Ang Tsipre (Griyego: Κύπρος, tr. Kýpros; Turko: Kıbrıs), opisyal na Republika ng Tsipre, ay bansang pulo na matatagpuan sa silangang bahagi ng Dagat Mediteraneo. Bagama't heograpikal na nasa Kanlurang Asya, nakahanay ang mga ugnayang kultural at politikal nito sa Timog-Silangang Europa. Ang kabisera at pinakamalaking lungsod nito ay Nikosya.
Republika ng Tsipre | |
|---|---|
 Watawat
.svg) Eskudo
| |
Awitin: Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν Hýmnos is tin Eleftherían "Himno sa Kalayaan" | |
.svg) Location of the Republic of Cyprus in dark green, Northern Cyprus in light green | |
| Kabisera at pinakamalaking lungsod | Nikosya 35°10′N 33°22′E |
| Wikang opisyal | |
| Iba pa |
|
| Katawagan | Tsipriota |
| Pamahalaan | Unitaryong pampanguluhang republika |
• President | Nikos Christodoulides |
• Vice-President | Vacant[a] |
• President of the House of Representatives | Annita Demetriou |
| Lehislatura | House of Representatives |
| Independence from the United Kingdom | |
• London-Zürich Agreements | 19 February 1959 |
• Independence proclaimed | 16 August 1960 |
• Independence Day | 1 October 1960 |
| 1 May 2004 | |
| Lawak | |
• Total[b] | 9,251 km2 (3,572 mi kuw) (162nd) |
• Katubigan (%) | 0.11[3] |
| Populasyon | |
• Pagtataya sa 2021 | 1,244,188[b] [4][5] (158th) |
• Senso ng 2021 |  923,272[c][6] |
• Densidad | 123.4[b][7]/km2 (319.6/mi kuw) (82nd) |
| KDP (PLP) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan |  $49.655 billion[8] (124th) |
• Bawat kapita | $53,931[8] (32nd) |
| KDP (nominal) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | $32.032 billion[8] (104th) |
• Bawat kapita | $34,791[8] (27th) |
| Gini (2022) | 29.4[9] mababa |
| TKP (2021) | 0.896[10] napakataas · 29th |
| Salapi | Euro (€) (EUR) |
| Sona ng oras | UTC+2 (EET) |
| UTC+3 (EEST) | |
| Gilid ng pagmamaneho | left |
| Kodigong pantelepono | +357 |
| Kodigo sa ISO 3166 | CY |
| Internet TLD | .cy[d] |
Kasaysayan
Ang Tsipre ay sinakop ng Britanya mula sa Turkiya noong 1914. Noong 1925, sinimulan itong pamunuan ng Britanya bilang isang kolonya at ito'y pinamunuan ng isang gobernador. Nang mga bandang 1950s, dinamanda ng mga Grekong-Cypriot ng enosis (isang kasunduan na magtatalaga na maging parte ang teritoryo ng bansang Gresya). Ang dimandang ito ay tinanggihan naman ng mga Turkong-Cypriot. Dahil dito, nagkaroon ng pag-atake ang mga gerilya at napilitang tumakas ang relihiyosong pinuno ng mga Grekong-Cypriot na si Makarios III.[11]
Sa huli, pinagkasunduan ng Britanya, Gresya, at Turkiya na kailangang maging ganap na bansa ang Tsipre, kasama na ang pagpapanatili ng kapayapaan sa pagitan ng mga Greko at Turkong komunidad s sa loob ng bansa. Noong 1960, si Arsobispo Makarios ang unang naging pangulo ng Tsipre.[11]
Noong 1974, nahati sa dalawa ang bansang Tsipre: Hilagang Tsipre, at Republika ng Tsipre. Ito ay dahil sa hindi natatapos na alitan sa pagitan ng mga Grekong-Cypriot at Turkong-Cypriot.[12]
Mga teritoryong pampangasiwaan
- Distrito ng Nicosia
Tingnan din
Mga nota
- The vice presidency is reserved for a Turkish Cypriot. However the post has been vacant since the Turkish invasion in 1974.[2]
- Including Northern Cyprus, the UN buffer zone and Akrotiri and Dhekelia.
- The .eu domain is also used, shared with other European Union member states.
Mga sanggunian
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
