Thomas Henry Huxley

Si Thomas Henry Huxley PC FRS (4 Mayo 1825 – 29 Hunyo 1895) ay isang Ingles na biologo(anatomista) na kilala bilang "Bulldog ni Darwin" para sa kanyang pagtataguyod ng teoriyang ebolusyon ni Charles Darwin.^[1] Ang kilalang debate noong 1860 kay Samuel Wilberforce ang isang mahalagang sandali sa mas malawakang pagtanggap ng ebolusyon at sa kanyang sariling karera. Si Huxley ay nagpaplanong lumisan sa Oxford sa nakaraang araw ngunit pagkatapos ng isang enkwentro kay Robert Champer na may akda ng Vestiges, kanyang binago ang kanyang isipan at nagpasyang lumahok sa debate. Si Wilberforce ay sinanay ni Richard Own na dinebate rin Huxley kung ang mga tao ay malapit na nauugnay sa mga ape. Mabagal na tinanggap ni Huxley ang ilang mga ideya ni Darwin gaya ng gradualismo at hindi nakapagpasya tungkol sa natural na seleksiyon. Gayunpaman, sa kabila nito, buong puso ang kanyang publikong suporta kay Darwin. Siya ay instrumental sa pagpapaunlad ng siyentipikong edukasyon sa Britanya at lumaban sa mas sukdulang mga bersiyon ng mga tradisyon relihiyoso. Inimbento ni Huxley noong 1869 ang terminong agnostiko upang ilarawan ang kanyang mga pananaw sa teolihyia na ang paggamit ay patuloy na ginagamit sa kasalukuyang panahon.^[2] Si Huxley ay may kaunting pormal na edukasyon at tinuruan ang kanyang sarili ng halos lahat ng kanyang nalalaman. Siya ay naging marahil na pinakamahusay na komparatibong anatomista ng Huling ika-19 siglo.^[3] Siya ay gumawa sa mga inbertebrata lalo na sa relasyon sa pagitan ng mga ape at tao. Pagkatapos ihambing ang Archaeopteryx sa Compsognathus siya ay nagbigay konklusyon na ang mga ibon ay nag-ebolusyon mula sa mga maliliit na karniborosong dinosaurong theropoda na isang teoriyang malawakang tinatanggap sa agham.

Ang harapang ilustrasyon ng akda ni Huxley na Evidence as to Man's Place in Nature (1863): ang larawan ay nagkukumpara ng mga kalansay ng mga ape sa tao.

Thomas Henry Huxley
Woodburytype print of Huxley (1880 or earlier)
Kapanganakan	4 Mayo 1825(1825-05-04) Ealing, Middlesex
Kamatayan	29 Hunyo 1895(1895-06-29) (edad 70) Eastbourne, Sussex
Nasyonalidad	English
Mamamayan	United Kingdom
Nagtapos	Sydenham College London Charing Cross Hospital
Kilala sa	Evolution, science education, agnosticism, Man's Place in Nature
Karera sa agham
Larangan	Zoology; Comparative anatomy
Institusyon	Royal Navy, Royal College of Surgeons, Royal School of Mines, Royal Institution University of London
Academic advisors	Thomas Wharton Jones
Bantog na estudyante	Michael Foster
Impluwensiya	Edward Forbes Charles Darwin
Naimpluwensiyahan	Patrick Geddes Henry Fairfield Osborn H.G. Wells E. Ray Lankester William Henry Flower

Mga sanggunian

1. Encyclopædia Britannica Online 2006 harv error: no target: CITEREFEncyclopædia_Britannica_Online2006 (help)
2. Huxley T.H. 1889. Agnosticism: a rejoinder. In Collected Essays vol 5 Science and Christian tradition. Macmillan, London.
3. Poulton E.B. 1909. Charles Darwin and the origin of species. London.