Tarlac

Ang Tarlac ay isang walang pampang na lalawigan ng Pilipinas na matatagpuan sa rehiyon ng Gitnang Luzon. Lungsod ng Tarlac ang kapital nito. Napapaligiran ang Tarlac ng Pangasinan sa hilaga, Nueva Ecija sa silangan, Pampanga sa timog, at Zambales sa kanluran.

Para sa lungsod, tingnan Lungsod ng Tarlac. Para sa ilog, tingnan Ilog Tarlac.

Tarlac
Lalawigan
Lalawigan ng Tarlac
Watawat Sagisag
Mapa ng Pilipinas na magpapakita ng lalawigan ng Tarlac
Mga koordinado: 15°30'N, 120°30'E
Bansa	Pilipinas
Rehiyon	Gitnang Luzon
Kabisera	Lungsod ng Tarlac
Pagkakatatag	28 Mayo 1873
Pamahalaan
• Uri	Sangguniang Panlalawigan
• Gobernador	Susan A. Yap-Sulit
• Manghalalal	898,634 na botante (2022)
Lawak  [1]
• Kabuuan	3,053.60 km2 (1,179.00 milya kuwadrado)
Populasyon  (senso ng 2020)
• Kabuuan	1,503,456
• Kapal	490/km2 (1,300/milya kuwadrado)
• Kabahayan	359,561
Ekonomiya
• Kaurian ng kita	ika-1 klase ng kita ng lalawigan
• Antas ng kahirapan	8.10% (2021)[2]
• Kita	₱2,389,983,215.221,213,232,548.001,374,664,494.001,591,559,508.001,818,179,130.001,642,536,856.001,864,703,279.742,035,077,988.00 (2020)
• Aset	₱8,288,009,873.254,286,621,086.004,075,973,614.004,462,018,602.005,107,460,569.005,347,054,049.006,026,544,675.737,225,505,487.69 (2020)
• Pananagutan	₱2,095,174,394.751,025,296,280.001,023,791,729.001,064,162,653.001,236,159,085.001,349,011,340.001,653,235,345.232,458,746,137.67 (2020)
• Paggasta	₱1,764,265,398.77916,383,054.001,181,842,021.001,246,267,950.001,340,194,796.001,425,170,577.00 (2020)
Pagkakahating administratibo
• Mataas na urbanisadong lungsod	0
• Lungsod	1
• Bayan	17
• Barangay	510
• Mga distrito	3
Sona ng oras	UTC+8 (PST)
PSGC	036900000
Kodigong pantawag	45
Kodigo ng ISO 3166	PH-TAR
Klima	tropikal na monsoon na klima
Mga wika	wikang Kapampangan Wikang Iloko wikang Sambal wikang Tagalog Wikang Abellen Wikang Antsi
Websayt	http://www.tarlac.gov.ph/

Heograpiya

Matatagpuan ang lalawigan sa gitna ng gitnang kapatagan ng Luzon, at napalilubutan ng mga lalawigan ng Pampanga sa timog, Nueva Ecija sa silangan, Pangasinan sa hiliaga, at Zambales sa kanluran. Tinatayang 75% ng lalawigan ay patag samantalang ang nalalabing bahagdan ay maburol hanggang sa mabundok.

Tulad ng karamihan ng Gitnang Luzon, ang lalawigan ay may dalawang uri ng panahon: tag-araw mula Nobyembre hanggang Abril at tag-ulan sa nalalabing mga buwan. Ito ang pinakamalamig na lalawigan sa rehiyon, na may karaniwang temperatura na 24 °C (75 °F).

Mga paghahating pampangasiwaan

Nahahati ang Tarlac sa 17 munisipalidad at 1 lungsod. Lahat ay nakapangkat sa tatlong mga distritong pambatas. May kabuuang 511 mga barangay sa lalawigan.

Mapang pampolitika ng Tarlac

•  †  Panlalawigang kabisera at bahaging lungsod
•      Bayan

Lungsod o bayan Distritong pambatas[3] Populasyon ±% p.a. Lawak[3] Kapal ng populasyon Brgy. Koordinado[A] (2015)[4] (2010)[5] km2 sq mi /km2 /sq mi Anao Unang Distrito 0.8% 11,528 10,873 1.12% 23.87 9.22 480 1,200 18 15°43′45″N 120°37′41″E Bamban Ikatlong Distrito 5.1% 69,466 62,413 2.06% 251.98 97.29 280 730 15 15°16′24″N 120°34′00″E Camiling Unang Distrito 6.1% 83,248 80,241 0.70% 140.53 54.26 590 1,500 61 15°41′19″N 120°24′50″E Capas Ikatlong Distrito 10.3% 140,202 125,852 2.08% 376.39 145.32 370 960 20 15°20′10″N 120°35′24″E Concepcion Ikatlong Distrito 11.3% 154,188 139,832 1.88% 242.99 93.82 630 1,600 45 15°19′27″N 120°39′19″E Gerona Ikalawang Distrito 6.4% 87,531 83,084 1.00% 128.89 49.76 680 1,800 44 15°36′25″N 120°35′55″E La Paz Ikatlong Distrito 4.7% 64,017 60,982 0.93% 114.33 44.14 560 1,500 21 15°26′28″N 120°43′44″E Mayantoc Unang Distrito 2.4% 32,232 29,987 1.38% 311.42 120.24 100 260 24 15°37′09″N 120°22′47″E Moncada Unang Distrito 4.2% 57,787 56,183 0.54% 85.75 33.11 670 1,700 37 15°44′01″N 120°34′21″E Paniqui Unang Distrito 6.8% 92,606 87,730 1.04% 105.16 40.60 880 2,300 35 15°40′07″N 120°35′09″E Pura Unang Distrito 1.7% 23,712 22,949 0.62% 31.01 11.97 760 2,000 16 15°37′25″N 120°38′49″E Ramos Unang Distrito 1.6% 21,350 20,249 1.01% 24.40 9.42 880 2,300 9 15°39′57″N 120°38′23″E San Clemente Unang Distrito 0.9% 12,657 12,510 0.22% 49.73 19.20 250 650 12 15°42′41″N 120°21′39″E San Jose Ikalawang Distrito 2.7% 36,253 33,960 1.25% 592.81 228.89 61 160 13 15°27′28″N 120°28′06″E San Manuel Unang Distrito 1.9% 25,504 24,289 0.93% 42.10 16.25 610 1,600 15 15°47′56″N 120°36′24″E Santa Ignacia Unang Distrito 3.5% 47,538 43,787 1.58% 146.07 56.40 330 850 24 15°36′54″N 120°26′11″E Lungsod ng Tarlac † Ikalawang Distrito 25.1% 342,493 318,332 1.40% 274.66 106.05 1,200 3,100 76 15°29′09″N 120°35′22″E Victoria Ikalawang Distrito 4.7% 63,715 59,987 1.15% 111.51 43.05 570 1,500 26 15°34′37″N 120°40′52″E Kabuuan 1,366,027 1,273,240 1.35% 3,053.60 1,179.00 450 1,200 511 (see GeoGroup box) ^ Ang mga koordinado ay tumatanda sa kabayanan ng bawat pamayanan, at lahat ay maaaring i-ayos ayon sa latitud.

Mga sanggunian

1. "Province: Tarlac". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
2. "2021 Full Year Official Poverty Statistics of the Philippines" (PDF). Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 15 Agosto 2022. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
3. "Province: Tarlac". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 8 Enero 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
4. Census of Population (2015). "Region III (Central Luzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
5. Census of Population and Housing (2010). "Region III (Central Luzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Kawing panlabas

• Tarlac City Directory