Alkin
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Alkinler, hidrokarbon zincirinde en az bir tane karbon-karbon üçlü bağı içeren organik bileşiklerdir. Yapısında sadece bir tane karbon-karbon üçlü bağı bulunduran alkinler, homolog bir sıra oluştururlar ve CnH2n-2 n=2,3,4... genel formülüne sahiptirler.[1] En basit alkin asetilendir (C2H2, etin). Alkinler yapılarında minimum miktarda karbon–karbon üçlü bağı bulundurduğundan dolayısıyle moleküllerindeki karbonlar bağlayabileceği en fazla hidrojen atomunu bağlayamadığından doymamış moleküller kategorisine girer. İlkin en basit alkin, yani Asetilen, Edmund Davy tarafından bulunmuştur. Edmund Davy İngiliz kimyager Humphry Davy’nin kuzenidir.
| Asetilenin Üç Farklı Şekilde Gösterimi |
|---|
 |
| Alkinlerin en basiti olan Asetilen |
 |
| Maviyle gösterilen Hidrojen atomlarıdır. |
 |
| Maviyle gösterilen Hidrojen atomlarıdır. |
Yapısında iki veya daha fazla karbon-karbon üçlü bağı içeren moleküller poliinler diye adlandırılır. Halkalı yapı gösteren alkinlere sikloalkin denir. Sikloalkinlerin yapısında bir veya daha fazla üçlü bağ bulunur. Aromatik halkalı yapılar arinler diye adlandırılır.
Yapılarında yalnızca tek bir karbon-karbon üçlü bağı bulunduran alkinler homolog bir yapı oluştururlar. Aşağıdaki tabloda homolog bir yapı gösteren ilk 10 alkinin genel formülü ve IUPAC adı verilmiştir.
| Doğrusal Alkinlerde IUPAC Adlandrılması | |
|---|---|
| Genel Formülü | IUPAC Adı |
| C2H2 | Etin |
| C3H4 | Propin |
| C4H6 | Bütin |
| C5H8 | Pentin |
| C6H10 | Hekzin |
| C7H12 | Heptin |
| C8H14 | Oktin |
| C9H16 | Nonin |
| C10H18 | Dekin |
| C11H20 | Undekin |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
