Pagkakapon
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ang pagkakapon o kastrasyon(lalake) o pagtatali(babae) (Ingles: castration) ay anumang gawain na siruhikal o kemikal kung saan ang isang indibidwal ay inaalisan ng kakayang magparaming seksuwal. Bagaman, ito ay karaniwan sa mga lalaki, ito ay maaari ring tumukoy sa mga gawaing nag-aalis ng tungkulin ng obaryo sa babae. Sa lalaki, ang basektomiya ay tumutukoy sa pag-aalis ng lahat o bahagi ng vas deferens upang maiwasan ang pagpaparami samantalang ang pag-aalis ng testikulo(orkiektomiya o orkidektomiya) ay nag-aalis sa testikulo na nag-aalis sa paglikha ng testosterone. Ang testosterone ay responsable sa pagpapagana ng mga reseptor ng androheno sa selula ng tao mapababae man o lalaki. Ang mga estroheno at uri nito ay responsable sa pagpapagana ng mga reseptor ng estroheno sa parehong kasarian. Ang mga babae ay lumilikha rin ng testosterone sa obaryo bagaman sa maliit na halaga at ang mga lalake ay natural ring lumilikha ng estrogen. Ang testosterone at estrogen ay parehong responsable sa ikalawang katangiang pangkasarian sa parehong kasarian.
Ang kastrasyon sa mga lalaki ay maaaring isagawa sa dalawang paraan: ang surhikal na pag-aalis ng testikulo[1] o pag-inom ng kemikal na antiandrogen na nagpipigil sa paggana ng mga reseptor ng androheno sa katawan ng isang lalaki. Ang pagkakapon ay iba sa basektomiya.
Ang mga lalaking kinapon noong sinaunang panahon ay tinatawag na mga eunuko, o bating (Ingles: castrated, eunuch, bigkas: /yu-nok/; Kastila: eunuco) Ito ay mga lalaking pisikal na inalisan ng testikulo ng bayag. Sa sinaunang panahon, ang mga eunukio ay naging mahahalagang mga opisyal sa mga korte ng sinaunang mga hari.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.