p.1.,Public proclamation of theZakonska odredba o kruni Zvonimirovoj (Decrees on the crown of Zvonimir), tri članka donesena 15.05.1941.
12. Die Krone Zvonimirs, Monatshefte fur Auswartige Politik, Heft 6(1941) s.434.
13. Hrvoje Matković, Designirani hrvatski kralj Tomislav II. vojvoda od Spoleta. Povijest hrvatskotalijanskih odnosa u prvoj polovici XX.st. (Designated Croatian king Tomislav II. Duke of Spoleto. History of Croatian-Italian relationships in first half of the 20th century), Zagreb 2007.
14. Avramov, Smilja (1995). Genocide in Yugoslavia. s. 238.
15. Rodogno, Davide; Fascism's European empire: Italian occupation during the Second World War; p.95; Cambridge University Press, 2006 0-521-84515-7
    "Devoid of political experience and ignorant of the Italian government's exact intentions, he [the Duke Aimone] refused to leave for Croatia, saying so in letters to Victor Emmanuel and Mussolini, in which he told them that the question of Dalmatia, 'a land that could never be Italianized', was an obstacle against any reconciliation with the Croats. Never, he declared, would he agree to be a king of a nation amputated from Italy." .
16. Pavlowitch, Stevan K.; Hitler's new disorder: the Second World War in Yugoslavia; p.289; Columbia University Press, 2008 0-231-70050-4
17. Massock, Richard G.; Italy from Within; p.306; READ BOOKS, 2007 1-4067-2097-6
18. Burgwyn, H. James; Empire on the Adriatic: Mussolini's conquest of Yugoslavia 1941-1943; p.39; Enigma, 2005 1-929631-35-9
19. Royal Institute of International Affairs; Enemy Countries, Axis-Controlled Europe; Kraus International Publications, 1945 3-601-00016-4
20. "Duke gives up puppet throne". St. Petersburg Times. 21 Ağustos 1943. s. 10.
21. Lemkin, Raphael; Power, Samantha (2005). Axis Rule in Occupied Europe: Laws of Occupation, Analysis of Government, Proposals For Redress. Lawbook Exchange. s. 253. ISBN 1584775769.
22. "Foreign News: Hotel Balkania". Time Magazine. 9 Ağustos 1943. 8 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2009.
23. B. Krizman, NDH između Hitlera i Mussolinija (Independent State of Croatia between Hitler and Mussolini,)s.102

Dış bağlantılar

• Everything2'ye göre Hırvatistan hükümdarları 14 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The History Files: Doğu Avrupa Krallıkları: Hırvatistan 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• WHKMLA History of Croatia, ToC 14 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Rulers of Croatia and Slavonia 14 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Hırvat hükümdarların listesi 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. PDF, Michigan Üniversitesi
• 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Hırvat devlet başkanları listesi