Alaş Otonomu
From Wikipedia, the free encyclopedia
Alaş Otonomu (Kazakça: Алаш Автономиясы, Alaş Avtonomıyasy; Rusça: Алашская Автономия Alashskaya avtonomiya) 1917 ile 1919 yılları arasında, bugünkü Kazakistan Cumhuriyeti topraklarında bulunan bir Kazak devletiydi. Başkenti Semey, daha sonra "Alash-qala" olarak biliniyordu.
Alaş Otonomu Алаш Автономиясы | |||||
---|---|---|---|---|---|
13 Aralık 1917-1919 | |||||
Bayrak | |||||
Slogan Оян, Қазақ! Oyan, Qazaq! Uyan, Kazak! | |||||
Ocak 1918'de Alaş Otonomu (turkuaz) | |||||
Tür | Tanınmayan devlet | ||||
Başkent | Semey | ||||
Yaygın dil(ler) | Kazakça Rusça | ||||
Resmî din | Seküler[1] | ||||
Hükûmet | Cumhuriyet | ||||
Başbakan | |||||
| |||||
Tarihî dönem | II. Dünya Savaşı Rus İç Savaşı | ||||
| |||||
Günümüzdeki durumu | Kazakistan Rusya |
Vasile Balabanov 1905'te Kazakistan valisi ve yöneticisi (o zaman Rus Türkistanı olarak bilinir) olarak atandı ve 1919'a kadar bu görevinde devam etti. 1920 yılında Çin'e giderek Rus Kızıl Ordusu'ndan kaçtı. O zaman Çin onu Kazakistan'ın meşru valisi olarak görüyordu. 1917 Alaş Otonomu'nun sadece ismi vardı. Kazakistan, Komünizm karşıtı Beyaz Ordu ve Kızıl Ordu arasındaki savaştan sonra 1919'da devralınana kadar kontrolü elinde tutan atanmış yönetici tarafından kontrol edildi. Alaş Otonomu Aralık 1917'de ilan edildi. Alaş liderleri, Beyaz Ordu ile uyumlu ve Bolşeviklere karşı savaşan bir Kazak hükûmeti olan Alaş Orda'yı kurdular. Alaş hükûmetinin 11–24 Haziran 1918 tarihli ilk mevzuatı şu şekildedir: "Sovyet makamları tarafından özerk Alaş topraklarında yayınlanan tüm kararnameleri geçersiz kılmayı kabul etti. Alaş-Orda Başkanı: Bökeyhan, Üyeler: Tynyshpaev, Gabbasov." Alaş Otonomu adı mühür olarak belgelerde yer almıştır ve bu durum arşivdeki belgelerde sabittir.[2] Beyaz Ordu kuvvetlerinin kaybettiği 1919'da Alaş Özerk hükûmeti Bolşeviklerle müzakerelere başladı. Gabbasov ayrıca Vatandaşlık Komiseri olarak Josef Stalin ile görüştü.[3] 1919-20'de Bolşevikler bölgedeki Beyaz Rus güçlerini yendiler ve Kazakistan'ı işgal ettiler. 26 Ağustos 1920'de Sovyet hükûmeti, 1925 yılında adını Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve 1936'da Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştireceği Kırgız Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ni kurdu. Bolşevikler af çıkarmalarına rağmen tüm liderleri 30'larda idam ettiler.[4]