Ang Internasyunal

"Ang Internasyunal" (Pranses: "L'Internationale") ay isang tanyag na makaliwang awitin. Ito ang naging karaniwang awitin sa kilusang sosyalista simula noong huling bahagi ng ika-19 na dantaon, nang ginawa ito na opisyal na awitin ng Ikalawang Internasyonal. Ang liriko'y nanggagaling sa anarkistang Eugene Pottier, ang tugtog ay nilikha ng Marxistang Pierre De Geyter, at ang pamagat ang nagmula sa Unang Internasyonal, isang alyansa ng mga manggagawa na nagdaos ng isang kongreso noong 1864. Ang awitin ay ginagamit ng mga kilusang anarkista, demokratikong sosyalista, komunista, panlipunang demokratiko, at sosyalista.

Ang unang publikasyon ng Internasyunal sa orihinal na lirikong Pranses.

Liriko

Pranses (L'Internationale)

Ang lirikong orihinal ay isinulat sa wikang Pranses noong Hunyo 1871 ni Eugene Edine Pottier (dating kasapi ng Komuna ng Paris) at orihinal na nilayon na kantahin sa tono ng "La Marseillaise". Gayunpaman, ang himig kung saan ito'y karaniwang inaawit ay binuo noong 1888 ni Pierre Chrétien De Geyter para sa korong "La Lyre des travailleurs" (Filipino: Ang Lira ng mga Manggagawa) ng Partido ng mga Manggagawang Pranses sa kanyang sariling bayan ng Lille, at unang gumanap doon noong Hulyo ng taong iyon. Inatasan si De Geyter na gawin ito para sa koro ni Gustave Delory, ang noo'y alkalde ng Lille. Ang liriko ni Pottier ay naglaman ng mga linyang naging sikat at nagkaroon ng malawakang gamit bilang mga slogan; ang ibang linya tulad ng "Ni Dieu, ni César, ni tribun" (Filipino: Ni Diyos, si Sesar, o ang tribuno) ay noon pa'y kilala sa kilusan ng mga manggagawa. Ang tagumpay ng kanta ay konektado sa katatagan at malawakang katanyagan ng Ikalawang Internasyonal. Tulad ng liriko, ang musika ni De Geyter ay simple at praktikal na angkop sa madlang manggagawa. Kasakulukuyan itong naglilingkod bilang awitin ng Partido Komunistang Pranses.^{[1][2][3][4][5][6]}

Si Eugène Edine Pottier, ang sosyalistang manghihimagsik at makatang Pranses na na gumawa ng komposisyong Internasyunal. Ginawa niya ito sa Pranses.

Ang logo ng Partido Komunistang Pranses.

Lirikong Pranses (1887)

Pagsasaling Filipino

Debout, les damnés de la terre Debout, les forçats de la faim La raison tonne en son cratère C'est l'éruption de la fin Du passé faisons table rase Foule esclave, debout, debout Le monde va changer de base Nous ne sommes rien, soyons tout [Refrain] (2x) C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain. Il n'est pas de sauveurs suprêmes Ni Dieu, ni César, ni tribun Producteurs, sauvons-nous nous-mêmes Décrétons le salut commun Pour que le voleur rende gorge Pour tirer l'esprit du cachot Soufflons nous-mêmes notre forge Battons le fer quand il est chaud. [Refrain] (2x) L'État opprime et la loi triche L'impôt saigne le malheureux Nul devoir ne s'impose au riche Le droit du pauvre est un mot creux C'est assez, languir en tutelle L'égalité veut d'autres lois Pas de droits sans devoirs dit-elle Égaux, pas de devoirs sans droits. [Refrain] (2x) Hideux dans leur apothéose Les rois de la mine et du rail Ont-ils jamais fait autre chose Que dévaliser le travail ? Dans les coffres-forts de la bande Ce qu'il a créé s'est fondu En décrétant qu'on le lui rende Le peuple ne veut que son dû. [Refrain] (2x) Les rois nous saoulaient de fumées Paix entre nous, guerre aux tyrans Appliquons la grève aux armées Crosse en l'air, et rompons les rangs S'ils s'obstinent, ces cannibales À faire de nous des héros Ils sauront bientôt que nos balles Sont pour nos propres généraux. [Refrain] (2x) Ouvriers, paysans, nous sommes Le grand parti des travailleurs La terre n'appartient qu'aux hommes L'oisif ira loger ailleurs Combien de nos chairs se repaissent Mais si les corbeaux, les vautours Un de ces matins disparaissent Le soleil brillera toujours. [Refrain] (2x)

Bangon, mga sinumpa ng daigdig Bangon, mga hinatulan ng gutom Katwira'y kumukulog sa kanyang bunganga Ito'y pagsabog ng katapusan Mula sa nakaraan gumawa tayo ng pisarang malinis Masang inalipin, bangon, bangon Ang mundo'y magbabago ng pundasyon Tayo'y wala, tayo'y magiging lahat [Koro] (2x) Ito'y huling pakikibaka Magsama-sama tayo, at bukas Ang Internasyunal Ang magiging sangkatauhan Walang mga kataas-taasang tagapagligtas Ni Diyos, si Sesar, o ang tribuno Mga tagagawa, iligtas natin ang ating mga sarili Idekreto natin ang karaniwang kaligtasan Na ibalik ng magnanakaw ang kanyang nasamsam, Na mahila ang kaluluwa mula sa bartolina Pumutok tayo sa sarili nating pandayan Hampasin ang bakal habang mainit pa [Koro] (2x) Ang estado'y nang-aapi at batas ay nanloloko Buwis ay nandudugo ng mga kapus-palad Walang tungkulin na ipinapataw sa mayayaman Ang karapatan ng pulubi'y pariralang guwang Tama na, sa paghihina sa pagkalinga Pagkapantay-pantay ay nangangailangan ng ibang batas Sabi niya walang karapatan kung walang tungkulin Pantay din, walang tungkulin kung walang karapatan. [Koro] (2x) Kahindik-hindik sa kanilang apoteosis Mga hari ng mina at riles May nagawa pa ba silang iba Maliban sa magnakaw ng trabaho? Sa kaban ng loteng iyon, Natunaw ang kanyang nilikha Sa pagdekreto na ibalik natin ito sa kanya Nais lamang ng bayan ang kanilang nararapat. [Koro] (2x) Pinainom tayo ng mga hari ng usok Kapayapaan sa pagitan natin, digmaan sa mga maniniil Ipawelga natin ang mga hukbo Mga baril sa hangin, sirain natin ang kanilang mga ranggo Kung sila'y pumilit, ang mga kanibal na ito Na gawin tayong mga bayani Malalaman nila na ang ating mga bala Ay para sa sarili nating mga heneral. [Koro] (2x) Mga trabahador, mga magbubukid, tayo ang Dakilang partido ng paggawa Ang daigdig ay pag-aari ng tao lamang Ang tamad ay pupunta at mananatili sa ibang lugar Kung gaano karami ang kinakain mula sa ating laman, Ngunit kung ang mga uwak, ang mga buwitre Mawala sa isa sa mga araw na ito Ang araw ay sisikat magpakailanman. [Koro] (2x)

Ruso (Интернационал)

Ang lirikong Ruso ay unang isinalin ni Arkady Yakovlevich Kots noong 1902 at inilimbag sa London sa Zhizn, isang rebistang Ruso. Ang unang bersyon ay binuo ng koro at tatlong saknong batay sa una, ikalawa, at ikaanim na saknong mula sa lirikong Pranses. Pagkatapos ng Himagsikang Oktubre sa Rusya ay bahagyang binago muli ang teksto upang maalis ang "ngayo'y walang lingkod" na mga panahunan sa hinaharap, partikular ang koro. Noong 1918, ang punong editor ng Izvestia na si Yuri Mikhailovich Steklov ay umapela sa mga Rusong manunulat na isalin ang iba pang tatlong saknong, at sa huli ay naipalawak ang awitin sa anim na saknong. Ito ang naging pambansang awit ng Rusong Republikang Sobyetikong Pederatibong Sosyalista noong 1918 hanggang 1922 at ng Unyon ng mga Republikang Sosyalistang Sobyetiko noong 1922 hanggang 1944.^[7]

Si Arkady Yakovlevich Kots, isang Rusong sosyalistang makata na gumawa ng isa sa mga unang salin ng Internasyunal sa Ruso.

Si Yuri Mikhailovich Steklov, isang Rusong mamahayag na umapela sa ibang Rusong manunulat na isalin ang tatlong huling saknong ng Internasyunal sa wikang Ruso.

Watawat ng Republikang Sobyetikong Pederatibong Sosyalistang Ruso noong 1918 hanggang 1937.

Watawat ng Unyon ng mga Republikang Sosyalistang Sobyetiko noong 1936 hanggang 1955.

Lirikong Ruso	Transliterasyon	Pagsasaling Filipino
Вставай, проклятьем заклеймённый, Весь мир голодных и рабов! Кипит наш разум возмущённый И в смертный бой вести готов. Весь мир насилья мы разрушим До основанья, а затем Мы наш, мы новый мир построим, – Кто был ничем, тот станет всем. [Припев] (2x) (×2) Это есть наш последний И решительный бой; С Интернационалом Воспрянет род людской! Никто не даст нам избавленья: Ни бог, ни царь и не герой! Добьёмся мы освобожденья Своею собственной рукой. Чтоб свергнуть гнёт рукой умелой, Отвоевать своё добро, – Вздувайте горн и куйте смело, Пока железо горячо! [Припев] (2x) Довольно кровь сосать, вампиры, Тюрьмой, налогом, нищетой! У вас  – вся власть, все блага мира, А наше право  – звук пустой ! Мы жизнь построим по-иному – И вот наш лозунг боевой: Вся власть народу трудовому! А дармоедов всех долой! [Припев] (2x) Презренны вы в своём богатстве, Угля и стали короли! Вы ваши троны, тунеядцы, На наших спинах возвели. Заводы, фабрики, палаты – Всё нашим создано трудом. Пора! Мы требуем возврата Того, что взято грабежом. [Припев] (2x) Довольно королям в угоду Дурманить нас в чаду войны! Война тиранам! Мир Народу! Бастуйте, армии сыны! Когда ж тираны нас заставят В бою геройски пасть за них – Убийцы, в вас тогда направим Мы жерла пушек боевых! [Припев] (2x) Лишь мы, работники всемирной Великой армии труда, Владеть землёй имеем право, Но паразиты  – никогда! И если гром великий грянет Над сворой псов и палачей, – Для нас всё так же солнце станет Сиять огнём своих лучей. [Припев] (2x)	Vstavay, proklyatyem zakleymyonny, Ves mir golodnykh i rabov! Kipit nash razum vozmushchyonny I v smertny boy vesti gotov. Ves mir nasilya my razrushim Do osnovanya, a zatem My nash, my novy mir postroim, – Kto byl nichem, tot stanet vsem. [Pripev] (2x) Eto yest nash posledny I reshitelny boy; S Internatsionalom Vospryanet rod lyudskoy! Nikto ne dast nam izbavlenya: Ni bog, ni tsar i ne geroy! Dobyomsya my osvobozhdenya Svoyeyu sobstvennoy rukoy. Chtob svergnut gnyot rukoy umeloy, Otvoyevat svoyo dobro, – Vzduvayte gorn i kuyte smelo, Poka zhelezo goryacho! [Pripev] (2x) Dovolno krov sosat, vampiry, Tyurmoy, nalogom, nishchetoy! U vas  – vsya vlast, vse blaga mira, A nashe pravo  – zvuk pustoy! My zhizn postroim po-inomu – I vot nash lozung boyevoy: Vsya vlast narodu trudovomu! A darmoyedov vseh doloy! [Pripev] (2x) Prezrenny vy v svoyom bogatstve, Uglya i stali koroli! Vy vashi trony, tuneyadtsy, Na nashikh spinakh vozveli. Zavody, fabriki, palaty – Vsyo nashim sozdano trudom. Pora! My trebuyem vozvrata Togo, chto vzyato grabezhom. [Pripev] (2x) Dovolno korolyam v ugodu Durmanit nas v chadu voyny! Voyna tiranam! Mir Narodu! Bastuyte, armii syny! Kogda zh tirany nas zastavyat V boyu geroyski past za nikh – Ubiytsy, v vas togda napravim my zherla pushek boyevykh! [Pripev] (2x) Lish my, rabotniki vsemirnoy Velikoy armii truda, Vladet zemlyoy imeyem pravo, No parazity  – nikogda! I yesli grom veliky gryanet Nad svoroy psov i palachey, – Dlya nas vsyo tak zhe solntse stanet siyat ognyom svoikh luchey. [Pripev] (2x)	Bangon, mga sinumpa, Buong mundo ng mga gutom at binusabos! Ating mga nagagalit na isipa'y kumukulo, Handang lumaban hanggang kamatayan. Sisirain natin ang buong mundo ng karahasan Hanggang sa mga pundasyon nito, at pagkatapos Tayo'y atin, gagawa tayo ng bagong mundo, – Lahat ng wala'y magiging lahat! [Koro] (2x) Ito'y ating huli at pangwakas na labanan Sa Internasyunal Babangon ang sangkatauhan Walang bibigay sa atin ng kaligtasan: Ni Diyos, ang hari at isang bayani! Kakamitin natin ang kalayaan gamit ang sarili nating mga kamay. Ang ibagsak ang pang-aapi gamit ang bihasang kamay, Bawiin ang kabutihan, – Putukin ang pugon at hampasin nang matapang, habang mainit pa ang bakal! [Koro] (2x) Sapat na ang dugong iyong nasipsip, mga bampira, Sa bilangguan, buwis at kahirapan! Nasa inyo'y lahat ng kapangyarihan, lahat ng pagpapala sa mundo At aming karapata'y walang lamang tunog! Ibubuo namin ang buhay sa ibang paraan – At heto ang aming panlabang slogan: Lahat ng kapangyarihan sa taong manggagawa! At ibagsak ang mga parasito ng lahat! [Koro] (2x) Kayo'y kasuklam-suklam sa inyong kayamanan, Mga hari ng uling at bakal! Ang inyong trono, mga parasito, Sa aming likod itinayo. Halaman, pabrika, at kamara – Lahat ay ginawa sa aming paggawa Oras na! Hinihiling na namin Ang ninakaw sa amin. [Koro] (2x) Tama na sa kalooban ng mga hari Na biglain tayo sa pagkataranta ng digmaan! Digmaan sa mga maniniil! Kapayapaan sa bayan! Mag-welga, mga anak ng hukbo! At kung sabihin sa atin ng mga maniniil Na bumagsak nang buong kabayanihan sa labanan para sa kanila – Mga mamamatay-tao, ituturo namin Ang sangkal ng aming mga kanyon sa inyo! [Koro] (2x) Tayo lamang, mga manggagawa ng mundo, Dakilang hukbo ng paggawa, Ang may karapatan na magmay-ari ng lupain Pero mga parasito – hindi magpakailanman! At kung tumama ang malaking kulog Sa isang pakete ng mga aso at berdugo, — Para sa atin ang araw ay magpakailanma'y Liliwanag sa mga nagniningas na sinag nito. [Koro] (2x)

Filipino (Ang Internasyunal)

Ang unang pagsasalin ng Internasyunal sa ilalim ng pamagat na "Pandaigdigang Awit ng Manggagawa" ay ginawa ni Juan Feleo, isang pangunahing kasapi ng Partido Komunista ng Pilipinas-1930. Ang liriko'y kanyang isinalin ay nagmumula sa pagsasaling Ingles na hango sa orihinal na Pranses. Ang ikalawang salin ay ginawa ni Jose Maria Sison, isa sa mga tagapagatatag ng Partido Komunista ng Pilipinas, Bagong Hukbong Bayan, at Pambansang Demokratikong Hanay ng Pilipinas. Ang ikatlong sali'y nagkaroon ng kaunting pagbabago sa unang saknong at koro. Nagkaroon din ito ng bagong saknong na hango sa ikaanim na saknong na orihinal ng Pranses. Ang awitin ay kasalukuyang ginagamit ng PKP-1930 at PKP.^[8]

Si Jose Maria Sison, isang Pilipinong komunistang dalubguro at manghihimagsik na gumawa ng ikalawa at ikatlong salin ng Internasyunal sa Filipino.

Watawat ng Partido Komunista ng Pilipinas

Watawat ng Bagong Hukbong Bayan

Watawat ng Pambansang Demokratikong Hanay ng Pilipinas

Unang Liriko (1930)	Ikalawang Liriko (1969)	Ikatlong Liriko (2003)
Bangon sa pagkakagupiling Bangon ka uring alipin Sa daigdig iyong sikapin Sosyalismo'y tanghalin Halina at ating usigin Laya nating sinisiil Buhay, dugo ay puhunanin Tanikala ay lagutin [Koro] (2x) Ito'y huling paglalaban Tunay na kalayaan Ng Internasyunal Sa buong daigdigan Wala tayong maaasahan Lingap sa mga gahaman Kaya tayo'y magbagong buhay Hirap nati'y lunasan Manggagawa, huwag mong tulutan Apihin ka habang buhay Hanapin mo ang kalayaan Panlulupig ay wakasan [Koro] (2x)	Bangon sa pagkakabusabos Bangon, alipin ng gutom Katarunga'y bulkang sasabog Sa huling paghuhukom Gapos ng kahapo'y lagutin Tayong api ay magbalikwas Tayo ngayo'y inaalipin Subalit atin ang bukas [Koro] (2x) Ito'y huling paglalaban Magkaisa't nang masaklaw Ng Internasyunal Ang buong daigdigan Walang ibang maasahang Bathala o manunubos Kaya't ang ating kaligtasa'y Nasa ating pagkilos Manggagawa, bawiin ang yaman Kaisipa'y palayain Ang maso ay ating hawakan Kinabukasa'y pandayin   [Koro] (2x)	Bangon sa pagkakabusabos Bangon, mga bihag ng gutom Katwiran ay bulkang sasabog Buong lakas na dadagundong Gapos ng kahapo'y lagutin Tayong api ay magbalikwas Tayo ngayo'y inaalipin Subalit atin ang bukas   [Koro] (2x) Ito'y huling paglalaban Magkaisa nang masaklaw Ng Internasyunal Ang sangkatauhan Walang tayong maasahang Bathala o manunubos Kaya't ang ating kaligtasa'y Nasa ating pagkilos Manggagawa, bawiin ang yaman Kaisipa'y palayain Ang maso ay ating hawakan Kinabukasa'y pandayin   [Koro] (2x) Manggagawa at magsasaka Ating partido'y dakila Palayasin ang mga gahaman Sa anakpawis ang daigdigan Wakasan pagsasamantala Ng mga buwitre at uwak Sa umagang sila'y maglaho Mapulang araw sisikat [Koro] (2x)

Silangang Bloke

Internacionale	Интернационалът	La Internacional	Internacionála
Ngrihuni ju o të munduar ju te urët skllevër anë e mbanë na buçet gjaku i turbulluar s'duam padron dhe as tiran. Botën mizore ne do ta shkat'rrojmë që nga themelet e pastaj me duart tona do të ndertojmë botën e re në vend të saj. Është lufta finale vendimtarë mbi dhe Internacionale do jete botë e re.	На крак, о парии презрени, на крак, о роби на труда! Потиснати и унизени, ставайте срещу врага! Нек' без милост, без пощада да сринем старий, гнилий строй! Светът на нази днес се нада, напред в решителния бой! Бой последен е този, дружно вси да вървим, с Интернационала света да обновим!	Arriba los pobres del mundo En pie los esclavos sin pan y gritemos todos unidos: ¡Viva la Internacional! Removamos todas las trabas que oprimen al proletario, cambiemos el mundo de base hundiendo al imperio burgués. Agrupémonos todos, en la lucha final, alzan la voz los pueblos con valor por la Internacional.	Již vzhůru psanci této země, již vzhůru všichni, jež hlad zhnět! Teď právo duní v jícnu temně a výbuch zahřmí naposled. Od minulosti spějme zpátky, otroci, vzhůru k cílům svým! Již chví se světa základ vratký, my ničím nejsme, buďme vším!   Poslední bitva vzplála, dejme se na pochod. Internacionála je zítřka lidský rod.

Die Internationale	Internacionálé	Интернационал
Wacht auf, Verdammte dieser Erde, die stets man noch zum Hungern zwingt! Das Recht wie Glut im Kraterherde nun mit Macht zum Durchbruch dringt. Reinen Tisch macht mit dem Bedränger! Heer der Sklaven, wache auf! Ein Nichts zu sein, tragt es nicht länger Alles zu werden, strömt zuhauf! Völker, hört die Signale! Auf zum letzten Gefecht! Die Internationale erkämpft das Menschenrecht.	Föl, föl, ti rabjai a földnek, Föl, föl, te éhes proletár! A győzelem napjai jönnek, Rabságodnak vége már. A múltat végképp eltörölni, Rabszolga-had, indulj velünk! A Föld fog sarkából kidőlni, Semmik vagyunk, s minden leszünk! Ez a harc lesz a végső, Csak összefogni hát, És nemzetközivé lesz Holnapra a világ.	Босцгоо дарлагдсан ардууд! Боолчуудын ертөнц босцгоо! Эсэргүүцэл төгс манай сэтгэл, Эрэлхэг тулалдаанд бэлхэн байна! Үргэлж дарлагч ертөнцийг, Үндсээр нь бид нураагаад Үгээгзйчүүд эрхээ эдэлсэн Үнэн бат журмыг тогтооно. Энэ бол манай эцсийн, Эрс тулалдаан юм! Интернационалтайгаа, Хүн төрөлхтөн давшина!

Międzynarodówka	Internaționala	Quốc tế ca
Wyklęty powstań, ludu ziemi, Powstańcie, których dręczy głód. Myśl nowa blaski promiennymi Dziś wiedzie nas na bój, na trud. Przeszłości ślad dłoń nasza zmiata, Przed ciosem niechaj tyran drży! Ruszymy z posad bryłę świata, Dziś niczym – jutro wszystkim my! Bój to będzie ostatni, Krwawy skończy się trud, Gdy związek nasz bratni Ogarnie ludzki ród.	Sculați, voi oropsiți ai vieții, Voi, osîndiți la foame, sus! Să fiarbă-n inimi răzvrătirea, Să-nceapă al lumii vechi apus! Sfîrșiți odată cu trecutul negru, Sculați, popor de osîndiți! Azi nu sînteți nimic în lume, Luptați ca totul voi să fiți! Hai la lupta cea mare, Rob cu rob să ne unim, Internaționala Prin noi s-o făurim!	Vùng lên! Hỡi các nô lệ ở thế gian Vùng lên! Hỡi ai cực khổ bần hàn Sục sôi nhiệt huyết trong tim đầy chứa rồi Quyết phen này sống chết mà thôi. Chế độ xưa ta mau phá sạch tan tành Toàn nô lệ, vùng đứng lên đi Nay mai cuộc đời của toàn dân khác xưa Bao nhiêu lợi quyền ắt qua tay mình Đấu tranh này là trận cuối cùng Kết đoàn lại để ngày mai Lanh-téc-na-xi-ông-na-lơ Sẽ là xã hội tương lai

Mga Sanggunian

1. Goyens 2007, p. 171. harv error: no target: CITEREFGoyens2007 (help)
2. Cull 2003, p. 181. harv error: no target: CITEREFCull2003 (help)
3. Fuld 2000, p. 303. harv error: no target: CITEREFFuld2000 (help)
4. Maugendre 1996, p. 266. harv error: no target: CITEREFMaugendre1996 (help)
5. Brécy 1991, p. 245. harv error: no target: CITEREFBrécy1991 (help)
6. Gielkens 1999, pp. 32–43. harv error: no target: CITEREFGielkens1999 (help)
7. A. V. Lunacharskiy (pat.). "The International (in Russian)". Fundamental'naya Elektronnaya Biblioteka.
8. "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2021-07-19. Nakuha noong 2022-03-18.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link)