Gestapo

Ang Geheime Staatspolizei (Pagbigkas sa Aleman: [ɡəˈhaɪmə ˈʃtaːtspoliˌtsaɪ]  ( pakinggan);, pinaikli bilang Gestapo ( /ɡəˈstɑːpoʊ/ gə-STAH-poh, Aleman: [ɡəˈʃtaːpo]  ( pakinggan)),^[3] ang opisyal na pulisyang lihim ng Alemanyang Nazi at mga sinakop nito sa Europa.

Gestapo

Geheime Staatspolizei
Pambansang himpilan ng Gestapo sa Kalye 8 Prinz Albrecht sa Berlin (1933)
Buod ng Ahensya
Pagkabuo	26 Abril 1933 (1933-04-26)
Preceding agency	Lihim na Pulisya ng Prusya
Binuwag	8 Mayo 1945 (1945-05-08)
Uri	Lihim na Pulisya
Kapamahalaan	Alemanyang Nazi at mga sinakop nito
Punong himpilan	Niederkirchnerstraße, Prinz-Albrecht-Straße 8, Berlin 52°30′25″N 13°22′58″E
Empleyado	32,000 (taya noong 1944)[1]
Mga ministrong may pananagutan	Hermann Göring 1933–1934 Wilhelm Frick 1936–1943 (namumuno sa pangalan lang) Heinrich Himmler (aktwal na namumuno mula 1936 hanggang sa kanyang pagpanaw)
Mga tagapagpaganap ng ahensiya	Rudolf Diels (1933–1934)[2] Reinhard Heydrich (1934–1939) Heinrich Müller (1939–1945)
Pinagmulan na ahensiya	Allgemeine SS RSHA Sicherheitspolizei

Binuo ang ahensiya ni Hermann Göring noong 1933 sa pamamagitan ng pagsasama-sama ng iba't ibang ahensyang pulisya ng Prusya sa iisang organisasyon. Noong ika-20 ng Abril 1934, inilipat ang pamumuno sa Gestapo sa pinuno ng Kawal Schutzstaffel (SS) na si Heinrich Himmler, na siya ring tinalaga na hepe ng Pulisya ng Alemanya ni Adolf Hitler noong 1936. Mula 27 Setyembre 1939, pinangasiwaan ito ng Reich Security Main Office (RSHA) at tinuturing na kapatid na organisasyon ng Sicherheitsdienst (SD; Lingkod Seguridad).

Malawakang mga atraso ang isinagawa ng Gestapo habang ito ay umiral. Ginamit ang Gestapo upang supilin ang mga kritiko ng rehimeng Nazi, sindikato, mga pangkat-etnikong Sinti at Roma, mga may kapansanan, mga bakla at tomboy, at higit sa lahat, mga Hudyo.^[4] Madalas na di na sumasailalim sa anumang angkop na prosesong ligal ang mga inaaresto ng Gestapo tulad ng mga bilanggong pulitikal at simula 1941 ay di na nililitaw. ^[5] Gayunman, kaila sa umiiral na persepsyon, relatibong maliit lamang na organisasyon ang Gestapo na may limitadong kakayahang maniktik bagaman napakaepektibo nila bunga ng mulat na kagustuhan ng mga karaniwang Aleman na ipagkanulo ang kapwa nila mga mamamayan. Malaki ang naging pananagutan ng Gestapo sa Holocaust noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Nang matapos ang digmaan, idineklarang organisasyong kriminal ang Gestapo ng Pandaigdigang Hukumang Militar sa isinagawang mga paglilitis sa Nuremberg at ilang lider ng Gestapo ang hinatulan ng bitay.

Panunupil at pag-uusig sa oposisyon

Sa maagang yugto ng rehimen ni Hitler, mararahas na patakaran ang ipinatupad laban sa mga kalaban sa pulitika at mga ideolohikal na katunggali ng Nazismo tulad ng mga kasapi ng Partido Komunista ng Alemanya (KPD).^[6] Dahil nagmumukhang may-alam-sa-lahat at makapangyarihan ang Gestapo, nagbunga ito ng pagkasindak na nagpalaki sa ilusyon ng aktwal na kakayahan nito na siya namang dahilan kung bakit hindi lubos na napagana ng mga kilusang lihim kontra sa rehimeng Nazi ang kanilang mga makinarya. ^[7]

Mga larawan

• 
  Si Heinrich Müller, Hepe ng Gestapo; 1939–1945
• 
  Mga ahente ng Gestapo
• 
  Si Stefanie Engler, isang komunistang Austrian na biktima ng Gestapo

Mga Sanggunian

1. Gellately 1992, p. 44. harv error: no target: CITEREFGellately1992 (help)
2. Wallbaum 2009, p. 43. harv error: no target: CITEREFWallbaum2009 (help)
3. Childers 2017, p. 235. harv error: no target: CITEREFChilders2017 (help)
4. Johnson 1999, pp. 483–485. harv error: no target: CITEREFJohnson1999 (help)
5. Snyder 1994, p. 242. harv error: no target: CITEREFSnyder1994 (help)
6. Delarue 2008, pp. 126–140. harv error: no target: CITEREFDelarue2008 (help)
7. Merson 1985, p. 50. harv error: no target: CITEREFMerson1985 (help)