Belgrado

Ang Belgrado ay ang kabisera at pinakamalaking lungsod sa Serbiya. Matatagpuan ito sa pagtatagpo ng mga ilog ng Sava at Danube at sa sangang-daan ng Kapatagan ng Panonika at Tangway ng Balkanika.^[7] Halos nasa 1.7 milyong tao ang nakatira sa administratibong hangganan ng Lungsod ng Belgrado, isang sangkapat ng kabuuang populasyon ng Serbia.^[5]

Belgrade Београд (Serbiyo) Beograd
Capital city
Lungsod ng Belgrado Град Београд (Serbiyo) Grad Beograd
Panorama of Belgrade House of the National Assembly New Palace Avala Tower Ušće Tower Gardoš Tower Serbian Academy of Sciences and Arts Church of Saint Sava Belgrade Fortress Monument to the Unknown Hero
Watawat Eskudo de armas
Awit: Химна Београду Himna Beogradu "Anthem to Belgrade"
Belgrade Location within Serbia Show map of Serbia Belgrade Location within Europe Show map of Europe
Mga koordinado: 44°49′04″N 20°27′25″E
Country	Serbia
City	Belgrade
Municipalities	17
Establishment	Prior to 279 B.C. (Singidunum)[1]
Pamahalaan
• Konseho	City Assembly of Belgrade
• Mayor	Vacant
• Deputy Mayor	Vacant
• Ruling parties	SNS–SPS
Lawak [2]
• Capital city	389.12 km2 (150.24 milya kuwadrado)
• Urban	1,035 km2 (400 milya kuwadrado)
• Metro	3,234.96 km2 (1,249.03 milya kuwadrado)
Taas [2]	117 m (384 tal)
Populasyon  (2022)
• Capital city	1,197,714[3]
• Kapal	3,078/km2 (7,970/milya kuwadrado)
• Urban	1,383,875[4]
• Densidad sa urban	1,337/km2 (3,460/milya kuwadrado)
• Metro	1,681,405[5]
• Densidad sa metro	520/km2 (1,300/milya kuwadrado)
Demonym	Belgradian (en) Beograđanin (m.) / Beograđanka (f.) (sr)
GDP [6]
• Metro	€21.4 billion (2021)
• Per capita (nominal)	€12,700 (2021)
Sona ng oras	UTC+1 (CET)
• Tag-init (DST)	UTC+2 (CEST)
Postal code	11000
Area code	+381(0)11
Kodigo ng ISO 3166	RS-00
Plaka ng sasakyan	BG
International Airport	Belgrade Nikola Tesla Airport (BEG)
Websayt	beograd.rs

Isa ang Belgrado sa pinakamatandang patuloy na tinitirhan na lungsod sa Europa at sa sanlibutan. Isa sa mga mahalagang kalinangan sa Europa bago ang kasaysayan, ang kulturang Vinča, ay nagbago sa loob ng pook ng Belgrade noong ika-6 na milenyo BC. Noong anteguwedad, nanirahan ang mga Trako-Dasyo sa rehiyon at, pagkatapos ng 279 BC, nanirahan ang mga Selta sa lungsod, at pinangalan itong Singidūn.^[8] Nasakop ito ng mga Romano sa ilalim ng pamumuno ni Augusto at ginawaran ng Romanong karapatan sa lungsod noong kalagitnaan ng ika-2 dantaon.^[9] Nanirahan ang mga Eslabo dito noong dekada 520, at nagbago ng paghawak dito sa pagitan ng Imperyong Bisantino, Imperyong Franco, Imperyong Bulgaro at ang Kaharian ng Unggaryo bago ito naging luklukan ng hari ng Serbia na si Stefan Dragutin noong 1284. Nagsilbi ang Belgrado bilang kabisera ng Serbiyong Despotate noong paghahari ni Stefan Lazarević, at pagkatapos, ibinalik ng kanya kahalili na si Đurađ Branković sa Unggaryong hari noong 1427. Ang pagkalembang ng mga kampana tuwing tanghali bilang suporta sa sandatahang Unggaryo laban sa Imperyong Otomano noong pagkubkob ng 1456 ay nanatiling isang malawak na tradisyon sa simbahan hanggang sa ngayon. Noong 1521, sinakop ang Belgrado ng mga Otomano at naging luklukan ng Sanjak ng Smederevo.^[10] Madalas na naipapasa ito mula pamumunong Otomano tungong pamumunong Habsburg, na nakita ang pagkawasak ng karamihan ng lungsod noong digmaang Austro-Gipsy.

Mga sanggunian

1. "Ancient Period". City of Belgrade. 5 Oktubre 2000. Inarkibo mula sa orihinal noong 16 Pebrero 2012. Nakuha noong 16 Nobyembre 2010.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
2. Statistički godišnjak Beograda (PDF). Zavod za statistiku grada Beograda. ISSN 0585-1912. Nakuha noong 10 Marso 2024.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)^{[patay na link]}
3. Ethnicity - data by municipalities and cities (PDF). Statistical Office of the Republic of Serbia, Belgrade. 2023. p. 38. ISBN 978-86-6161-228-2.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
4. Ethnicity – data by municipalities and cities (PDF). Statistical Office of the Republic of Serbia, Belgrade. 2023. p. 30. ISBN 978-86-6161-228-2.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
5. "First results of the 2022 Census of Population, Households and Dwellings". stat.gov.rs. Inarkibo mula sa orihinal noong 21 Disyembre 2022. Nakuha noong 22 Disyembre 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
6. "REGIONAL GROSS DOMESTIC PRODUCT Regions and areas of the Republic of Serbia, 2023" (PDF).
7. "Why invest in Belgrade?" (sa wikang Ingles). City of Belgrade. Nakuha noong 11 Oktubre 2010.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
8. "Discover Belgrade" (sa wikang Ingles). City of Belgrade. Inarkibo mula sa orihinal noong 18 Mayo 2009. Nakuha noong 5 Mayo 2009. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
9. Rich, John (1992). The City in Late Antiquity (sa wikang Ingles). CRC Press. p. 113. ISBN 978-0-203-13016-2.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
10. "The History of Belgrade" (sa wikang Ingles). BelgradeNet Travel Guide. Inarkibo mula sa orihinal noong 30 Disyembre 2008. Nakuha noong 5 Mayo 2009.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)