Debre, Kuzey Makedonya

Debre (Makedonca; Дебaр Debar; Arnavutça: Dibër veya Dibra; Osmanlı dönemi: Debre-i Bâlâ), Kuzey Makedonya'nın batısında, Arnavutluk sınırında bulunan bir belediye merkezidir.

Debre
Kasaba
Debre Дебар Dibër
Debre Debre’nin Kuzey Makedonya'daki konumu
Ülke	Kuzey Makedonya
Bölge	Güneybatı
Belediye	Debre
İdare
• Belediye başkanı	Argetim Munir Fida
Yüzölçümü
• Toplam	145.67 km²
Rakım	625 m
Nüfus (2002)[1]
• Toplam	19.542
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu	(+389) 046
Plaka kodu	DB
Resmî site Debre Belediyesi

Yer Adı

Kasabanın adı Yunancada Δίβρη (Dibrē) veya Δίβρα (Dibra) şeklinde geçmektedir. Antik Yunan'da Deborus veya Deberos şeklinde kaynaklarda geçerken bölgenin değişik kavimlerce istilası sırasında Dibera, Uranik ve Oronak isimleri de kullanılmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Coğrafya

Kuzey Makedonya'nın batısında yer alan Debre, ülkenin idari sınıflanmasında Güneybatı Bölgesi sınırları içindedir.

Debre'nin etrafında Dešat, Stogovo, Jablanica ve Bistra dağları bulunur. Debre Gölü, Adriyatik Denizi'ne dökülen Kara Drin Nehri ve Radika Nehri bölgede bulunmaktadır.

Tarih

2.yüzyıl Roma kaynaklarında adına rastlanan şehir, Epir Despotluğu, Bulgarlar, Haçlılar, Bizanslılar ve Sırplar arasında el değiştirdi.

Osmanlı İmparatorluğu Dönemi

Debre, 14. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına girmiştir. Bu dönemden 20. yüzyıl başlarına (1912-1913) kadar Osmanlı idaresinde kalmıştır.

14.yüzyıl Türk fetihlerinden 20. yüzyıl Balkan Savaşları'na kadar Osmanlı hâkimiyeti altında kaldı. Osmanlılara karşı Katolik Arnavut Prens Gjergj Kastriot Skanderbeg mücadele etti ise de başarılı olamadı. 1950-1960'lı yıllarda birçok Türk aile bölgeyi terk etmek zorunda kalarak Türkiye'ye göç etmiştir. Atatürk'ün dedesi Kızıl Hafız Ahmet Efendi'nin Debre'nin bir köyünden olduğu söylenmektedir.

Bölgedeki Osmanlı egemenliği 1912-1913 itibarıyla sona ermiştir. Debre'nin merkezi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Debre-i Bâlâ adını taşımıştır (دبرهء بالا Debre-i Bālā)^[2] ve son dönem (19. yüzyıl sonu) idari dağılımda Manastır Vilayeti'nde Debre Sancağı'na bağlı bir merkez olmuştur.^[2]

Yugoslavya Krallığı Dönemi

Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Debre'nin de yer aldığı bölge, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğinde kalmıştır. Krallık, sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemen olmuştur.

Yugoslavya Dönemi

1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu dönemde de Debre, devam eden idari yapı içinde yer almıştır.

Makedonya Cumhuriyeti Dönemi

1991 yılında Makedonya'nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Debre, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde yer almıştır.

Nüfus

2002 sayımlarına göre Debre Belediyesi'nin toplam nüfusu 19.542 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Arnavutlar 11.348; Makedonlar 3.911; Türkler 2.684 ve diğerleri…^[1]

Kaynakça

1. 2002 nüfus sayımı sonuçları 8 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
2. Binbaşı M.Nasrullah; Kolağası M.Rüşdi; Mülazım M.Eşref, Osmanlı Atlası - XX. Yüzyıl Başları, (Haz.: Yaşar Baş, Rahmi Tekin), Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2003, s. 28-40.