Loading AI tools
Amerika Birleşik Devletleri'nde acil durum uyarı sistemi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Emergency Alert System (kısaltımıyla EAS, Türkçe "Acil Durum Uyarı Sistemi"), Amerika Birleşik Devletleri'nde AM/FM radyo, kablolu televizyon, dijital uydu ve karasal televizyonda kullanılan ulusal bir sivil uyarı sistemidir. Bu sistem sayesinde yetkili görevliler bu belirtilen platformlar üzerinden acil durum uyarı mesajları gönderebilmektedir.
EAS ilk olarak Federal İletişim Kurulu (FCC) tarafından Kasım 1994'te onaylanıp 1 Ocak 1997 tarihinden itibaren kullanılmaya başlanmıştır,[1] bu sayede öncülü Emergency Broadcast System'ın (EBS) ve ayrıca büyük çoğunlukla Emergency Override System'ın (diğer adıyla Local Access Alert System) yerini almıştır, ancak EOS nadir olarak bazı bölgelerde hala kullanılmaktadır. EAS'ın öncülü EBS'den asıl farkı, Specific Area Message Encoding (SAME, Türkçe "Belirli Alan Mesaj Kodlaması") teknolojisi ile dijital olarak kodlanmış sinyaller kullanarak uyarı göndermesidir. Bu sinyaller bir uyarının başındaki gırtlak sesli ilk üç tondur. Bu sinyallerin içinde kodlanmış konum ve uyarı bilgisi bulunmaktadır. Bu kodlanmış sinyaller sayesinde sisteme katılan platformlar ekipmanlarını sadece bulundukları bölge için olan uyarıları alacak şekilde ayarlayabilmektedir.
Öncülü EBS gibi, EAS'ta ABD cumhurbaşkanının ulusal bir acil durum sonucu vatandaşlara radyo ve televizyon yoluyla ulaşabilmesi için tasarlanmıştır, ancak ne EAS ne de EBS şimdiye kadar hiçbir zaman bu amaçla kullanılmamıştır. 11 Eylül saldırıları gibi önceden yaşanmış ulusal acil durumlarda haber kanalları ve radyo istasyonları bu görevi devraldığı için sistem bazıları tarafından gereksiz görülmüştür.[2] Ancak sistem tehlikeli hava olayları (kasırgalar ve şiddetli seller gibi) ve çocuk kaçırılma durumları (AMBER uyarılarıyla) gibi yerel acil durumlarda da kullanılmaktadır.
Sistem Federal Acil Durum Yönetim Kurulu (FEMA), Federal İletişim Kurulu (FCC) ve Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) tarafından ortaklaşa koordine edilmektedir. Sistemin yönetmenliği ve standartları FCC'nin Toplum Güvenliği ve Milli Güvenlik Bürosu tarafından düzenlenip uygulanmaktadır. Tüm televizyon ve radyo yayın istasyonları, dijital uydu radyoları, kablolu ve dijital uydu televizyon kuruluşları sistemin kullanımına katılmak zorundadır.
Sistem ayrıca Integrated Public Alert and Warning System'ın (IPAWS, Türkçe "Entegre Halk Uyarı Sistemi") öncülüdür. IPAWS, EAS'ta dahil olmak üzere Kablosuz Acil Durum Uyarıları (Wireless Emergency Alerts) gibi çoklu kanallar üzerinden Yaygın Uyarma Protokolü'nü (Common Alerting Protocol) kullanarak koordineli bir şekilde uyarı gönderebilmektedir[3]
EAS mesajları dört kısımdan oluşmaktadır: Dijital olarak kodlanmış Belirli Alan Mesaj Kodlaması (SAME) tonları, bir dikkat tonu ("attention tone"), sesli bir duyuru ve yine dijital olarak kodlanmış Mesajın Sonu (EOM, "End of Message") tonları.
SAME tonları bir EAS mesajının en önemli kısmıdır. Bu tonlar mesajı kimin gönderdiğini (ABD Cumhurbaşkanı, yerel görevliler, Ulusal Hava Durumu Servisi veya yayın istasyonunun kendisi), mesajın ne için olduğunu (kasırga, sel, şiddetli fırtına vb.), mesajın hangi bölgeler için olduğunu (en fazla 32 kontluk veya eyalet), acil durumun tahmini olarak ne kadar süreceği (dakika olarak), uyarının gönderildiği tarih ve zaman (UTC saat diliminde) ve mesajı yayınlayan istasyon veya kablo TV sisteminin kimliği (en fazla 8 karakter).
Cumhurbaşkanlığı uyarılarını diğer istasyon ve kablo TV sistemlerine iletmek için ülke çapında Birincil Giriş Noktası (PEP) olarak belirlenmiş 77 tane radyo istasyonu bulunmaktadır.[4] Ulusal Acil Durum Mesajları (eski adıyla Acil Durum Eylem Bildirimi) cumhurbaşkanlığının istasyonlara ve kablo TV sistemlerine EAS'ı kullanarak bu istasyonlardan bir mesaj ileteceğini bildirmektedir.[5] Hükûmet, ulusal bir acil durumda sistemin cumhurbaşkanlığının 10 dakika içerisinde bir açıklama yapabilmesini sağlayacağını belirtmiştir.[6][7]
Ulusal Halk Uyarı Sistemi (NPWS, İngilizce "National Public Warning System") veya diğer adıyla Birincil Giriş Noktası (PEP, "Primary Entry Point") istasyonları, FEMA ile koordineli olarak acil durum olaylarından ve felaketlerden önce, sonra ve bu durumlar sırasında halka acil durum bilgileri göndermesi için belirlenen 77 radyo istasyonundan oluşan bir ağdır. PEP istasyonları, bir olay sırasında ve sonrasında da bilgi yayabilmeleri için normal istasyonlardan farklı olarak yedek iletişim ekipmanlarına ve jeneratörlere sahiptir.[8][9][10]
Bunun yanı sıra 2016'da Detroit'teki WJR-AM ve Cincinnati'deki WLW-AM istasyonlarından başlamak üzere FEMA, 33 PEP istasyonunun vericilerine radyo stüdyosu olarak da kullanılabilen taşınabilir sığınaklar yerleştirmeye başlamıştır. Bu sığınaklar; yayın ekipmanları, bir dinlenme tesisi ve hava filtreleme sistemi de içermektedir. Ulusal Halk Uyarı Sistemi projesinin müdürü Manny Centeno bu sığınakların "kimyasal, biyolojik ve radyolojik hava ve elektromanyetik nabızdan korunabilen bir platform sağlayarak istasyonların acil durumlar sırasında kullanılabilirliklerini arttırmak" amacıyla tasarlandığını belirtmiştir.
Bölge | İstasyon | Kaynak |
---|---|---|
Ulusal | NPR, PRN ve Sirius XM | |
ABD Virjin Adaları | WSTA | [12] |
Porto Riko | WKAQ-AM | [13] |
Maine | WGAN | [14] |
Massachusetts, Rhode Island, New Hampshire ve Vermont | WBZ-AM | [15][16][17][18] |
Connecticut | WTIC-AM | [19] |
New York Şehri ve New Jersey | WABC-AM | [20] |
New York eyaletinin batısı | WHAM-AM | [20] |
New York eyaletinin güneyortası | WBNW-FM | [20] |
New York eyaletinin kuzeydoğusu | WROW | |
New York eyaletinin kuzeyortası | WHEN-AM | |
Pensilvanya'nın batısı | KDKA-AM | [21] |
Pensilvanya'nın doğusu ve Delaware | WTEL-AM ve WHYY-FM | [22] |
West Virginia | WCHS-AM | [23] |
Maryland | WBAL-AM | [24] |
Washington DC (başkent) | WFED | [25] |
Virginia'nın batısı | WPLY-AM | |
Virginia'nın doğusu | WTAR | |
Virginia'nın ortası | WRXL | [26] |
Kuzey Karolina'nın batısı | WBT-AM | |
Kuzey Karolina'nın doğusu | WSFL-FM | |
Kuzey Karolina'nın ortası | WQDR-FM | [27] |
Güney Karolina | WCOS-FM | [28] |
Georgia | WMAC ve WSRV | [29] |
Florida'nın kuzeyi | WOKV-AM | [30] |
Florida'nın ortası | WFLF-AM | [30] |
Florida'nın güneyi | WAQI | [30] |
Alabama | WJOX-AM | [31] |
Mississippi | WMSI-FM | |
Tennessee'nin batısı | WREC | [32] |
Tennessee'nin doğusu | WJCW ve WJXB-FM | [32] |
Tennessee'nin ortası ve Indiana'nın güneybatısı | WSM-AM | [32][33] |
Ohio'nun kuzeydoğusu | WTAM-AM | [34] |
Ohio'nun güneybatısı, Indiana'nın güneydoğusu ve Kentucky | WLW-AM | [34][35] |
Michigan | WJR-AM | [36] |
Missouri'nin doğusu ve Illinois'un güneyi | KMOX-AM | [33][37] |
Illinois'un kuzeyi ve Indiana'nın kuzeybatısı | WLS-AM | [33][38] |
Wisconsin | WTMJ-AM | [39] |
Minnesota | WCCO-AM | [40] |
Iowa | WHO-AM | [41] |
Missouri'nin batısı ve Kansas | WHB-AM | [37] |
Arkansas | KAAY | |
Louisiana'nın kuzeybatısı | KWKH | |
Louisiana'nın güneydoğusu | WWL-AM | [42] |
Teksas'ın batısı | KROD-AM | [43] |
Teksas'ın güneydoğusu | KTRH-AM | [43] |
Teksas'ın kuzeyi | WBAP-AM ve KSCS | [43] |
Teksas'ın ortası | KLBJ-AM | [43] |
Oklahoma | KRMG-AM | |
Nebraska | KRVN-AM | [44] |
Kuzey Dakota | KFYR-AM | [45] |
Montana | KERR | [46] |
Wyoming | KTWO-AM | [47] |
Colorado ve Güney Dakota | KOA-AM | [48] |
New Mexico | KKOB-AM | |
Arizona | KFLT-AM | [49] |
Utah | KSL-AM | [50] |
Idaho | KBOI-AM | |
Kuzey Nevada | KKOH | |
Kaliforniya'nın kuzeyi | KCBS-AM | [51] |
Kaliforniya'nın güneyi | KFI ve KNX-AM | [51] |
Kaliforniya'nın ortası | KMJ-AM | [51] |
Kaliforniya'nın San Diego bölgesi | KOGO-AM | [51] |
Hawaii | Hawaii Acil Durum Yönetim Ajansı (HIEMA) | [52] |
Amerikan Samoası | WVUV-FM | |
Guam ve Kuzey Mariana Adaları | KTWG | |
Oregon | KOPB-FM ve KPNW-AM | [53] |
Washington (eyalet) | KIRO-AM | [54] |
Alaska | KFQD | [55] |
Tüm EAS ekipmanlarının haftalık olarak test edilmesi zorunludur. Zorunlu Haftalık Testlerin (RWT, "Required Weekly Test") minimum olarak SAME ve EOM tonlarını içermesi gerekmektedir. Ayrıca zorunlu olmamasına rağmen bir çok istasyon bu testleri yapmadan önce görsel veya sesli olarak duyuru yapmaktadır. Bunun yanı sıra, televizyon istasyonları haftalık testler için görsel bir mesaj yayınlamaya zorunlu değildir. Bu testler istasyonun veya kablo TV sisteminin kendisi tarafından belirlenen zamanlarda yapılmaktadır (genellikle geceleri veya sabahın erken saatleri) ve genellikle başkaları tarafından yayınlanılmamaktadır.[56]
Zorunlu Aylık Testler (RMT, "Required Monthly Test") genellikle bulunulan yerel bölgenin veya eyaletin öncül istasyonu, acil durum yönetmeliği veya Ulusal Hava Durumu Servisi tarafından gönderilip bölge içindeki tüm yayın ve kablo TV sistemleri tarafından yayınlanmaktadır. Bu testlerin tek sayılı aylarda (Ocak, Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Kasım) sabah 8.30 ile gün batımı arasında, çift sayılı aylarda (Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık) ise gün batımı ile sabah 8.30 arasında yapılması zorunludur. Yapılan testlerin yayın ve kablo sistemleri tarafından alındıktan sonra 60 dakika içerisinde yayınlanması zorunludur.[56][57] Ayrıca, bu testler; planlı cumhurbaşkanlığı konuşmaları, ulusal/yerel seçimler, normal yayın saatleri dışındaki önemli ulusal/yerel haberler ve Super Bowl, World Series gibi önemli ulusal spor etkinlikleri gibi önemli etkinlikler sırasında yapılmamaktadır. Bunların yanı sıra bazı eyaletlerin EAS planlarında Indianapolis 500 veya Olimpiyat Oyunları gibi diğer önemli etkinlikler de belirtilmektedir.
Bir aylık testin yapılmış veya EAS'ın tüm kısımlarıyla (SAME, dikkat ve EOM tonları ve sesli mesaj) aktive edilmiş olduğu haftalarda haftalık test yapma zorunluluğu yoktur.
Temmuz 2018'de, yılın başında (bir iç deneme protokolü sırasında operatör hatasından dolayı meydana gelen) Hawaii'de gönderilmiş olan yanlış uyarı mesajına tepki olarak FCC sistem için kamu bilinci oluşturmak ve onun verimliliğini artırmak amacıyla adımlar atacağını duyurmuştur. Bunların içinde yanlış uyarıların gönderilmesini engellemek için güvenlik önlemlerinin alınması, acil durum sürecini ve tepkisini simüle eden canlı kodlu testlerin yapılmasına ve kamu bilinci için oluşturulan kamu spotlarında EAS tonlarının kullanılmasına izin verilmesi yer almaktadır.[58][59]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.