Loading AI tools
Fatih, İstanbul, Türkiye'de mahalle Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Balat, İstanbul'un Avrupa Yakası'da Fatih ilçesinde, Haliç kıyısında, Ayvansaray ile Fener semtleri arasında yer alan bir semttir. Balat adı, Rumca saray anlamına gelen palation kelimesinden gelmektedir; surlardaki Blaherna Sarayı'na yakınlığından ötürü semte bu isim verilmiştir.[7][8]
| Balat | |
|---|---|
 Mahalledeki tarihi evler | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
Koordinatlar: 41.0320032°K 28.9482931°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | İstanbul |
| İlçe | Fatih |
| Bulunduğu yer | Avrupa Yakası  |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 0.41 km² |
| Nüfus (2023) | 11.180[2] |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 212[3] |
| İl plaka kodu | 34[4] |
| Posta kodu | 34087[5] |
| İstatistiki bölge | İstanbul alt bölgesi (TR10) |
| Seçim çevresi | İstanbul 2. seçim çevresi[6] |
İstanbul tarihinde Balat'ın özel önemi, İspanya'dan gelen Yahudilerin buraya yerleştirilmesi ve yakın zamanlara kadar bu semtin İstanbul'daki başlıca Yahudi mahallesi olarak varlığını sürdürmesidir. Ayrıca Yahudilerin Balat çevresine yerleşmeleri Gürcistan Yahudilerini de bu bölgeye çekmiştir. İspanya'da Engizisyon'dan kaçan Sefarad Yahudileri, II. Bayezid'in davetiyle İstanbul'a gelmişlerdi. 15. yüzyıldan itibaren İstanbul'un Musevî cemaati Balat'ta ve Haliç'in karşısında Hasköy'de oturmuştur.[9] İki yaka, 1852 ve 1962 yılları arasında Yahudi Köprüsü ile birbirine bağlanmıştır.[10] Semtte tarihî evlerden günümüze kalan örnekler mahallenin içlerine doğru çoğalır. Bunlar genellikle üç katlı, dar ön yüzlü, ikinci ve üçüncü katlarında cumbaları olan binalardır.
Eski Balat kapısından içeri girildiğinde sağ tarafta Yanbol Sinagogu, az ilerisinde de Makedonya'nın Ohri kasabasından gelen Yahudilerin yaptırdığı Ahrida Sinagogu bulunur. Balat'ın en eski sinagogunun burada olduğu sanılmaktadır. Ancak bugünkü yapı 19. yüzyıl ortalarından kalmıştır.
Balat Yahudileri 6-7 Eylül Olayları'ndan sonra İstanbul'u terk ettiler. Kalanlar da şehrin başka semtlerine taşındıklarından Balat'ta çok az sayıda Yahudi kalmıştır. Semtte ayrıca Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi bulunur. Semtteki başlıca cami Mimar Sinan'ın eseri olan Kethüda Camii'dir. Caminin az ilerisinde ise aslen bir Rum Ortodoks kilisesi olan ama 1629'da Ermeni-Gregoryen cemaatine devredilen Surp Hıreşdegabed Kilisesi bulunur.[11] Ayrıca İstanbul Büyükşehir Belediyesi Spor Kulübü'nün altyapısı burada bulunmaktadır.
Semtte bulunan Eliav Sinagogu (Eliyahu Sinagogu ya da Kal Kadoş Eliyahu Sinagogu), uzun yıllar ölü yıkama yeri ve depo olarak kullanılmasının ardından boşaltıldı ve yıllarca metruk hâlde kaldı. Daha sonra bakımsızlıktan dolayı yıkıldı ve günümüze ulaşamadı.[12]
| Yıl | Değişim | Nüfus | Tespit Yöntemi |
|---|---|---|---|
| 2009 | 17.106 | ADNKS | |
| 2010 |  2% | 16.807 | ADNKS |
| 2011 | 3% | 16.276 | ADNKS |
| 2012 | 2% | 15.954 | ADNKS |
| 2013 | 1% | 15.729 | ADNKS |
| 2014 | 2% | 15.341 | ADNKS |
| 2015 | 3% | 14.900 | ADNKS |
| 2016 | 5% | 14.221 | ADNKS |
| 2017 | 3% | 13.802 | ADNKS |
| 2018 | 3% | 13.381 | ADNKS |
| 2019 | 2% | 13.091 | ADNKS |
| 2020 | 5% | 12.398 | ADNKS |
| 2021 | 1% | 12.215 | ADNKS |
| 2022 | 5% | 11.656 | ADNKS |
| 2023 | 4% | 11.180 | ADNKS |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
