Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
2011-2014 Bahreyn Ayaklanması, Bahreyn'de 2011'den 2014'e kadar Şii ağırlıklı ve bazı Sünni azınlık Bahreyn muhalefeti tarafından yürütülen bir dizi hükûmet karşıtı protestodur. Protestolar, 2011 Arap Baharı ile Tunus ve Mısır'daki protestolardan etkilendi ve Bahreyn hükûmetinin Körfez İşbirliği Konseyi ve Yarımada Kalkanı Gücü'nün desteğiyle isyanı bastırmasının ardından günlük çatışmalara dönüştü. Bahreyn protestoları, Basra Körfezi ülkesi Bahreyn'de sürekli bir şiddet içermeyen sivil itaatsizlik ve bazı şiddet içeren direnişleri kapsayan bir dizi gösteriydi. Tunus'ta Muhammed Buazizi'nin kendini yakmasının ardından Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da yaşanan devrimci protesto dalgasının bir parçası olan Bahreyn protestoları, başlangıçta %70'i Şii olan nüfus için daha fazla siyasi özgürlük ve eşitlik sağlamayı amaçlıyordu.[20]
| Bahreyn Ayaklanması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Arap Baharı ve İran-Suudi Arabistan vekâlet savaşları[1] | |||||||||
 22 Şubat 2011'de güvenlik güçleri tarafından öldürülen siyasi muhaliflerinin onuruna "şehitlere sadakat yürüyüşüne" 100.000'den fazla Bahreynli katıldı. | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
|
|
| ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 Ali SalmanHasan Musemaİbrahim ŞerifSaed Şahabi |
Hamed bin İsa el-HalifeHalife bin Selman el-Halife Tümgeneral Mutlak Bin Salem el-Azima | ||||||||
| Güçler | |||||||||
|
|
| ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 93 sivil ölü, 2.900'den fazla yaralı[11][12][13][14][15][16][17][18][19] | |||||||||
Başlangıçta ayaklanmanın amacı ülkede eşitlik, adalet ve özgürlük getirmekti. Ancak Bahreyn Yönetimi protestolara müsamaha göstermemiş ve şiddet yoluyla ayaklanmayı bastırmaya çalışmıştır. Körfez İşbirliği Konseyi de Bahreyn'e Yarımada Kalkan Gücü adlı güvenlik kuvvetinden destek göndermiştir.[21][22]
Daha sonra eşitlik protestoları Şii-Sünni çatışmalarına dönüşmüştür. İran'ın Bahreyn'in iç işlerine karışması da isyanı ve çatışmaları alevlendirmiş, ülkedeki mezhep gerilimini arttırmıştır. Muhalif ve Şii gazeteciler tutuklanmıştır. Bunun üzerine yeni Şiiler hak talepleriyle isyanlarını güçlendirmişlerdir. Ülke mezhepsel çatışma ortamına sürüklenmiştir.
Bu ayaklanmanın diğer Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerindeki Arap Baharı ayaklanmalarından farkı, özgürlük ve demokrasiden ziyade halkın Şii hakları için mücadele etmesidir.
Bahreyn ayaklanması da İran ve Suudi Arabistan arasındaki vekâlet savaşlarının bir parçası olarak görülmektedir.[1] İran'ın Batılı devletlerle yaptığı nükleer anlaşma sonrasında Şii yayılmacılığının daha da etkinleşmesi ve Suudi Arabistan'ın İran'a zıt bir politika izlemesi, Bahreyn'i de, diğer Şii-Sünni gerginlik olasılığı bulunan diğer Arap ülkelerinde (Suriye, Yemen, Lübnan ve Irak) yoğun bir nüfuz rekabeti alanı meydana getirmiştir. Bahreyn'de ise Şii nüfusunun ağırlığına rağmen, yönetiminin İran yerine Suudi Arabistan yanlısı olması, Bahreyn'deki Şii-Sünni sorununun kolay çözümlenemesine neden olmaktadır.[23][24]
Muhalif isimlerden Bahreyn Barış Komitesi temsilcisi Yahya el-Muharrak'a göre bu ayaklanma münferit olmayıp 1950'lerden beri süren ve defalarca alevlenen bir muhalefet dalgasıdır. Dönemin Türkiye başbakanı Ahmet Davutoğlu ise Bahreyn'i, etnik ve mezhepsel barışa örnek göstermiştir.[25]
Bahreyn hükûmeti, kanlı imajını iyileştirmek amacıyla, rejimin yakın diplomatik, askeri ve ticari bağlara sahip olduğu İngiltere ve ABD'deki PR şirketleriyle halkla ilişkiler alanında milyonlarca sterlin harcadı.[26][27][28]
Ayaklanmanın başlangıcından bu yana Bahreyn hükûmeti tarafından kullanılan veya hükûmete bağlı şirketlerin veya kişilerin listesi şöyledir:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
