Koronasyong kanonika

Ang koronasyong kanonika o koronasyong pampuntipika (Latin: coronatio canonica) ay isang banal na institusyonal na pagkilos ng Santo Papa, marapat na ipinahayag sa pamamagitan ng Bulang Pampapa, kung saan ipinagkalooban niya ng mala-adornong korona, diyadema o sinag sa ulo sa isang imaheng Mariana, Kristolohikal, o Hosepiyano^[1][2][3][4]

Ang pormal na paggawa ay isinasagawa nang pangkalahatan ng isang kumakatawan kahalili ng Santo Papa, isang Legadong pampapa, o sa pambihirang okasyon ng Pontipiko mismo, sa pamamagitan ng malaseremonyang pagputong ng isang korona, tiyara, o malatalang sinag sa ulo sa pinipintuhong imahen o rebulto.^[5]

Dati, ang Banal na Tanggapan ay naglalabas ng pahintulot ng koronasyong kanonika sa pamamagitan ng dikasteryo, na tinatawag na "Balangay na Batikana". Kasunod hanggang 1989 ang Sagradong Konggregasyon ng mga Rito ay inatasan ang tungkulin nito. Simula noon, ang Konggregasyon para sa Banal na Pagsamba at Disiplina ng mga Sakramento ay nagsasaayos upang maisagawa ang malaseremonyang pagsasagawa kung saan pinapahintulutan ng dikreto.

Kasaysayan

Ang Pilipinong Obispong Reynaldo G. Evangelista, kumakatawan sa ngalan ni Papa Francisco kinokoronahan ang imahen ng Birhen ng Soledad ng Porta Vaga sa Pilipinas.

Ang pormal na paggawa ng koronasyon tungo sa mga imahen ni Maria ay nagsimula sa mga Orden ng mga Prayleng Kaputsinong Minor, na nasa kanilang mga misyon sa pag-e-ebanghelyo nangongolekta ng mga kahanga-hangang dami ng mga hiyas na nauugnay sa pagsasagawa ng mga indulhensiya, na pinondohan sa kahilingan ng tapat, ang mga gintong korona o mga aksesorya para sa imahen ni Birheng Maria, pangunahin sa Italya. Ang isang natatanging prayleng Kaputsino, Jeronimo Paolucci di Calboldi di Forli (1552-1620), ay isang pangunahing tagapagtaguyod para sa kaugaliang ito, at kinilala sa panahon ng kanyang buhay bilang pinroklama nang sarili "Apostol ng Piangpalang Babae." Pagkatapos ng simpleng homilya, kinoronahan ni Forli ang Birheng Nag-aalaga, ngayo'y nakadambana sa Dambana ng Santa Maria della Steccata sa lungsod ng Parma ng Italya noong 27 Mayo 1601.^[6]

Kinabukasan, noong 3 Hulyo 1636, namatay ang Markes ng Piacenza at Konde ng Borgonovo na si Alessandro Sforza Cesarini, may iniwan sa pamamagitan ng habilin at testamento ng isang malaking halaga ng salapi sa Balangay ng Batikana, para sa puhunan ng paggawa ng mga korona gawa sa mga mahahalagang metal para sa koronasyon ng mga imahen ni Maria na lubos na ipnagdiriwang sa daigdig. Ang mga pondo mula sa kanyang ipinamana ay napunta sa pagsasaayos muli ng ‘’Madonna della Febbre’’ na nakadambana sa sakristiya ng Basilika ni San Pedro sa Roma.^[7]

Pag-unlad ng rito

Ang dikretong Pampapa na inilabas ni Papa Pio XII para sa koronasyong kanonika ng Virgen de los Remedios de Pampanga noong 1956.

Ang pagpapatupad ng rito ng koronasyon ng isang mapagpitagang imahen ay naging malawak na tanyag sa mga Estadong Pampapa bago ang 1800, nang humigit-kumulang 300 ritong koronasyon ay isinagawa. Noong 29 Marso 1897, ang opisyal na rito ay isinama sa Romanong Pontipikal, para sa plenaryong indulhensya na nakatanggap din ng mga mananampalataya na sumali sa mga nasabing rito.^[8]

• Ang unang imahe ni Maria na kinoronahan na walang tuwirang pagsang-ayon mula sa Santo Papa nguni't isinagawa ni Kardinal Francesco Sforza Pallavicino ay ang Itim na Birhen ng Oropa sa Piedmont noong 30 Agosto 1620
• Ang unang imahe ni Maria na kinoronahan nang Pontipikal ay ang larawang-pinta ni Lippo Memmi ng La Madonna della Febbre (Birhen ng Lagnat) sa sakristiya ng Basilika ni San Pedro sa Roma noong 27 Mayo 1631, ni Papa Urbano VIII sa pamamagitan ng Balangay ng Batikana.
• Ang unang imahe ni Maria na kinoronahan ng Santo Papa mismo sa halip na kumakatawang legadong pampapa ay ang “Madonna Del Popolo” noong 3 Hunyo 1782, ni Papa Pio VI, sa Katedral ng Cesena.

Pagdadambana ng rito

Ang taimtim na rito ng mga nakoronahang imahe ay nakapaloob sa "Ordo Coronandi Imaginem Beatae Mariae Virginis", na nalathala ng Banal na Tanggapan noong 25 Mayo 1981. Bago ang 1989, ang mga bulang pampapa na nagpapahintulot sa mga koronasyong kanonika ay manu-manong nakasulat sa pergamino. Pagkatapos ng 1989, ang Konggregasyon para sa Banal na Pagsamba at Disiplina ng mga Sakramento na nagsimulang maglabas ng mga awtorisasyon, sa gayon pinahihintulutan ang isang legadong Pampapa upang isagawa ang koronasyon ng mga naaprubahang imaheng pinipintuho sa ngalan ng Santo Papa.

Mga kinoronahang kanonika sa Pilipinas

Mga imahen ni Birheng Maria na kinoronahang kanonika

Opisyal na Titulo ng Imahen	Petsa ng Koronasyon	Lugar ng Pamimintuho	Nagbigay-Kapangyarihan	Pinangunahan ni	Imahen ng Birheng Maria	Dambana
Nuestra Señora del Santísimo Rosario—La Naval de Manila	5 Oktubre 1907	Simbahan ng Santo Domingo, Lungsod Quezon	Papa Pio X	Archbishop Ambrose Agius
Nuestra Señora de Peñafrancia	20 Setyembre 1924	Basilika Minor ng Mahal na Ina ng Peñafrancia, Naga, Camarines Sur	Papa Benedicto XV[a]	Archbishop Guglielmo Piani
Nuestra Señora del Santísimo Rosario	21 Abril 1926	Basilika Minor ng Mahal na Ina ng Santo Rosaryo, Manaoag, Pangasinan	Papa Pio XI	Archbishop Guglielmo Piani
Nuestra Señora de la Paz y Buen Viaje	28 Nobyembre 1926	Pandaigdigang Dambana ng Mahal na Ina ng Kapayapaan at Mabuting Paglalakbay, Antipolo, Rizal	Papa Pio XI	Archbishop Michael J. O'Doherty
Nuestra Señora de Visitación	20 Hunyo 1954	Basilika Minor ng Mahal na Birhen ng Piat, Piat, Cagayan	Papa Pio XII	Cardinal Egidio Vagnozzi
Nuestra Señora de la Regla	27 Nobyembre 1954	Pambansang Dambana ng Mahal na Birhen sa Regla, Lungsod ng Lapu-Lapu	Papa Pio XII	Cardinal Julio Rosales
Nuestra Señora de Caysasay[9]	8 Disyembre 1954	Pang-arkidiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Caysasay, Taal, Batangas	Papa Pio XII	Cardinal Fernando Quiroga Palacios
Nuestra Señora de Guía	30 Disyembre 1955	Pang-arkidiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Patnubay, Ermita, Maynila	Papa Pio XII	Cardinal Egidio Vagnozzi
Nuestra Señora de la Caridad	12 Enero 1956	Parokya ni San Agustin, Bantay, Ilocos Sur	Papa Pio XII	Cardinal Egidio Vagnozzi
Virgen de los Remedios de Pampanga	8 Setyembre 1956	Repositoryo ng Virgen de los Remedios, San Fernando, Pampanga	Papa Pio XII	Cardinal Egidio Vagnozzi
Nuestra Señora del Pronto Socorro	10 Mayo 1958	Katedral ng Inmaculada Concepción, Boac, Marinduque	Papa Pio XII	Bishop Alfredo Obviar
Nuestra Señora del Rosario	18 Abril 1959	Basilika Minor ng Mahal na Ina ng Santo Rosaryo, Orani, Bataan	Papa Pio XII[b]	Archbishop Salvatore Siino
Nuestra Señora de Namacpacan	25 Nobyembre 1959	Parokya ni Santa Catalina de Alexandria, Luna, La Union	Papa Juan XXIII	Archbishop Salvatore Siino
Nuestra Señora del Pilar	12 Oktubre 1960	Fort Pilar, Lungsod Zamboanga	Papa Juan XXIII	Archbishop Salvatore Siino
La Divina Pastora[10]	26 Abril 1964	Pambansang Dambana ng La Virgen Divina Pastora, Gapan, Nueva Ecija	Papa Pablo VI	Bishop Mariano Gaviola
Nuestra Señora de Salvación	25 Agosto 1976	Pandiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Kaligtasan, Joroan, Tiwi, Albay	Papa Pablo VI	Cardinal Jaime L. Sin
Nuestra Señora de la Candelaria	20 Pebrero 1981	Katedral ni Santa Isabel ng Hungary, Jaro, Lungsod Iloilo	Papa Juan Pablo II	Papa Juan Pablo II
Nuestra Señora de Peñafrancia	10 Nobyembre 1985	Pang-arkidiyosesanang Dambana ng Mahal na Birhen ng Peñafrancia, Paco, Maynila	Papa Juan Pablo II	Cardinal Jaime L. Sin
La Inmaculada Concepción de Malabon	7 Disyembre 1986	Pang-arkidiyosesanang Dambana ng Inmaculada Concepción, Lungsod Malabon	Papa Juan Pablo II	Cardinal Jaime L. Sin
Nuestra Señora de los Desamparados de Manila	12 Mayo 1991	Pambansang Dambana ng Mahal na Ina ng Walang Mag-ampon, Santa Ana, Maynila	Papa Juan Pablo II	Cardinal Jaime L. Sin
Nuestra Señora del Carmen de San Sebastián	18 Agosto 1991	Basilika Minor ni San Sebastián, Quiapo, Maynila	Papa Juan Pablo II	Cardinal Jaime L. Sin
Nuestra Señora del Santísimo Rosario	15 Oktubre 1995	Pandiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Santo Rosaryo, Ubanon-Boao, Catbalogan, Samar	Papa Juan Pablo II	Cardinal Ricardo Vidal
Nuestra Señora de la Consolación y Correa	4 Setyembre 2000	Simbahan ng San Agustin, Intramuros, Maynila	Papa Juan Pablo II	Cardinal Jaime L. Sin
Nuestra Señora del Buen Suceso[11]	8 Setyembre 2000	Katedral ni San Andres, Lungsod Parañaque	Papa Juan Pablo II	Cardinal Jaime L. Sin
Nuestra Señora de los Desamparados	23 Oktubre 2005	Pandiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Walang Mag-ampon, Lungsod Marikina	Papa Benedicto XVI	Cardinal Gaudencio Rosales
Nuestra Señora de Guadalupe[12]	16 July 2006	Pang-arkidiyosesanang Dambana ng Mahal na Birhen ng Guadalupe, Guadalupe, Lungsod Cebu	Papa Benedicto XVI	Cardinal Ricardo Vidal
Inmaculada Concepción	7 Disyembre 2008	Katedral ng Inmaculada Concepción, Lungsod Pasig	Papa Benedicto XVI	Archbishop Edward Joseph Adams
Inmaculada Concepción[13]	10 Marso 2012	Katedral Basilika Minor ng Inmaculada Concepción, Malolos, Bulacan	Papa Benedicto XVI	Archbishop Giuseppe Pinto
Nuestra Señora de Candelaria	1 Setyembre 2012	Parokya ng Nuestra Señora de Candelaria, Paracale, Camarines Norte	Papa Benedicto XVI	Archbishop Leonardo Zamora Legaspi
Nuestra Señora del Pilar[14]	3 Disyembre 2012	Katedral ng Nuestra Señora del Pilar, Lungsod Imus, Cavite	Papa Benedicto XVI	Cardinal Luis Antonio Tagle
Nuestra Señora del Pilar[15]	11 Oktubre 2015	Pandiyosesanang Dambana ng Nuestra Señora del Pilar, San Isidro, Libmanan, Camarines Sur	Papa Francisco	Bishop Arturo Bastes
Nuestra Señora de Aranzazu[16][17]	31 Mayo 2017	Pandiyosesanang Dambana ng Nuestra Señora de Aranzazu, San Mateo, Rizal	Papa Francisco	Cardinal Orlando Quevedo
Nuestra Señora del Pilar[18]	7 Disyembre 2017	Pang-arkidiyosesanang Dambana ng Santísimo Sacramento, Santa Cruz, Maynila	Papa Francisco	Archbishop Gabriele Giordano Gaccia
La Virgen Milagrosa de Badoc[19][20]	31 Mayo 2018	Basilika Minor ni San Juan Bautista, Badoc, Ilocos Norte	Papa Francisco	Cardinal Luis Antonio Tagle
Maria Mapag-ampon ng mga Kristiyano ng Pangasinan[21][22]	22 Agosto 2018[23]	Seminaryo ni Maria, Mapag-ampon sa mga Kristiyano, San Fabian, Pangasinan	Papa Francisco	Archbishop Gabriele Giordano Gaccia
Nuestra Señora del Pilar[24]	10 Oktubre 2018	Parokya ng Nuestra Señora del Pilar, Morong, Bataan	Papa Francisco	Archbishop Gabriele Giordano Gaccia
Nuestra Señora de la Soledad de Porta Vaga[25]	18 Nobyembre 2018	Pandiyosesanang Dambana ng Nuestra Señora de la Soledad de Porta Vaga, Lungsod Cavite, Cavite	Papa Francisco	Archbishop Gabriele Giordano Gaccia
Nuestra Señora de la Luz[26]	1 Disyembre 2018[27]	Pandiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Kaliwanagan, Cainta, Rizal	Papa Francisco	Archbishop Gabriele Giordano Gaccia
Virgen de la Rosa[28]	16 Marso 2019	Parokya ni San Pedro at San Pablo, Lungsod Makati	Papa Francisco	Archbishop Gabriele Giordano Gaccia
Purísima Concepción[29]	1 Pebrero 2020	Basilika Minor ng Purísima Concepción, Santa Maria, Bulacan	Papa Francisco	Bishop Dennis Villarojo
Nuestra Señora del Carmen	15 Agosto 2020	Basilika Minor ng Mahal na Ina ng Bundok Carmelo, Lungsod Quezon	Papa Francisco	Bishop Honesto Ongtioco
Nuestra Señora de Lourdes de Manila	22 Agosto 2020	Pambansang Dambana ng Mahal na Birhen ng Lourdes, Lungsod Quezon	Papa Francisco	Bishop Honesto Ongtioco
Nuestra Señora de los Dolores	25 Marso 2021	Pambansang Dambana ng Mahal na Ina ng Hapis, Dolores, Quezon	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Mater Dolorosa de Tarlac[30]	5 Hunyo 2021	Parokya ng Inang Nagdadalamhati, Dolores, Capas, Tarlac	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora de la Merced[31]	24 Setyembre 2021	Pandiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Awa, Novaliches, Lungsod Quezon	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora, Patrocinio de Maria Santísima	23 Abril 2022	Pang-arkidiyosesanang Dambana ng Patrocinio de Maria Santísima, Boljoon, Cebu	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Maria Mapag-ampon ng mga Kristiyano ng Parañaque	24 Mayo 2022	Pambansang Dambana ni Maria, Mapag-ampon sa mga Kristiyano, Don Bosco, Lungsod Parañaque	Papa Francisco	Cardinal Jose Advincula
Nuestra Señora de la Asunción	13 Agosto 2022	Katedral ng Nuestra Señora de la Asunción, Maasin, Southern Leyte	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora del Santísimo Rosario—La Virgen de Sapao	7 Oktubre 2022	Pandiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Santo Rosaryo, Cardona, Rizal	Papa Francisco	Cardinal Jose Advincula
Inmaculada Concepción de Batangan	8 Disyembre 2022	Basilika Minor ng Inmaculada Concepción, Lungsod ng Batangas, Batangas	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora de la Merced de Tarlac	24 Pebrero 2023	Pandiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Awa, Matatalaib, Lungsod ng Tarlac, Tarlac	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora de los Desamparados	12 Mayo 2023	Pandiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Walang Mag-ampon, Muntinlupa	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora de la Asunción	15 Agosto 2023	Dambana ng Nuestra Señora de la Asunción, Dauis, Bohol	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora de los Dolores de Turumba	15 Setyembre 2023	Pandiyosesanang Dambana ng Mahal na Ina ng Hapis ng Turumba, Pakil, Laguna	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora de Fatima	25 Pebrero 2024	Pambansang Dambana ng Mahal na Birhen ng Fatima, Lungsod ng Valenzuela	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora de Fatima de Marikia[32]	12 Mayo 2024	Pandiyosesanong Dambana ni San Pablo ng Krus, Lungsod ng Marikina	Papa Francisco	Bishop Ruperto Cruz Santos
Nuestra Señora de Caridad de Agoo	6 Disyembre 2024	Basilika Minor at Pandiyosesanang Dambana ni Nuestra Señora de Caridad	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora de Loreto de Sampaloc	10 Disyembre 2024	Pang-arkidiyosesanang Dambana at Parokya ng Mahal na Birhen ng Loreto	Papa Francisco	Archbishop Charles John Brown
Nuestra Señora de Fatima de Binakayan	1 Mayo 2025	Pandiyosesanang Dambana at Parokya ni Nuestra Señora de Fatima	Papa Francsico
Nuestra Señora de la Annuciata de Boso-Boso	Wala pang anunsyo	Parokya ng Nuestra Señora de la Annuciata, Boso-Boso, Antipolo, Rizal	Papa Francisco

Mga imaheng Kristolohikal na kinoronahang kanonika

Opisyal na Titulo ng Imahen	Petsa ng Koronasyon	Lugar ng Pamimintuho	Nagbigay-Kapangyarihan	Pinangunahan ni	Imahen ng Batang Hesus	Dambana
Santo Niño de Cebú[33]	28 Abril 1965	Basilica Menor del Santo Niño, Lungsod Cebu, Cebu	Papa Pablo VI	Cardinal Ildebrando Antoniutti

Mga tala

1. Ang dekreto ng koronasyong kanonikal ay ipinagkaloob sa Obispo ng Nueva Caceres, John Bernard MacGinley noong 13 Mayo 1920.
2. Ang dekreto ng koronasyong kanonikal ay ipinagkaloob sa Arsobispo ng San Fernando, Emilio Cinense y Abera noong 7 Oktubre 1958, na nilagdaan ni Canon Secretary, Giulio Barbella at ing-notaryo ng Kalihim ng Apostolic Dataria, Marco Martini.