Pol Morfi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Pol Çarles Morfi (22/06/1837 - 10/07-1884, iňlisçe: Paul Charles Morphy) ABŞ-ly küştçi. Öz zamanasynyň iň naýbaşy küşt ussady we gaýry-resmi çempiony hasaplanýar.[1] Küşt geniýsi hasaplanýan Pol Morfä ajaýyp küşt karýerasy bolandygyna seretmezden ir ýaşda küşt karýerasyny ýapmagy sebäpli "küştüň guwanjy we gynanjy" diýilýärdi.[2] Bobi Fişer ony özüniň iň beýik hasaplaýan 10 küştçisi arasynda görkezdi we o barada "megerem adamzat taryhynda iň takyk küştçidir" diýip belläp geçdi.[3]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2e/PaulmorphyHair.jpg)
Morfi Nýu-Orlinsde gurply we adybelli maşgalada dünýä indi. Küşti kakasy we agasynyň oýunlaryna tomaşa etmek bilen öwrendi. Maşgalasy onuň bu babatdaky zehinini aňmagy bilen ony maşgala duşuşyklarynda küşt oýnamaga höweslendirdi we 9 ýaşyndaka eýýäm şäheriň iň ökde oýunçylaryndan hasaplanýardy. 12 ýaşyndaka dünýä belli küştçi syýahatçy Ýohan Löwentaly 3 oýunlyk duşuşykda ýeňdi.
1857-nji ýylda Hukuk ugrundan bakalawr derejesi gazandy emma entek işlemek üçin kanuny ýaşa ýetmändigi sebäpli özüne baş wagt tapyndy. Agasynyň maslahaty bilen Nýu-Ýorkda geçiriljek Birinji Amerikan küşt kongresine gatnaşdy. Bu kongresde Pol Morfi Aleksandr Mik we Luis Polsen ýaly zamanasynyň adybelli küştçilerini ýeňdi we bäsleşigi çempion hökmünde tamamlady, mundan soňra ABŞ-nyň küşt çempiony hökmünde jar edildi. 1857-nji ýyly Nýu-Ýorkda küşt oýnap geçirdi, 1858-nji ýylda Ýewropanyň öňdebaryjy oýunçysy hasaplanýan Howard Stonton bilen garşylaşmak üçin Ýewropa gitdi, Howard Stonton bilen garşylaşma gurnalmady. Morfi Ýewropanyň beýleki öňdebaryjy küştçileri bilen bäsleşdi we köplenjine açyk ýeňişler gazandy we dünýäniň iň naýbaşy küştçisi hökmünde görüldi.[Çeşme zerur]