Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Binghamton, Amerika Birleşik Devletleri, New York eyaletinde Pensilvanya sınırına yakın, Susquehanna ve Chenango nehirlerinin yatağı olan vadide kurulmuş bir şehirdir. Triple Cities olarak bilinen, Binghamton, Endicott ve Johnson City'den oluşan üçlü şehirlerin oluşturduğu metropoliten alanın (Greater Binghamton metropolitan area) da merkezidir (Broome County). Şehrin nüfusu 2010 sayımına göre 47.376'dır.[1]
| Binghamton, New York | |
|---|---|
City of Binghamton Binghamton Şehri | |
 | |
Takma adlar: Misafir Odası Şehri, Dünyanın AtlıkarĦnca Başkenti, Fırsat Vadisi | |
Slogan: Övŭncǘ Geri Getirme. | |
 Metropoliten Binghamton'un New York eyaleti içindeki konumu. | |
  Binghamton, New York Binghamton'un ABD'deki konumu. | |
| Ülke | ABD |
| Eyalet | New York |
| Kontluk | Broome County |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Matthew T. Ryan (Demokratik Parti (ABD)) |
| Yüzölçümü | |
| • Şehir | 28.9 km² |
| • Su | 6 mil² (1,7 km²) |
| Rakım | 260 m |
| Nüfus (2010)Nüfus Sayımı | |
| • Şehir | 47.376 |
| • Yoğunluk | 1743.9/km² |
| • Metropol | 251.725 |
| Zaman dilimi | UTC-05.00 (EST) |
| • Yaz (YSU) | UTC-04.00 (EDT) |
| Alan kodu | 607 |
Resmî site cityofbinghamton.com | |
New York şehrine kara yolu ile yaklaşık 3 saatlik mesafede bulunan Binghamton'da yerel bir de havaalanı (Binghamton Regional Airport) bulunmaktadır.
Bir dönem önemli bir sanayi merkezi ve ulaşım kavşağı olan kentte, 1990'lara kadar tütün, ayakkabı ve ileri teknoloji endüstrisi kalkınmanın motorları olmuşlardır. 1950'de 85.000'i bulan nüfus, 20. Yüzyılın ikinci yarısında dereceli olarak azalmış, üretim endüstrilerinin bölgeden çekilmesiyle kent önemini ve canlılığını yitirmiştir. Son dönemde kenti hizmet ve eğitim sektörü ayakta tutmaktadır. Binghamton üniversitesi, Broome Community College (iki yıllık yüksek okul) ve New York Eyalet üniversitesine bağlı tıp fakültesi uygulama hastanesi (Clinical Campus of Upstate Medical University) kentte bulunan üç yükseköğrenim kurumudur.
Şehrin coğrafi konumunun bir sonucu oldukça sert geçen kışları, diğeri de içinden geçen iki nehrin yol açtığı sel baskınlarıdır. Yazlar ılık ve yağışlı, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır. Kar yağışı yıllık ortalama 196 cm'yi bulur. Ocak ayı ortalaması en yüksek -1,5 °C, yılın en sıcak ayı temmuz ortalaması ise 25,8 °C'dir.[2]
Bahar aylarında nehirlerin taşması şehirde alışılagelen bir durumdur. Buna yönelik alınan tedbirlerin (sel duvarları) yetersiz kaldığı 2006 ve 2011 yılında yaşanan sel felaketleri önemli maddi hasara yol açmıştır.
Binghamton adını, 1792'de çevre arazilerin neredeyse tamamını satın alan Philadelphia'nın varlıklı iş insanı ve kongre üyesi William Bingham'dan (1752– 1804) alır. Kente ilk yerleşim 1802 tarihlidir. Binghamton 1834'te kasabaya, 1867'de bir şehre dönüşür. Şehrin ilk belediye başkanı Pennsylvania Kömür şirketi sekreteri Abel Bennett olur.[2]
Alkolizm tedavisi üzerine uzmanlaşmış ilk merkez olan New York State Inebriate Asylum 1858'de Binghamton'da kurulur. Merkez 1879'da genel bir akıl hastanesine dönüşür. Isaac Perry tarafından tasarlanan ilk binası tarihî eserler kapsamında koruma altında bulunan akıl hastanesi hizmetine Upstate Medical University 'ye bağlı olarak devam etmektedir.
Başlangıçta tarım ürünleri pazarı niteliğindeki küçük bir şehir olan Binghamton'un kaderi demiryolunun gelmesiyle değişir. 20. yüzyıl başlarında Amerika Birleşik Devletlerinin en büyük ikinci puro üreticisi konumuna yükselir. 1920'lerde çalışanlarının sosyal refahına verdiği önemle bilinen Endicott Johnson ayakkabı fabrikası özellikle Avrupa'dan göç edenlerin şehre olan talebini daha da arttırır.[2]
İkinci Dünya Savaşı sırasında yükselişe geçen ve kısa sürede önde giden teknoloji şirketlerinden birine dönüşen IBM bölgenin teknoloji ve savunma sanayii merkezi konumuna gelmesinin kapısını açar. IBM dışında önemli bir firma da 1929'da ilk uçuş simülatörünü geliştiren Link Aviation Devices’tır. General Electric ve Ansco bir dönem şehirde fabrikaları bulunan diğer tanınmış kuruluşlardır.
1950'lerde en parlak dönemini yaşayan kent, otomobil kullanımının yaygınlaşmasıyla yeni oluşan yerleşimler ve banliyölere kayan işletmeler yüzünden canlılığını yitirmeye başlar. Karayolu taşımacılığı Binghamton'u bölgenin demiryolu merkezi konumundan eder. Kentin ekonomisine asıl darbe 1990'larda soğuk savaş sonrası savunma ve ileri teknoloji yatırımlarının yavaşlamasıyla gelir.[2]
1989'da IBM'in toplam 6 araştırma laboratuvarı ve 12 fabrikasından birer tanesi Endicott'da bulunmaktayken, 90'lar boyunca şirket yatırımlarını başka bölgelere kaydırmış, gerek çalışan sayısı gerekse üretim kapasitesi azalmış, nihayet 2001'de üretim birimi tamamen kapanmıştır.[3] Bazı üretim ve araştırma yapıları yerel firmalara satılmıştır. IBM öncesiyle kıyaslanamasa da hâlen bölgede varlığını hissettirmekte, Endicott'da kalan birkaç merkezde 800 kişiye iş olanağı sağlamaktadır.[4]
Binghamton üniversitesinin kent kalkınmasına potansiyel katkısı ancak son yıllarda ön plana çıkmaya başlamıştır. Bu doğrultuda üniversite Kamu ilişkileri fakültesini şehir merkezindeki yeni binaya taşımış, bu bölgede öğrenci yurtları tesis etmeye başlamıştır.
Binghamton'un aşağıdaki şehirler ile kardeş şehir antlaşmaları vardı:[5]
Borovichi, Rusya
La Teste-de-Buch, FransaŞu şehirle ise yerel bir kardeş şehir projesi bulunmaktadır:
El Charcón, El Salvador.jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
