From Wikipedia, the free encyclopedia
Si Kassym-Jomart Kemeluly Tokayev (Kasaho: Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев, romanisado: Qasym-Jomart Kemelūly Toqaev Padron:IPA-kk; ipinanganak noong Mayo 17, 1953) ay isang Kazakh na politiko at diplomat na nagsilbi bilang Pangulo ng Kazakhstan mula noong 2019.[1] Sa pagitan ng 20 March at 12 June 2019, nagsilbi siya bilang acting president pagkatapos ang pagbibitiw ni Nursultan Nazarbayev, na naging pangulo ng halos tatlong dekada.
 | Marami pong problema ang artikulong ito. Tulungang mapabuti po ito o di kaya'y talakayin ang mga problemang nakasaad sa pahina ng usapan nito.
|
His Excellency Kassym-Jomart Tokayev | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Қасым-Жомарт Тоқаев | |||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg) Tokayev in 2022 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2nd President of Kazakhstan | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kasalukuyang nanunungkulan | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Unang araw ng panunungkulan 20 March 2019 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Punong Ministro | Asqar Mamin Alihan Smaiylov | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nakaraang sinundan | Nursultan Nazarbayev | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Chairman of the Security Council of Kazakhstan | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kasalukuyang nanunungkulan | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Unang araw ng panunungkulan 5 January 2022 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nakaraang sinundan | Nursultan Nazarbayev | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| State Secretary of Kazakhstan | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nasa puwesto 29 January 2002 – 13 June 2003 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pangulo | Nursultan Nazarbayev | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nakaraang sinundan | Abish Kekilbayev | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sinundan ni | Imangali Tasmagambetov | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4th Prime Minister of Kazakhstan | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nasa puwesto 12 October 1999 – 28 January 2002 Acting: 1 October 1999 – 12 October 1999 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pangulo | Nursultan Nazarbayev | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| First Deputy | Aleksandr Pavlov (1999–2000) Daniyal Akhmetov (2000–2001) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nakaraang sinundan | Nurlan Balgimbayev | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sinundan ni | Imangali Tasmagambetov | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Deputy Prime Minister of Kazakhstan | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nasa puwesto 15 March 1999 – 1 October 1999 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Punong Ministro | Nurlan Balgimbayev | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Chairman of the Assembly of People | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kasalukuyang nanunungkulan | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Unang araw ng panunungkulan 28 April 2021 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nakaraang sinundan | Nursultan Nazarbayev | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Chairman of Amanat | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nasa puwesto 28 January 2022 – 26 April 2022 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nakaraang sinundan | Nursultan Nazarbayev | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sinundan ni | Erlan Qoşanov | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Personal na detalye | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Isinilang | Qasym-Jomart Kemelevich Tokayev 17 Mayo 1953 Alma-Ata, Kazakh SSR, Soviet Union (now Almaty, Kazakhstan) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Partidong pampolitika | Independent (1991–1999, 2022–present) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ibang ugnayang pampolitika | CPSU
(before 1991) Amanat (1999–2022) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Asawa | Nadezhda Tokayeva (k. 1980–2020) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Anak | Son: Timur | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tahanan | Ak Orda Presidential Palace | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Alma mater | Moscow State Institute of International Relations Beijing Language and Culture University | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pirma |  | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Websitio | Akorda.kz | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Serbisyo sa militar | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Katapatan |  Kazakhstan | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sangay/Serbisyo | Armed Forces of the Republic of Kazakhstan | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Taon sa lingkod | 2019–present | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ranggo | Supreme Commander | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Ipinanganak sa Alma-Ata (ngayon ay Almaty), si Tokayev ay nag-aral sa Moscow State Institute of International Relations. Pagkatapos makapagtapos noong 1975, nagtrabaho siya bilang diplomat sa Singapore at China. Pagkatapos ng Dissolution of the Soviet Union, si Tokayev ay naging Deputy Foreign Minister ng isang bagong independiyenteng Kazakhstan noong 1992, kung saan siya ay nasangkot sa mga isyu ng nuclear disarmament sa loob ng dating. mga republika ng Sobyet. Noong 1999, si Tokayev ay naging Deputy Prime Minister, at noong Oktubre ng taong iyon sa pag-endorso ng Parliament, siya ay hinirang bilang Prime Minister ng Pangulo. Nursultan Nazarbayev. Mula 2002, nagsilbi si Tokayev bilang Ministro ng Panlabas at Kalihim ng Estado, kung saan patuloy siyang gumaganap ng isang aktibong papel sa larangan ng nuclear non-proliferation. Siya ang Director-General ng UN Office at Geneva mula 2011 hanggang 2013 at dalawang beses na nagsilbi bilang Chairman ng Kazakh Senate mula 2007 hanggang 2011 at 2013 hanggang 2019.[2] Noong 2019, naluklok si Tokayev bilang acting president pagkatapos ng pagbibitiw ni Nursultan Nazarbayev. Bilang miyembro ng naghaharing Amanat na partido, nanalo siya sa isang di-demokratikong snap election noong Hunyo ng taong iyon sa suporta ni Nazarbayev bilang nominado para sa ang piging. Matapos ang ganap na panunumpa sa tungkulin, nangako si Tokayev na ipagpapatuloy ang mga patakaran ni Nazarbayev. Sa panahon ng kanyang pamumuno, nagpatupad siya ng ilang mga reporma kabilang ang pagtaas ng suweldo ng mga manggagawa, pagbabawas ng korapsyon, pag-aalis ng parusang kamatayan, at desentralisasyon sa lokal na pamahalaan. Mula 2020, tiniis ni Tokayev ang pagbagsak ng ekonomiya at mga isyu na dulot ng COVID-19 pandemic at Digmaan sa Afghanistan at naghangad na kontrahin ang tumataas na inflation ng Kazakhstan, domestic terrorism, illegal migration, drug trafficking, nuclear energy development at power shortages na dulot ng cryptocurrency mining, gayundin ang COVID-19 vaccination rollout. Noong 2022, inihayag ni Tokayev ang mga reporma sa konstitusyon na maglilimita sa kanyang mga kapangyarihan at magbibigay ng higit na awtoridad sa Parliament.[3] Bilang resulta, nagpasimula siya ng constitutional referendum na sinuportahan ng napakaraming botante at humantong sa kumpletong pagtanggal sa mga pribilehiyo ni Nazarbayev pagkatapos ng pagkapangulo hinggil sa paggawa ng patakaran.[4]
Mula nang maging pangulo, ang pampulitikang impluwensya at papel ni Tokayev sa Kazakhstan ay unti-unting lumago bukod sa Nazarbayev habang inaako niya ang iba't ibang makapangyarihang posisyon na dating hawak ni Nazarbayev simula sa pamumuno ng Assembly of People sa 2021. Noong Enero 2022, ipinataw niya ang isang estado ng emerhensiya sa buong bansa, ibinasura ang kabuuan ng pamahalaan ng Asqar Mamin, at inutusan ang mga pwersang panseguridad na gumamit ng nakamamatay na puwersa kasunod ng dalawang- isang linggong marahas na kaguluhan na nagsimula nang mas maaga sa buwang iyon.[5] Di-nagtagal pagkatapos noon, si Tokayev ang nanguna sa Security Council at naghaharing Amanat party mula sa Nazarbayev at kasama ang kanyang mga kamag-anak, pinaalis ang ilang mga opisyal na may malapit na kaugnayan kay Nazarbayev.
Habang pinamamahalaan upang mapanatili ang katatagan ng bansa, tinitiyak ang pampulitikang transisyon, at nagpapatupad ng mga bagong reporma, ang pamamahala ni Tokayev ay nanatiling awtoritarian na may mga pang-aabuso sa human rights.[6] Ang mga leaks noong 2022 Suisse Secrets ay nagsiwalat na ang pamilya Tokayev ay nagpapanatili ng isang detalyadong network ng mga lihim na pag-aari ng yaman sa labas ng pampang mula noong hindi bababa sa 1998.[7]
Si Kassym-Jomart Tokayev ay ipinanganak sa isang Muslim Kazakh pamilya sa lungsod ng Alma-Ata (ngayon Almaty). Ang kanyang ama, si Kemel Tokayev (1923–1986), ay isang World War II na beterano at isang kilalang manunulat na itinuturing na tagapagtatag ng Kazakh detective fiction. Ang kanyang ina, si Turar Shabarbayeva (1931–2000), ay nagtrabaho sa Alma-Ata Institute of Foreign Languages. Ipinangalan siya sa kanyang tiyuhin na si Kassym Tokayev, na isa ring Red Army na sundalo at napatay noong Labanan ng Rzhev. Nang ilarawan ang epekto ng digmaan sa kanyang ama, sinabi ni Tokayev na "hindi niya gustong pag-usapan ang tungkol sa digmaan" at ibinahagi lamang ang kanyang damdamin sa "kanyang unang pakikipagtagpo sa kaaway, ang tapang ng karaniwang sundalo, at ang kanyang nag-aalab na pagnanasa. para makauwi."[8] Si Kemel pagkatapos ng digmaan ay nakatanggap ng medalya para sa kanyang coverage sa pagbuo ng Virgin Lands campaign.
Ginugol ni Tokayev ang bahagi ng kanyang pagkabata sa nayon ng Kälpe, Karatal District, Almaty Region, kung saan nanirahan ang kanyang pamilya sa mga henerasyon.[9] Mula 1970, pumasok si Tokayev sa Moscow State Institute of International Relations kung saan siya nag-aral ng Mandarin. Sa kanyang ikalimang taon, ipinadala si Tokayev sa mga kurso sa pagsasanay sa embahada ng Sobyet sa China sa loob ng anim na buwan.[kailangan ng sanggunian]
Sa pagtatapos mula sa Moscow State Institute of International Relations noong 1975, sumali si Tokayev sa Soviet Ministry of Foreign Affairs kung saan siya ay nai-post sa Soviet Embassy sa Singapore.
Noong 1979, bumalik si Tokayev sa Ministri ng Ugnayang Panlabas ng Sobyet. Noong 1983, pumunta siya sa China para sa mga kurso sa pagsasanay sa Beijing Language Institute. Noong 1984–1985, nagsilbi siya sa Ministry of Foreign Affairs. Pagkatapos ay nai-post siya sa embahada ng Sobyet sa Beijing kung saan siya nagsilbi hanggang 1991 bilang Pangalawang Kalihim, Unang Kalihim, at Tagapayo. Noong 1991, nagpatala siya sa Soviet Diplomatic Academy ng Ministry of Foreign Affairs sa Moscow para sa isang kurso sa pagsasanay patungo sa mga senior diplomats.
Noong Marso 1992, hinirang si Tokayev bilang Deputy Foreign Minister ng Republika ng Kazakhstan. Mula doon, saglit siyang nanindigan laban sa nuclear disarmament sa mga dating republika ng Sobyet ng Belarus at Ukraine sa ilalim ng panggigipit ng Russia, hinahayaan ang mga negosasyon na gaganapin sa ilalim ng United Nations Security Council, na isinulat ito bilang "isang makabuluhang tagumpay ng diplomasya ng Kazakh, na nagsasagawa ng mga unang hakbang nito sa internasyonal na arena, ay nagbukas ng daan para sa karagdagang mga negosasyon sa lahat ng maimpluwensyang estado sa pinakamataas na antas."[10]
Noong 1993, siya ay naging Unang Deputy Foreign Minister at noong 13 Oktubre 1994, si Tokayev ay hinirang sa post ng Minister of Foreign Affairs.
Noong Marso 1999, si Tokayev ay na-promote sa post ng Deputy Prime Minister. Noong Oktubre 1999, sa pag-endorso ng Parliament, siya ay hinirang bilang Prime Minister sa pamamagitan ng Decree of the President of the Republic of Kazakhstan. Sa kanyang panunungkulan, ang GDP growth rate ay lumago ng 13.5% noong 2001 habang ang inflation rate ay nababawasan ng 11.2%.[11]
Noong 20 Nobyembre 2001, sa broadcast ng Khabar Agency, nagbanta si Tokayev na magbibitiw sa kanyang puwesto bilang PM maliban na lang kung si Presidente Nursultan Nazarbayev ay magpapaalis ng ilang opisyal ng gobyerno na inakusahan niyang "mga intriga" gaya ng Deputy PM. Oraz Jandosov, Labor and Social Protection of the Population Minister Alikhan Baimenov, Pavlodar Regional äkim Galymzhan Zhakiyanov at Deputy Defense Minister Janat Ertlesova sa pamamagitan ng pagsisikap na i-desentralisa ang executive branch ng bansa at pabagalin ang [ [demokratisasyon]] mga programa. Ang hakbang ay dumating ilang araw lamang matapos ang isang grupo ng mga kilalang opisyal ng Kazakh na inakusahan ni Tokayev at iba pa ay nagpahayag ng paglikha ng Democratic Choice of Kazakhstan sa isang press conference.[12] Bilang resulta, anim na miyembro ng gabinete, kabilang sina Jandosov, Zhakiyanov at Ertlesova ay tinanggal ni Nazarbayev.[13]
Noong 20 Nobyembre 2001, sa broadcast ng Khabar Agency, nagbanta si Tokayev na magbibitiw sa kanyang puwesto bilang PM maliban na lang kung si Presidente Nursultan Nazarbayev ay magpapaalis ng ilang opisyal ng gobyerno na inakusahan niyang "mga intriga" gaya ng Deputy PM. Oraz Jandosov, Labor and Social Protection of the Population Minister Alikhan Baimenov, Pavlodar Regional äkim Galymzhan Zhakiyanov at Deputy Defense Minister Janat Ertlesova sa pamamagitan ng pagsisikap na i-desentralisa ang executive branch ng bansa at pabagalin ang [ [demokratisasyon]] mga programa. Ang hakbang ay dumating ilang araw lamang matapos ang isang grupo ng mga kilalang opisyal ng Kazakh na inakusahan ni Tokayev at iba pa ay nagpahayag ng paglikha ng Democratic Choice of Kazakhstan sa isang press conference.[14] Bilang resulta, anim na miyembro ng gabinete, kabilang sina Jandosov, Zhakiyanov at Ertlesova ay tinanggal ni Nazarbayev.[15]
Noong 28 Enero 2002, nagbitiw si Tokayev sa kanyang puwesto nang walang buong paliwanag, tinawag itong "normal na kaganapan" dahil sa "isang malakas na pagkapangulo". Pagkatapos ay hinirang siya bilang Kalihim ng Estado at Minister of Foreign Affairs nang magkasabay.[16]
Bilang isang Ministro ng Ugnayang Panlabas, si Tokayev ay gumanap ng isang aktibong papel sa larangan ng hindi paglaganap ng nuklear. Noong 1995 at 2005, lumahok siya sa Review Conferences para sa Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons (NPT) sa New York City. Noong 1996, nilagdaan niya ang Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty (CTBT) sa New York, at noong 2005 ang Treaty on a Nuclear-Weapons-Free Zone sa Central Asia ( CANWFZ) sa Semipalatinsk.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
