Loading AI tools
44. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (2009–2017) Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Barack Hussein Obama (d. 4 Ağustos 1961), Amerika Birleşik Devletleri'nin 44. başkanı.[1] İlk olarak 4 Kasım 2008'de yapılan 2008 ABD başkanlık seçimlerinde ABD'nin 44. devlet başkanı seçilmiş ve 20 Ocak 2009 tarihinde bu görevi George W. Bush'tan devralmıştır.[2] 6 Kasım 2012'de yapılan 2012 ABD başkanlık seçimlerinde Mitt Romney karşısında seçimi kazanmış ve Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığına ikinci kez seçilmiştir. Demokrat Parti'nin adayı olan Obama, ABD tarihindeki ilk ve tek Afroamerikalı devlet başkanıdır. Başkanlık görevinden önce; 1997'den 2004'e kadar da Illinois eyalet senatörü ve 2005'ten 2008'e kadar Illinois senatörü olarak görev yaptı.
| Barack Obama | |
|---|---|
 | |
| Resmî portre, 2012 | |
| 44. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
| Görev süresi 20 Ocak 2009 - 20 Ocak 2017 | |
| Başkan Yardımcısı | Joe Biden |
| Yerine geldiği | George W. Bush |
| Yerine gelen | Donald Trump |
| Amerika Birleşik Devletleri Senatörü | |
| Görev süresi 3 Ocak 2005 - 16 Kasım 2008 | |
| Yerine geldiği | Peter Fitzgerald |
| Yerine gelen | Roland Burris |
| Seçim bölgesi | Illinois |
| Illinois Senatörü | |
| Görev süresi 8 Ocak 1997 - 4 Kasım 2004 | |
| Yerine geldiği | Alice Palmer |
| Yerine gelen | Kwame Raoul |
| Seçim bölgesi | 13. Seçim Bölgesi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Barack Hussein Obama 4 Ağustos 1961 Honolulu, Hawaii, ABD |
| Partisi | Demokrat |
| Evlilik(ler) | |
| Çocuk(lar) | 2 |
| Yaşadığı yer | Washington, ABD |
| Bitirdiği okul | Columbia Üniversitesi (BA) Harvard Üniversitesi (JD) |
| Mesleği | Avukat · siyasetçi |
| Dini | Hristiyanlık |
| Ödüller | Nobel Barış Ödülü 2009 |
| İmzası |  |
Obama, Honolulu, Hawaii'de doğdu. Columbia Üniversitesi'nden 1983 yılında mezun olduktan sonra Chicago'da toplum organizatörü olarak çalıştı. 1988 yılında Harvard Hukuk Fakültesi'ne kaydoldu ve burada Harvard Hukuk Dergisi'nin ilk siyah başkanı oldu. Mezun olduktan sonra sivil haklar avukatı ve akademisyen olarak 1992'den 2004'e kadar Chicago Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde anayasa hukuku dersleri verdi. Seçimli siyasete yönelerek 1997'den ABD Senatosu'na başarıyla adaylığını koyduğu 2004 yılına kadar Illinois Senatosu'nda 13. bölgeyi temsil etti. 2008 yılında Hillary Clinton'a karşı yakın bir ön seçim kampanyasının ardından Demokrat Parti tarafından başkanlığa aday gösterildi ve Joe Biden'ı aday arkadaşı olarak seçti. Obama, başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi aday John McCain'e karşı seçildi ve 20 Ocak 2009'da göreve başladı. Dokuz ay sonra, 2009 Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü ve bu karar övgü ve eleştirilerin bir karışımına neden oldu.
Obama'nın ilk dönem icraatları küresel mali krizi ele aldı ve büyük bir teşvik paketi, George W. Bush'un vergi indirimlerinin kısmen uzatılması, sağlık hizmetlerinde reform yasası, büyük bir mali düzenleme reformu tasarısı ve Irak'taki büyük ABD askeri varlığının sona erdirilmesini içeriyordu. Obama ayrıca Yüksek Mahkeme yargıçları Sonia Sotomayor ve Elena Kagan'ı atadı; bunlardan ilki Yüksek Mahkeme'deki ilk Hispanik Amerikalı oldu. Usame bin Ladin'in öldürüldüğü terörle mücadele baskınını emretti ve Bush'un kontrgerilla modelini küçümseyerek hava saldırılarını genişletti ve ev sahibi hükûmet ordularına daha fazla güvenmeyi teşvik ederken özel kuvvetleri yaygın bir şekilde kullandı.
Cumhuriyetçi rakibi Mitt Romney'i yenerek yeniden seçilmeyi başaran Obama, 20 Ocak 2013 tarihinde ikinci dönem için yemin etti. Obama ikinci döneminde iklim değişikliğiyle mücadele için adımlar atarak büyük bir uluslararası iklim anlaşması ve karbon emisyonlarını sınırlandırmaya yönelik bir idari emir imzaladı. Obama ayrıca, İran ile bir nükleer anlaşma müzakere etti ve Küba ile ilişkileri normalleştirdi. Afganistan'daki Amerikan askerlerinin sayısı Obama'nın ikinci döneminde önemli ölçüde azaldı, ancak ABD askerleri Obama'nın başkanlığı boyunca Afganistan'da kaldı.
Obama'nın başkanlığı döneminde Amerika Birleşik Devletleri'nin yurtdışındaki itibarı ve Amerikan ekonomisi önemli ölçüde iyileşti. Obama, 20 Ocak 2017'de görevinden ayrıldı ve günümüzde Washington, DC'de ikamet etmektedir. 2021 yılında Chicago'daki başkanlık kütüphanesinin inşasına başlandı. Görevden ayrıldığından beri Obama, çeşitli Amerikan seçimlerinde adaylar için kampanya yürütmek de dahil olmak üzere Demokrat siyasette aktif olmaya devam etti. Obama, siyaset dışında çok satan üç kitap yayınladı: Dreams from My Father (1995), The Audacity of Hope (2006) ve A Promised Land (2020). Akademisyenler ve tarihçiler tarafından yapılan ve 2010 yılından bu yana yer aldığı sıralamalarda Amerikan başkanları arasında orta ve üst sıralarda yer almaktadır.
ABD'nin Hawaii eyaletindeki Honolulu kentinde Kapiolani Tıp Merkezi'nde dünyaya gelir. Kendisiyle aynı adı taşıyan babası Kenya'nın Siaya Bölgesi'ndeki Nyang’oma Kogelo yerleşim yerinde doğup büyümüş bir Kenyalıdır. Annesi Ann Dunham ise Kansas eyaletinin Wichita kentinde doğup büyümüş bir Amerikalıdır.
Barack Obama'nın anne ve babası, babasının yabancı öğrenci olarak geldiği Hawaii'de tanışır ve evlenir. Yeni evli çift Obama 2[3] yaşındayken boşanır. Babası Boston'a gider. Harvard Üniversitesi'nde doktora yapar ve 1965 yılında Kenya'ya geri döner. Annesi ise yine bir yabancı öğrenci olan Endonezyalı Lolo Soetoro'yla ikinci bir evlilik yapar. Obama'nın hem babası, hem de üvey babası Müslüman kökenli ailelerden gelen fakat fazla dindar olmayan kişilerdir.
Annesi ve üvey babasıyla birlikte Endonezya'ya taşınan Obama, 6-10 yaşları arasında Cakarta'da ilkokul öğrenimi görür. Sonra Honolulu'ya geri dönerek 1979 yılında liseyi bitirinceye kadar anneannesi ve dedesiyle yaşar. Liseden sonra Los Angeles'teki Occidental College'de üniversitenin ilk iki sınıfını okur. Sonra New York'taki Columbia Üniversitesi'ne geçiş yapar ve 1983 yılında Siyasal Bilimler bölümünden mezun olur. 1988 yılında Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girer. Harvard Üniversitesi'ndeyken öğrenciler tarafından yayınlanan prestijli "Harvard Law Review" dergisinin yayın işleri müdürlüğünü yapan ilk Afroamerikan olur. 1991 yılında avukatlık diplomasını alarak başarı kazanır.
Obama anne ve babası boşandıktan sonra babasını sadece bir kez ABD'ye ziyareti sırasında 1971 yılında görür. Babası hayatının geri kalan kısmını Kenya'da geçirir ve Ruth Ndesandjo ile evlenir ve 1982 yılında Nairobi'de otomobil kazasında ölür. Annesi ise 1972 yılında ikinci eşinden ayrılarak Endonezya'dan ABD'ye geri döner. 1992 yılında Hawaii Üniversitesi'nde antropoloji dalında doktora kazanır. 1995 yılında yumurtalık kanseri'nden ölür. Barack Obama'nın anne tarafından 1 tane üvey kardeşi, baba tarafından ise 7 tane üvey kardeşi vardır.
Barack Obama 1989 yılında Michelle Robinson'la tanışır. 3 Ekim 1992 tarihinde Michelle Robinson'la evlenirler. 1998 ve 2001 yıllarında doğan iki kız çocuk sahibi olurlar. 1964 doğumlu Michelle Obama eşi Barack Obama gibi Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu bir avukattır. Obama çifti Protestan Hristiyan'dır ve United Church of Christ kilisesine üyedirler.
Obama avukatlık diplomasını aldıktan sonra 1992 yılından itibaren 12 yıl süreyle Chicago Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Anayasa hukuku dersleri verdi. Avukatlık firmalarında çalıştı, çeşitli yardım dernekleri ve vakıflarda görev yaptı. 1996 yılında İllinois'in eyalet senatosuna seçilerek siyasete ilk adımını attı. 1998 ve 2002 yıllarında iki kez tekrar eyalet senatosuna seçildi. 2000 yılında ABD Temsilciler Meclisi'ne girmek için Demokratik Partinin ön seçimlerine katıldı ama başarılı olamadı. 2004 tarihinde adaylığını koyduğu ABD Senatosu'na% 70'lik bir oy çoğunluğu almak suretiyle seçildi.
Obama'nın ABD'de ilk defa ülke sahnesine çıkması 2004 ABD başkanlık seçimleri sırasında Boston'da toplanan Demokratik Parti kurultayında yaptığı ve ülke çapında televizyonda canlı olarak yayınlanan etkileyici konuşması sayesinde olmuştur. Obama Senatodaki hizmet döneminde Senato Dışişleri Komisyonunda görev yaptı. Doğu Avrupa, Orta Doğu, Orta Asya ve Afrika'ya resmi ziyaretlerde bulundu. Filistin devlet başkanı Mahmud Abbas'la buluştu. Kenya'da Nairobi Üniversitesi'nde bir konferans verdi. ABD Senatosu'nda henüz 6 yıllık ilk dönemini tamamlamamışken 10 Şubat 2007 tarihinde 2008 ABD başkanlık seçimlerine Demokratik Parti'den adaylığını koyduğunu açıkladı.[4]
Barack Obama'nın yanı sıra Demokratik Parti içindeki başkanlık ön seçimlerine adaylığı koyan siyasetçiler arasında Hillary Clinton, John Edwards, Joe Biden, Christopher Dodd ve Bill Richardson gibi birçok tanınmış siyasetçiler bulunmaktaydı. Özellikle aday adayları arasındaki New York senatörü Hillary Clinton eski ABD başkanı Bill Clinton'un eşi olarak çok tanınmış bir siyasetçiydi ve 2007 yılı boyunca Demokratik Parti içinde en şanslı aday olarak görülmekteydi.
ABD başkanlık seçimleri'nde iki büyük partiyi temsil edecek başkan adayı her eyalette ayrı ayrı ve değişik tarihlerde yapılan ön seçimlerle belirlenmektedir. Bu ön seçimlerden ilki Iowa eyaletinde 3 Ocak 2008 tarihinde gerçekleşti. Siyahilerin sayısının çok az olduğu bu eyalette Barack Obama'nın beklenmedik bir başarı elde ederek seçimi kazanması Hillary Clinton'un adaylık şansını olumsuz yönde etkiledi. Ancak Clinton 5 gün sonra New Hampshire eyaletindeki seçimleri kazanarak yarışı sürdürdü. 2008'in Ocak ayı boyunca Demokratik Parti içinde Hillary Clinton ve Barack Obama dışındaki bütün adaylar birer birer adaylıktan çekildiklerini ilan ettiler.
Ön seçim takvimine göre 5 Şubat 2008 günü 20 eyalette aynı anda yapılacak Salı seçimleri kritik bir önem taşımaktaydı. Ancak Salı gününde kazanılan oylar iki aday arasında eşitliği bozmadı. Ön seçimler diğer eyaletlerde devam etti. Zamanla Obama'nın Clinton'a kıyasla az bir farkla öne geçtiği gözlendi. Buna rağmen Haziran ayına kadar adaylık yarışı başa baş devam etti. Hillary Clinton Obama'yı sonuna kadar az bir farkla takip ediyordu. Ancak ön seçimler 3 Haziran 2008 tarihinde Güney Dakota ve Montana eyaletleriyle tamamlandıktan sonra Hillary Clinton'un Obama'nın açtığı bu küçük farkı kapatamayacağı anlaşıldı. Barack Obama Demokratik Parti'nin 2008 ABD başkanlık seçimlerindeki adayı olarak ilan edildi. Böylece Obama ABD tarihinde iki büyük partinin birinden aday gösterilmiş ilk Afrikalı-Amerikalı aday olma özelliğini kazanmış oldu.
Demokratik Partinin kurultayı 25-28 Ağustos 2008 tarihleri arasında Colorado eyaletinin Denver kentindeki Pepsi Center'da yapıldı.[5] Barack Obama 28 Ağustos gecesi canlı yayınla aktarılan konuşmasında Demokratik Parti'nin adaylığını resmen kabul etti. 1 hafta sonra Minnesota eyaletinin St. Paul kentindeki XCel Energy Center'da yapılan Cumhuriyetçi Parti kurultayında Arizona senatörü John McCain'in başkan adaylığını onaylandı.[6] Böylece 2008 ABD başkanlık seçimleri kampanyası resmen başlamış oldu.
Barack Obama ve John McCain 26 Eylül- 15 Ekim tarihleri arasında televizyon kameraları önünde 3 defa münazara yaptılar. Seçim kampanyası sırasında ABD gündemi 2008 Ekonomik Kriziyle sarsıldı. Irak Savaşı ve Terörizm gibi konular arka plana itildi. Obama, McCain'in Cumhuriyetçi Partili başkan George W. Bush'un başarısız ekonomik siyasetlerini devam ettireceğini öne sürdü. McCain ise Obama'nın küçük esnafın gelir vergilerini arttıracağını iddia etti. Seçim kampanyası süresince Obama hakkında birçok iddia dile getirilmiştir.[7]
2008 ABD başkanlık seçimleri 4 Kasım 2008 günü yapıldı. Barack Obama oyların %52'sini kazanarak ABD'nin 44. devlet başkanı seçildi. Obama kazandığı oy oranı ve kazandığı eyaletler bakımından son 30 yıl boyunca hiçbir Demokrat Partili başkan adayının elde edemediği bir başarıyı elde etmiştir. Obama'nın adaylığı altında Demokrat Parti Virginia, Florida ve Ohio gibi son seçimlerde değişmez bir biçimde Cumhuriyetçilere oy veren eyaletleri kazanmayı başarabilmiştir. Seçim zaferi sonrasında yaptığı konuşmada Obama, ABD'nin gelecek döneminde zorlukların ve hataların olabileceğini belirtmiş, yaşanacak sıkıntıların ise vatanseverlikle aşılacağını anlatmıştır.[8]
Barack Obama 20 Ocak 2009 günü yerel saatle 12.00 (TSİ 19.00)'de daha önce 1861 yılında başkan Abraham Lincoln'un yemin töreninde kullandığı İncil'e el basıp yemin ederek George W. Bush'tan görevi devraldı ve resmen ABD devlet başkanı oldu.
4 Nisan 2011'de Obama, Federal Seçim Komisyonu'na belgelerini sundu ve ardından 2012 yeniden seçilme kampanyasını duyurdu.[9][10][11] Görevdeki başkan olarak Demokrat Parti'den başka aday çıkmadı ve Nisan 2012'de Obama, Demokratların adaylığını kazanmak için gereken 2778 kongre delegesini elde etti.[12] Charlotte, Kuzey Karolina'daki Demokratik Ulusal Kongresi'nde Obama ve Joe Biden, eski başkan Bill Clinton tarafından genel seçimlerde Demokrat Parti'nin başkan ve başkan yardımcısı adayları olarak resmen aday gösterildi. Ana rakipleri Cumhuriyetçiler, Massachusetts'in eski valisi Mitt Romney ve Wisconsin Temsilcisi Paul Ryan idi.[13]
6 Kasım 2012'de Obama, yeniden başkan seçilebilmesi için gereken 270 oyu aşarak 332 delege oyu kazandı.[14][15][16] Halk oylarının %51,1'ini alarak Obama,[17] Franklin D. Roosevelt'ten bu yana halk oylarının çoğunluğunu iki kez kazanan ilk Demokrat başkan oldu.[18][19]
20 Ocak 2009'da Obama, Amerika Birleşik Devletleri'nin 44. başkanı olarak göreve başladı. Obama, görevdeki ilk birkaç gününde, ABD ordusunu Irak'tan asker çekme planları geliştirmeye yönlendiren idari emirler ve başkanlık muhtırası yayınladı.[20] Guantanamo Körfezi gözaltı kampının kapatılması emrini verdi,[21] ancak Kongre gerekli fonları ayırmayı reddederek kapatmayı engelledi.[22]
Obama tarafından yasalaştırılan ilk tasarı, eşit ücret davalarında zaman aşımını gevşeten 2009 tarihli Lilly Ledbetter Adil Ücret Yasasıydı.[23] Beş gün sonra, Devlet Çocuk Sağlığı Programı'nın dört milyon sigortasız çocuğu daha kapsayacak şekilde yeniden yetkilendirilmesini imzaladı.[24] Mart 2009'da Obama, embriyonik kök hücre araştırmalarına sınırlı finansman sağlayan Bush dönemi politikasını tersine çevirdi ve araştırmayla ilgili "katı yönergeler" geliştirme sözü verdi.[25]
Obama'nın başkanlık dönemindeki dış meselelerin çoğunluğunu; Irak Savaşı'nın sona erdirilmesi, Arap Baharı, Suriye İç Savaşı, IŞİD ve YPG oluşturmuştur.
Barack Obama'nın adına ithaf edilen bitki ve hayvan taksonları:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
