แม่น้ำพุมดวง

แม่น้ำพุมดวง^[1] หรือ แม่น้ำคีรีรัฐ เป็นแม่น้ำสายสำคัญทางด้านตะวันตกของจังหวัดสุราษฎร์ธานี ประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากต้นน้ำเกิดจากเทือกเขา ระหว่างจังหวัดพังงากับจังหวัดสุราษฎร์ธานีที่อำเภอพนม^[2] และไหลมาบรรจบกับแม่น้ำตาปี อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี

ประวัติ

ชื่อแม่น้ำพุมดวงหรือแม่น้ำคีรีรัฐเพราะมีต้นกำเนิดอยู่ในเขตอำเภอคีรีรัฐนิคม (ปัจจุบันอยู่ในเขตอำเภอพนม) ซึ่งเกิดจากคลองสกและคลองพนมอยู่ในเขตอำเภอพนม คลองพระแสงอยู่ในเขตอำเภอบ้านตาขุน คลองยันอยู่ในเขตอำเภอวิภาวดี จุดที่คลองสกและคลองแสงมาบรรจบกันเรียกว่าแม่น้ำพุมดวง อยู่ในเขตอำเภอพนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี

คลองสาขา

แม่น้ำพุมดวงเกิดจากลำน้ำหลายลำน้ำไหลมาบรรจบกันจากทิวเขาภูเก็ตในอำเภอพนม ไหลผ่านอำเภอพนม อำเภอบ้านตาขุน อำเภอคีรีรัฐนิคม อำเภอพุนพิน ไหลมาบรรจบกับแม่น้ำตาปี ที่อำเภอพุนพิน แม่น้ำพุมดวงมีความยาวทั้งหมดประมาณ 80 กิโลเมตร มีคลองสาขาที่สำคัญ 4 สาย ได้แก่

• คลองสก ต้นน้ำอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติเขาสก ตำบลคลองศก อำเภอพนม ไหลมารวมกับคลองแสงที่ ตำบลต้นยวน อำเภอพนม กลายเป็นแม่น้ำพุมดวง มีความยาวประมาณ 45 กิโลเมตร
• คลองพนม ต้นน้ำอยู่ในอุทยานแห่งชาติคลองพนม ตำบลพลูเถื่อน อำเภอพนม ไหลมารวมกับคลองสกทางฝั่งซ้ายในตำบลพนม อำเภอพนม มีความยาวประมาณ 40 กิโลเมตร
• คลองพระแสง ต้นน้ำอยู่ในเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าคลองพระแสง และอุทยานแห่งชาติเขาสก ตำบลเขาพัง อำเภอบ้านตาขุน ไหลมารวมกับคลองสกที่ ตำบลพระแสง อำเภอบ้านตาขุน กลายเป็นแม่น้ำพุมดวง มีความยาวประมาณ 35 กิโลเมตร
• คลองยัน ต้นน้ำอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติแก่งกรุงและเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าคลองยัน ตำบลตะกุกเหนือ อำเภอวิภาวดี ไหลมารวมกับแม่น้ำพุมดวงที่ ตำบลย่านยาว อำเภอคีรีรัฐนิคม มีความยาวประมาณ 70 กิโลเมตร

อ้างอิง

1. ราชบัณฑิตยสถาน. อักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2557, หน้า 140.
2. http://www.takhamcity.go.th/index.php?options=travel&mode=detail&id=4

9.0985°N 99.2289°E / 9.0985; 99.2289