![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Turkish_courts-martial-Memleket-April-8-1919-Courtroom.png/640px-Turkish_courts-martial-Memleket-April-8-1919-Courtroom.png&w=640&q=50)
1919-1920 İstanbul yargılamaları
From Wikipedia, the free encyclopedia
1919-1920 İstanbul yargılamaları, I. Dünya Savaşı sonrasında, Mondros Mütarekesi'nden kısa bir süre sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun askerî mahkemelerinde görülen davalardır. İttihat ve Terakki Cemiyeti (İTC) lider kadrosu ve seçilmiş bazı eski yetkililer, anayasayı ihlal etme, savaş zamanında vurgunculuk ile hem Ermenilerin hem de Rumların katledilmesi gibi çeşitli suçlamalarla itham edildi.[2] Mahkeme, katliamların organizatörleri olarak görülen Enver Paşa, Talât Paşa ve Cemal Paşa ile diğerlerini ölüm cezasına mahkûm eden bir karara vardı.[3][4]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Turkish_courts-martial-Memleket-April-8-1919-Courtroom.png/320px-Turkish_courts-martial-Memleket-April-8-1919-Courtroom.png)
Ermeni ve Rum Soykırımları'nda sorumluluğu bulunan ve bizzat emir komutasında yer alan üst düzey yetkililer, yargılanabilecekleri uluslararası yasa ve mahkemeler bulunmadığından dolayı kovuşturmadan kaçtılar ve Almanya, İtalya ve Orta Asya'da nispeten özgürce seyahat ettiler.[5] Bu durum, 1920-22 yılları arasında Ermeni Devrimci Federasyonu tarafından yürütülen ve kovuşturmadan kaçan Osmanlı siyasî ve askerî şahsiyetlerin Ermeni Soykırımındaki rolleri nedeniyle öldürüldüğü gizli bir operasyon olan Nemesis Operasyonunun yürütülmesine yol açtı.[6] Türk askeri mahkemeleri, Mustafa Kemal yönetimindeki Türk Ulusal Hareketi'nin yeniden canlanması sırasında kapanmaya zorlandı. Cezalarını çekmeye devam edenler, 31 Mart 1923'te yeni kurulan Kemalist hükümet tarafından affedildi.[7]