Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcıları listesi
Vikimedya liste maddesi / From Wikipedia, the free encyclopedia
1789 yılında makamın ortaya çıkmasından itibaren 49 Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı vardır. Başlangıçta, başkan yardımcısı, Seçiciler kurulunda başkan için en çok oyu alan ikinci kişi olurdu. Ancak 1800 seçimlerinde, Seçiciler kurulunda Thomas Jefferson ile Aaron Burr arasında oy eşitliği Temsilciler Meclisi tarafından başkanın seçilmesine yol açtı. Böyle bir olayın tekrarlanmasını önlemek için, Anayasaya 12. Ek Madde eklendi ve seçmenlerin başkan yardımcısı için ayrı bir oy kullandığı mevcut sistem oluşturuldu.[1]
Başkan yardımcısı, başkanlık doğrultusunda 1. sıradadır, başkanın ölmesi, istifa etmesi veya suçlanması ve görevden alınması durumunda başkanlığı üstlenir.[2] Bu yolla 9 başkan yardımcısı başkanlığa yükselmiştir – sekizi (John Tyler, Millard Fillmore, Andrew Johnson, Chester A. Arthur, Theodore Roosevelt, Calvin Coolidge, Harry S. Truman ve Lyndon B. Johnson) başkanın ölümü ve biri (Gerald Ford) başkanın istifası nedeniyle. Buna ek olarak Başkan Yardımcısı, Senato'nun başkanıdır ve Senatoda gerektiğinde eşitliği bozmak amacıyla oy kullanma hakkına sahiptir. Başkan yardımcıları bu gücü yıllar boyunca değişen boyutlarda kullanmıştır.[1]
10 Şubat 1967'de yürürlüğe giren 25. Ek Madde'den önce, başkan yardımcılığında dönem içi oluşan boşluk durumunda, bir sonraki seçimde seçilen göreve gelene kadar, atama yapılmamaktaydı. Bu şekilde birkaç kez makamda boşluk oluştu - yedi başkan yardımcısı öldü, biri istifa etti ve sekizi başkanlığa yükseldi. Bu değişiklik, bir boşluğun başkan tarafından atanması ve Kongre'nin her iki kamarası tarafından onaylanmasıyla doldurulmasına izin verdi. Onayından bu yana, başkan yardımcılığı iki kez boşaldı (her ikisi de Richard Nixon yönetimini çevreleyen skandallar bağlamında) ve bu süreç boyunca, yani 1973'te Spiro Agnew'in istifasını takiben ve gene 1974'te Gerald Ford'un başkan olmasıyla.[1] Değişiklik ayrıca, başkan yardımcısının, başkanın makamının yetkilerini ve görevlerini yerine getirememesi halinde, vekilin başkanlık yetkisini ve görevlerini geçici olarak üstlenebileceği bir prosedür oluşturdu. Bu kapsamda 13 Temmuz 1985'te George H. W. Bush ve 29 Haziran 2002 ile 21 Temmuz 2007'de Dick Cheney olmak üzere iki Yardımcı Başkan kısa bir süre 25. Ek Madde kapsamında başkanlık yapmıştır.
Başkan yardımcısı olarak görev yapan kişiler, 27 eyalet ile Washington, DC'de doğmuştur. New York eyaletinden herhangi bir eyaletten daha çok başkan yardımcısı çıkmıştır, sekiz kişi bu eyalette doğmuş ve üçü de bu eyaleti kendi eyaleti olarak görmüştür. Başkan yardımcılarının çoğu 50'li veya 60'lı yaşlarındaydı ve göreve başlamadan önce siyasi deneyime sahiptiler.[1] Başkan yardımcısı olan en genç kişi 36 yaşında John C. Breckinridge, en yaşlısı 71 yaşında Alben W. Barkley idi. İki başkan yardımcısı - George Clinton ve John C. Calhoun - birden fazla başkan altında görev yapmışlardır.
Şu anda beş yaşayan eski başkan yardımcısı vardır. Ölen en son eski başkan yardımcısı 19 Nisan 2021'de Walter Mondale idi.