Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Şükriye Ahundzade veya Şükriye Cevad (1902, Batum - Ekim 1993, Şemkir), siyasi baskı kurbanı Ahmed Cevad'ın eşidir.
Şükriye Ahundzade | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1902 Batum, Gürcistan |
| Ölüm | Ekim 1993 Şemkir, Azerbaycan[1] |
| Vatandaşlık | Rus İmparatorluğu Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Sovyetler Birliği Azerbaycan |
| Evlilik | Ahmed Cevad |
1937 yılında Ahmed Cevad'la birlikte tutuklandı. Daha sonra 8 yıl sürgün cezasına çarptırıldı. Cezasını Anavatan Hain Kadınlarının Akmola Kampında çekti.
1945'te serbest bırakıldı ve 1955'te masum olduğu için beraat etti.
Hayatını konu alan pek çok oyun, kitap ve şarkı yazılmış, çeşitli tiyatrolarda gösteriler sahnelenmiştir.
Şükriye Süleyman qızı Bejanidze, 1902 yılında Batum şehrinde doğdu.[2] Burada, kızlar okulunu tamamladı.[1]
Ahmed Cevad Türk Ordusuna Yardım Fonu'nun sekreteri olduğu için bir süreliyine Batum'da yaşadı.[3] Bu dönemde, Şükriyyə hanımla tanıştı. Aile kurmak istediğinde, elçi gönderildi, ancak Şükriye hanımın babası buna izin vermedi. Sonuç olarak, Şükriye hanım Ahmed Cevad'la kaçtı ve ikisi Gence'de aile kurdular.[4]
1920 yılında Nisan işgalinden sonra, Ahmed Cevad'a Kusar'a öğretmen olarak atandı.[5] Şükriye Cevad da ailesiyle birlikte Kusar'ın Huluk köyüne taşındılar. 1922'ye kadar burada yaşadılar. Daha sonra Bakü'ye taşındılar.
3-4 Haziran 1937 Haziran gecesi, Ahmed Cevad ve eşi Şükriye hanım tutuklandılar.[6][7] Birkaç gün sonra Şükriye hanım serbest bırakıldı.[6] 27 Ekim 1937'de tekrar tutuklandı.[8][9] Ahmed Cevad tutuklandıktan sonra, Şükriye Cevad'a Ahmed Cevad'dan boşanıp kızlık soyadına dönmesi teklif edildi.[10] Bu durumda kendisine dokunulmayacağını, aksi takdirde sürüleceğini söylediler.[11] Şükriye Cevad boşanma teklifini reddetti.[12] Bir süre hapse alındıktan sonra, Şükriye hanıma 9 Aralık'ta 8 yıl hapis cezası verildi.[9][13] Onu "halk düşmanının aile üyesi" olarak işçi kamplarına gönderdiler. Cezasını çekmek için 1938 yılı Şubat'ında Akmola Kampı'na ulaştı.[9][14]
1945 yılı Ekim ayının 14'ünde[9] hapis cezası sona erdiğinde serbest bırakıldı ve Azerbaycan'a döndü. Bakü'de yaşamalarına izin verilmediği için Şemkir'e taşındı.[15] Sürgünden döndükten sonra birkaç yıl boyunca Ahmed Cevad'ın hala yaşadığını düşündü. Onunla hapishanede görüşmek için uzun yıllar boyunca farklı devlet organlarına ve SSCB Bakanlar Kurulu Başkanına başvurdu. Ancak ancak 1955 yılında ona Ahmed Cevad'ın 1937 yılında öldürüldüğü haberi verildi.[1]
1955 yılı Aralık ayında aklandı.
1993 yılı Ekim ayında Şemkir'in Çinarlı köyünde hayatını kaybetti.[1]
1917 yılında, Ahmed Cevad Şükriye hanıma "Şükriye için" adlı bir şiir yazdı. Daha sonra Emin Sabitoğlu bu şiire müzik besteledi ve bu şarkı birçok sanatçı tarafından "Şükriye taleyim" başlığı altında seslendirildi.
2018 yılında yazar Sevinc Adalətkızı tarafından yazılan "Cevad və Şükriye destanı" adlı kitabın tanıtımı gerçekleşti.[16]
2021 yılında yazar Ülviyye Tahir, Şükriye Ahundzade'nin sürgündeki yaşamı hakkında "Şükriye taleyim" adlı tarihi bir roman yazdı.[17][18]
2022 yılında, 17 Aralık'ta Azerbaycan Devlet Genç Seyirciler Tiyatrosu'nda, Stalin döneminde siyasi mahkumların eşlerinin başına gelen olayları konu alan "Kod adı: "V. H. A."" veya "Kod adı "Vatan hainlərinin arvadları"" adlı oyunun prömiyerası yapıldı.[19][20] Oyunda Şükriye Cavad'ın trajik hayatına da yer verildi.[21]
2023 yılının 30 Haziran'ında Azerbaycan Devlet Akademik Millî Dram Tiyatrosu'nda "Şükriye" adlı oyunun prömiyerası gerçekleşti.[22][23] Cavid Zeynalli'nin "Şükriya" adlı piyesinden uyarlanan oyun, Şükriye Ahundzade'in Kazakistan'da sürgündeki yaşamını konu alıyor. Oyunun yapım yönetmeni "Onurlu Sanat Emekçisi" Bahram Osmanov'dur.[24]
Babası Süleyman Bey Bejanidze, Acar şehzadelerinin soyundandı. Aslı Zendidi köyündendir. Burada aile mezarlıkları, mülkleri ve limanları olmuştur.[25]
Şükriye Cevad ve Ahmed Cevad'ın 5 çocuğu vardı. Niyazi, Aydın, Tugay, Yılmaz adında oğulları ve Almaz adında kızları var. 1936'da kızları Almaz 16 yaşındayken sarkomdan öldü.[26]
Ahmed Cevad'ın öldürülmesi ve Şükriye Ahundzade'in sürgüne gönderilmesinin ardından 2 yaşındaki Yılmaz yetimhaneye, 14 yaşındaki Tugay yetişmesi zor çocuklara yönelik bir yetimhaneye, 16 yaşındaki Aydın ise Keşla hapishanesine gönderilmiştir.[27]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
