Alman İşçi Partisi (Almanca: Deutsche Arbeiterpartei; DAP), I. Dünya Savaşı'ndan sonra Weimar Almanya'sında kurulan kısa ömürlü aşırı sağcı bir siyasi partiydi. Resmî olarak Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (Almanca: Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei, NSDAP) olarak bilinen Nazi Partisi'nin öncüsüydü. DAP sadece 5 Ocak 1919'dan 24 Şubat 1920'ye kadar varlığını sürdürmüştür.
Alman İşçi Partisi Deutsche Arbeiterpartei | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | DAP |
| Genel başkan | Karl Harrer (1919-1920) Anton Drexler (1920) |
| Kurucu | Karl Harrer, Anton Drexler |
| Kuruluş tarihi | 5 Ocak 1919 |
| Kapanış tarihi | 24 Şubat 1920 |
| Ardılı | Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi |
| Merkez | Münih |
| İdeoloji | Alman milliyetçiliği Pan-Cermenizm Sosyalizm Antikomünizm Antikapitalizm Antisemitizm |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sağ |
Hakkında
Thule Cemiyeti'nin kurucusu Rudolf von Sebottendorf tarafından, cemiyetin iki üyesi olan gazeteci Karl Harrer ve çilingir Anton Drexler’e bu siyasi topluluğun etkisini işçiler arasında artırmak için özel siyasi dernek oluşturmaları söylenir. Bunun üzerine Drexler Alman İşçi Partisini (DAP) kurar. 12 Eylül 1919 tarihli parti toplantısında yer alan Adolf Hitler de partinin sloganları beğenir. Ardından Hitler ile tanışan Ernst Röhm, Hitler’e Alman İşçi Partisine dahil olması ve parti yönetimini kendi eline alması konusunda görüş bildirir.[1][2] Hitler ilk defa 16 Ekim 1919′da 111 kişiden oluşan izleyici karşısında görülür. Öncelikle Hitler kendi “Büyük Almanya” hakkındaki görüşlerini bildirir, sonra ise Almanya'nın mağlubiyetinden Marksistleri, sosyalistleri ve Yahudileri itham eder. Bu konuşmasında Hitler “Biz affetmiyoruz, biz intikam istiyoruz” demiştir. 13 Kasım 1919 tarihindeki konuşmasında bildirdi ki, “Almanların fakirliğini, Alman silahı ile yok etmek gerekir. Bu makam galibiyete ulaşmalıdır.” Hitler, Alman İşçi Partisinin toplantılarında Versay Antlaşması’nın Almanya’ya kaybettirdiği toprakların geri alınması gerektiğini ve antlaşmanın barbarlık olduğunu bildirmiştir.[3]
Politik görüş
Alman İşçi Partisi siyasi görüş olarak; milliyetçilik temellerine dayalı bir sosyalizm fikrini benimsemiş, sosyalist fikirlerin Marksizm ve enternasyonalizm çatısı altından çıkarılması gerektiğini savunmuştur. Parti, sosyalizmin Alman halkının refahı için gerekli bir sistem olduğunu, ancak bu sistemin; Alman halkının milli benliğini ve kültürel özelliklerini kaybetmesine bir aracı olmaması gerektiğini ileri sürmüştür.
Enternasyonalizm kimliğini reddeden ve milliyetçi bir görüş üzerine sosyalizm ile yola çıkan Alman İşçi Partisi, birbirine benzeyen Marksist-Leninist partilerden çok daha farklı bir ideolojiye sahip olduğu için; farklılığı ile dikkatleri kısa sürede üzerine çekmiştir.
Üyeleri
Parti üyeleri, ağırlıklı olarak; Marksizmi ve enternasyonalizmi reddeden işçilerden ve aşağı tabakadan gelen insanlardan oluşmaktaydı.
En bilinen bazı parti üyeleri:
Partinin dönüşümü
Alman İşçi Partisinin adı 24 Şubat 1920 tarihinde gerçekleştirilen toplantıda Adolf Hitler tarafından “Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi” (Nationalsozialitische Deutsche Arbeiterpartei) olarak değiştirilmiştir.
Hitler, ilk başlarda partinin adını Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi olarak değiştirmek istememiştir, çünkü bu ad Avusturya'daki Alman Nasyonal Sosyalist İşçi Partisinin (Deutsche Nationalsozialistische Arbeiterpartei, DNSAP) adına çok benzemekteydi. Hitler, partinin adını “Sosyal Devrimci Parti” olarak değiştirmekte niyetliydi ancak Alman İşçi Partisi üyelerinden olan Rudolf Jung, Hitler'i Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi adı için ikna etti.[4]
Kaynakça
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
