Birleşik Krallık Parlamentosu

Birleşik Krallık Parlamentosu (İngilizce: Parliament of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland veya kısaca UK Parliament), Birleşik Krallık'ın en üst anayasal organıdır. Çift meclisli bir sistemi olan ülkede parlamento iki bölümden oluşur: Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası. Her iki meclis de Londra'da bulunan Westminster Sarayı'nda toplanır. Bu iki meclise, sınırlı şekilde kanun yapma yetkisi olan ve bu yüzden parlamentonun üçüncü bir parçası sayılabilecek olan monarşinin temsilcisi kral/kraliçeyi (2022'den beri III. Charles) de eklemek mümkündür.

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Parlamentosu Parliament of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
59. Yasama Dönemi
Tür
Tür	Çift meclisli
Alt meclisler	Lordlar Kamarası Avam Kamarası
Başkanlık
Hükümdar	III. Charles 8 Eylül 2022 tarihinden beri
Başbakan	Keir Starmer 5 Temmuz 2024 tarihinden beri
Lordlar Başkanı	John McFall 1 Mayıs 2021 tarihinden beri
Avam Başkanı	Lindsay Hoyle 4 Kasım 2019 tarihinden beri
Yapı
Lordlar siyasi grupları	Hükümet   İşçi (172) Resmi Muhalefet   Muhafazakâr (274) Diğer Muhalefet   Liberal Demokratlar (79)   Demokratik Birlik Partisi (6)   İngiltere ve Galler Yeşiller Partisi (2)   Plaid Cymru (2)   Ulster Birlik Partisi (2)   Bağımsız (39) Crossbench   Crossbench (179) Ruhani Lordlar   Ruhani Lordlar (25) Başkan   Başkan (1)
Avam siyasi grupları	Hükümet (411)   İşçi Partisi (411) Resmi Muhalefet (121)   Muhafazakâr Parti (121) Diğer Muhalefet (110)   Liberal Demokratlar (72)   İskoç Ulusal Partisi (9)   Reform UK (5)   Demokratik Birlik Partisi (5)   İngiltere ve Galler Yeşiller Partisi (4)   Plaid Cymru (4)   Sosyal Demokrat İşçi Partisi (2)   İttifak Partisi (1)   Ulster Birlik Partisi (1)   Geleneksel Birlikçi Ses (1)   Bağımsız Birlikçi (1)   Bağımsız siyasetçi (5) Abstentionizm (7)   Sinn Féin (7) Başkan   Başkan (1)
Seçimler
Avam son seçimleri	4 Temmuz 2024
Toplantı yeri
Westminster Sarayı, Londra, Birleşik Krallık
Website
www.parliament.uk

Tarihçe

Bugünkü parlamento kökenini İngiltere Parlamentosundan, o da daha eski Anglosakson konseyi Witenagemot'dan alır.

İngiliz parlamentosu kavramı 1707 Birleşme Yasasından beri kullanılmaktadır. Bu yasa ile İngiltere ve İskoçya, Büyük Britanya Krallığı adı altında birleşti ve Edinburgh'da bulunan İskoçya Parlamentosu dağıtılarak tüm yetkilerini yeni kurulan yeni parlamentoya devretti. (Özerk bir İskoç parlamentosu daha sonra 1999 yılında yeniden kuruldu.) Birleşik Krallık Parlamentosu ilk oturumunu 23 Ekim 1707'de yaptı. 1800'deki yeni bir birleşme yasası ile İrlanda Parlamentosu da dağıtıldı.

Parlamento'nun hizmet süresi

Parlamento'nun hizmet süresi 1694'te 3 yıl olarak saptanmıştı. 1716'daki Septennial Act ile bu süre 7 yıla çıkarıldı ancak 1911'de 5 yıla düşürüldü. II. Dünya Savaşı'nda geçici olarak 10 yıla çıkarıldı, ancak savaştan sonra tekrar 5 yıla düşürüldü.

Üye dokunulmazlığı

Üyelerin en önemli dokunulmazlık hakkı, münazaralarda ifade özgürlüğü hakkıdır; hem Lordlar Kamarasında hem de Avam Kamarasında yapılan konuşmalar hiçbir şekilde mahkemelerde yargı konusu olamaz. Bir diğer dokunulmazlık ise üyelerin tutuklanmasının olanaksız olmasıdır. Sadece vatana ihanet (treason), ağır suçlar (felony) ve açık şekilde asayişi bozma (breach of the peace) gibi istisnalar söz konusudur. Bu dokunulmazlıklar parlamentonun oturumlarının başlamasından 40 gün önce başlar ve 40 gün sonra biter.

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Birleşik Krallık Parlamentosu resmi web sitesi23 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.