E. O. Wilson
From Wikipedia, the free encyclopedia
Edward Osborne Wilson (10 Haziran 1929 - 26 Aralık 2021) Amerikalı bir biyolog, doğa bilimci ve yazardı. Wilson, birçok kez "Yeni Darwin", "Darwin'in doğal varisi" veya "21. yüzyılın Darwin'i" lakapları verilen etkili ve ünlü bir biyolog olmuştur.[2] Biyoloji bilimindeki uzmanlık alanı zoolojinin karıncalarla ilgili çalışma alanı olan mirmekoloji idi.[3][4] Kendisi bu konuda dünyanın önde gelen uzmanlarından biri sayılmıştır ve bu çalışmalarından dolayı ona "Karınca adam" lakabı takılmıştır.[5]
E. O. Wilson | |
---|---|
Doğum | Edward Osborne Wilson 10 Haziran 1929(1929-06-10) Birmingham, Alabama, Amerika Birleşik Devletleri |
Ölüm | 26 Aralık 2021 (92 yaşında) Burlington, Massachusetts, Amerika Birleşik Devletleri |
Eğitim | Alabama Üniversitesi(lisans, Master of Science) Harvard Üniversitesi(doktora) |
Ödüller | Newcomb Cleveland Ödülü (1967)
Leidy Ödülü (1979) Pulitzer Ödülü (1979) Tyler Çevresel Başarı Ödülü (1984) Crafoord Ödülü (1990) Pulitzer Ödülü (1991) Uluslararası Biyoloji Ödülü (1993) Halkın Bilimi Anlayışı için Carl Sagan Ödülü (1994) Kistler Ödülü (2000) Küresel Çevre Vatandaş Ödülü (2001) Nierenberg Ödülü (2001) BBVA Vakfı Ekoloji ve Koruma Biyolojisinde Bilginin Sınırları Ödülü (2010) Uluslararası Cosmos Ödülü (2012) Kew Uluslararası Madalyası (2014) |
Kariyeri | |
Dalı | Biyoloji Mirmekoloji |
Çalıştığı kurumlar | |
Doktora danışmanı | Frank M. Carpenter |
Doktora öğrencileri |
|
Etkilendikleri | William Morton Wheeler[1] |
Wilson, çevre savunuculuğu, dini ve etik konulara ilişkin laik-hümanist ve deist fikirleri nedeniyle "sosyobiyolojinin babası" ve " biyoçeşitliliğin babası"[6] olarak anılmıştır.[7] Ekolojik teoriye katkıları arasında, matematiksel etolog Robert MacArthur ile birlikte çalıştığı ada biyocoğrafyası teorisi vardır. Bu teori koruma alanı tasarımı alanının ve Stephen Hubbell'in birleşik tarafsız biyoçeşitlilik teorisinin temelini oluşturmuştur.
Wilson, Harvard Üniversitesi Organizma ve Evrimsel Biyoloji Bölümü için Entomoloji alanında Pellegrino Üniversitesi Araştırma profesörü, Duke Üniversitesi'nde öğretim görevlisi[8] ve Kuşkucu Soruşturma Komitesi üyesiydi. Nobel Ödüllerini veren İsveç Kraliyet Akademisi, Wilson'a Nobel Ödülleri kapsamında olmayan alanları kapsayacak biçimde tasarlanmış bir ödül olan Crafoord Ödülü'nü verdi. Uluslararası Hümanizm Akademisi'nden hümanist ödüllüydü.[9][10] İki kez Kurgusal Olmayan Yazılar dalında Pulitzer Ödülü'nü kazandı (1979'da İnsan Doğası Üzerine ve 1991'de Karıncalar için) Ayrıca The Meaning of Human Existence, The Social Conquest of Earth,[11] Letters to a Young Scientist[11][12] kitapları ile New York Times'ın çok satan (bestseller) yazarıydı.
Wilson, Time ve Britannica Ansiklopedisi gibi yayınlar tarafından dünyanın en önemli bilim adamlarından ve en etkili insanlarından biri olarak kabul edildi.[13][14] Dünya çapında 150'den fazla prestijli ödül ve madalya aldı ve 30'dan fazla dünyaca ünlü ve prestijli organizasyon, akademi ve kurumun onursal üyesiydi. Birçok karınca türünün yanı sıra bir kuş[15] ve bir yarasa türü olmak üzere çeşitli hayvan türleri bilimsel olarak onun onuruna adlandırılmıştır.[16]