โลมามหาสมุทร

โลมามหาสมุทร หรือ โลมาทะเล (อังกฤษ: oceanic dolphin, marine dolphin^[2]) เป็นวงศ์ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในอันดับสัตว์กีบคู่ในอันดับฐานวาฬและโลมา (Cetacea) ใช้ชื่อวงศ์ว่า Delphinidae

โลมามหาสมุทร ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: Late Oligocene – Recent PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
โลมาปากขวด (Tursiops truncatus) เป็นโลมาชนิดที่เป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดี เป็นสมาชิกในวงศ์นี้[1]
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอต Eukaryota
อาณาจักร:	สัตว์ Animalia
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง Chordata
ชั้น:	สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม Mammalia
อันดับ:	สัตว์กีบคู่ Artiodactyla
อันดับฐาน:	วาฬและโลมา Cetacea
วงศ์ใหญ่:	Delphinoidea Delphinoidea
วงศ์:	Delphinidae Delphinidae Gray, 1821
สกุลต้นแบบ
Delphinus Linnaeus, 1758
สกุล
ดูในเนื้อหา.

ครีบหลังของโลมามหาสมุทร

โลมามหาสมุทร จัดเป็นวาฬมีฟัน (Odontoceti) เป็นโลมาวงศ์ที่เป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดีที่สุด^[1] มีรูปร่างลักษณะคล้ายกับโลมาทั่วไป คือ มีขนาดลำตัวใหญ่แต่เพรียวยาวคล้ายตอร์ปิโดหรือทรงกระสวย มีครีบและหางใช้สำหรับว่ายน้ำ ครีบหางเป็นแผ่นแบนในแนวนอน ใช้สำหรับว่ายในแนวขึ้นลง

ลักษณะเด่นของโลมามหาสมุทร คือ ครีบหลังมีลักษณะยาวและโค้งไปทางด้านหลังเหมือนคลื่น ส่วนจมูกโดยมากจะแหลมยาวเหมือนปากขวด แต่ก็มีบางสกุล บางชนิดที่กลมมนเหมือนบาตรพระหรือแตงโม ทุกชนิดเป็นสัตว์กินเนื้อที่ไล่ล่าสัตว์น้ำชนิดต่าง ๆ เป็นอาหาร โดยเฉพาะปลาขนาดเล็ก ๆ เช่น ปลาซาร์ดีน, ปลากะตัก หรือปลาแฮร์ริ่ง แต่ก็มีบางชนิดที่มีขนาดใหญ่ สามารถล่าสัตว์อย่างอื่น เช่น นกเพนกวิน, นกทะเล, แมวน้ำ, สิงโตทะเล เป็นอาหารได้ มีฟันแหลมคมเรียงตามยาวในปาก ระหว่าง 100-200 ซี่

มีพฤติกรรมอยู่รวมเป็นฝูง บางฝูงอาจอยู่รวมกันได้หลายร้อยตัวและอาจถึงพันตัว กระจายพันธุ์ทั่วไปในทะเลเปิด, มหาสมุทรต่าง ๆ โดยเฉพาะในเขตร้อนและเขตอบอุ่น แต่ก็มีบางชนิดเช่นกันที่ปรับตัวให้อาศัยในน้ำกร่อยและน้ำจืดสนิทได้ เช่น ปากแม่น้ำ, ป่าชายเลน หรือแม้แต่ในทะเลสาบน้ำจืด หรือแม่น้ำสายใหญ่ เป็นสัตว์ที่ชาญฉลาด มีอุปนิสัยขี้เล่น ร่าเริง ชอบเล่นสนุก ด้วยการว่ายน้ำแข่งกัน กระโดดขึ้นเหนือน้ำ หรือว่ายแข่งกับไปเรือของมนุษย์ มีการติดต่อสื่อสารกันด้วยส่งคลื่นเสียงใต้น้ำด้วยระบบเอคโคโลเคชั่นหรือโซนาร์ ในความถี่ระหว่าง 80-200 เฮิรตซ์

โลมามหาสมุทร ขนาดเล็กที่สุด คือ โลมาฮาวี่ไซด์ มีความยาวเพียง 1.2 เมตร น้ำหนักเพียง 40 กิโลกรัม และขนาดที่ใหญ่ที่สุด คือ วาฬเพชฌฆาต ที่มีความยาวเกือบ 10 เมตร น้ำหนักกว่า 10 ตัน^{[3] [4] [5]}

การจำแนก

โลมามหาสมุทร แบ่งออกเป็นสกุลต่าง ๆ ได้ 17 สกุล^[2] ปัจจุบันแบ่งออกได้เป็น 39 ชนิด นับเป็นวงศ์ที่มีจำนวนสมาชิกมากที่สุดของอันดับวาฬและโลมานี้ โดยชนิดใหม่ล่าสุดที่ได้รับการอนุกรมวิธาน คือ โลมาบูร์รูนาน พบกระจายพันธุ์ในออสเตรเลีย เพิ่งได้รับการยอมรับว่าเป็นชนิดใหม่ในปี ค.ศ. 2011^[6]

• สกุล
  • Cephalorhynchus
  • Delphinus
  • Feresa
  • Grampus
  • Lagenodelphis
  • Lagenorhynchus
  • Globicephala
  • Lissodelphis
  • Orcaella
  • Orcinus
  • Peponocephala
  • Pseudorca
  • Sotalia
  • Sousa
  • Stenella
  • Steno
  • Tursiops^[2]

• ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว
  • † Australodelphis
  • † Etruridelphis

อ้างอิง

1. วาฬและโลมา หน้า 37-42, "สัตว์สวยป่างาม" (ชมรมนิเวศวิทยา มหาวิทยาลัยมหิดล, สิงหาคม 2518)
2. จาก itis.gov
3. Evans, Peter G.H. (1984). Macdonald, D.. ed. The Encyclopedia of Mammals. New York: Facts on File. pp. 180–185. ISBN 0-87196-871-1.
4. LeDuc, R.G., Perrin, W.F., Dizon, A.E. (1999). Phylogenetic relationships among the delphinid cetaceans based on full cytochrome b sequences. Marine Mammal Science 15, 619–648.
5. "Differences: Dolphins to Porpoise". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-22. สืบค้นเมื่อ 2012-12-10.
6. "พบโลมาชนิดใหม่ว่ายวนใต้จมูกออสเตรเลีย". ไทยรัฐ. 19 September 2011. สืบค้นเมื่อ 16 February 2014.

• May-Collado, L.; Agnarsson, I. (2006). "Cytochrome b and Bayesian inference of whale phylogeny". Molecular Phylogenetics and Evolution. 38 (2): 344–354. doi:10.1016/j.ympev.2005.09.019. PMID 16325433.
• Site sur les differents orques et leur mode de reproduction évitant la consanguinité. (ในภาษาฝรั่งเศส)

แหล่งข้อมูลอื่น