Buwan ng Multo
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ang Buwan ng Multo (Ingles: Ghost Month), na kilala rin bilang Pista ng Nagugutom na Multo, Zhongyuan Jie (中元節), Gui Jie (鬼節) o Pistang Yulan (Tsinong tradisyonal: 盂蘭盆節; Tsinong pinayak: 盂兰盆节; pinyin: Yúlánpénjié; Jyutping ng Kantones: jyu4 laan4 pun4 zit3) ay isang tradisyonal na Budistang at Taoistang pista na ginaganap sa ilang mga bansa sa Silangang Asya. Ayon sa kalendaryong Tsino (isang kalendaryong lunisolar), ang Buwan ng Multo ay nasa ika-15 gabi ng ikapitong buwan (ika-14 sa mga bahagi ng timog Tsina).[1]:4,6 [note 1]
Buwan ng Multo | |
---|---|
Opisyal na pangalan | Budismo: Ullambana (TC: 盂蘭盆, SC: 盂兰盆 Yúlánpén) Taoismo at Katutubong Paniniwala: Zhōngyuán Jié (TC: 中元節, SC: 中元节) |
Ibang tawag | Pista ng Multo |
Ipinagdiriwang ng | Budista, Taoista, mga naniniwala sa Tsinong katutubong relihiyon lalo na sa Tsina, Vietnam, Taiwan, Korea, Hapon, Singapore, Malaysia at Indonesia na may kaugnayang tradisyon at pagdiriwang na sinusundan sa Cambodia, Laos, Sri Lanka at Thailand |
Kahalagahan | Pagbukas ng mga tarangkahan ng Impiyerno, nagpapahintulot sa lahat ng mga multo na makatanggap ng pagkain at inumin |
Mga pamimitagan | Pagsamba sa mga ninuno, pag-aalay ng pagkain (sa mga monghe pati na rin ang mga namatay), pagsunog ng papel de joss, pag-awit ng mga banal na kasulatan |
Petsa | Ika-15 gabi ng ika-7 Tsinong buwan |
Kaugnay sa | Obon (in Japan) Baekjung (in Korea) Tết Trung Nguyên (in Vietnam) Pchum Ben (in Cambodia) Boun Khao Padap Din (in Laos) Mataka dānēs (in Sri Lanka) Sat Thai (in Thailand) |
Sa kulturang Tsino, tinatawag na Araw ng Multo ang ikalabinlimang araw ng ikapitong buwan sa kalendaryong lunar at itinuturing naman na Buwan ng Multo (鬼月) ang ikapitong buwan, kung saan lumalabas ang mga multo at espiritu, kabilang ang mga namatay na ninuno mula sa mas mundong ilalim. Ang pagkakaiba-iba mula sa Pistang Qingming (o Araw ng Pagwawalis ng Libingan, sa tagsibol) at Pistang Dobleng Ikasiyam (sa taglagas) kung saan sumasamba ang mga nabubuhay na inapo sa kanilang mga namatay na ninuno, sa panahon ng Pista ng Multo, pinaniniwalaang bumibisita sa buhay ang mga namatay.
Sa ikalabinglimang araw nagbubukas ang mga larangan ng Langit at Impiyerno at ang lupain ng buhay at magsasagawa ang mga kapwang Taoista at Budista ng mga ritwal upang maipadala at mapawi ang mga pagdurusa ng mga namatay. Intrinsiko sa Buwan ng Multo ang benerasyon ng mga patay, kung saan nagpapatuloy ayon sa kaugalian ang debosyon ng mga inaapo sa kanilang mga ninuno kahit pagkatapos ng kanilang pagkamatay. Kasama sa mga aktibidad sa buwan ang paghahanda ng mga ritwalistang handog-pagkain, pagsusunog ng kamangyan, at pagsusunog ng papel de joss, mga bagay-bagay na gawa sa papel tulad ng damit, ginto at iba pang mga magandang kalakal para sa mga dumadalaw na espiritu ng mga ninuno. Inihahandong ang mga masasalimuot na pagkain (madalas na panggugulaying pagkain) sa tabi ng mga upang bakante para sa bawat isa sa mga namatay sa pamilya na parang buhay pa ang pagtrato sa kanila. Ang pagsamba sa ninuno ay ang nagbubukod sa Pistang Qingming mula sa Buwan ng Multo dahil kasama sa ikalawa ang pagbibigay respeto sa lahat ng namatay, pati ang mga henerasyong kasing-edad at mas bata pa, habang kasama lamang sa nauna ang mga matatandang henerasyon. Kabilang sa mga iba pang pagdiriwang ang pagbili at pagpapakawala ng mga miniyaturang papel na bangka at mga parol sa tubig na nangangahulugang pagbibigay ng mga direksyon sa mga nawawalang multo at espiritu ng mga ninuno at iba pang mga diwata.