แขวงเชียงขวาง

เชียงขวาง^[1] หรือ เซียงขวง^[1] (ลาว: ຊຽງຂວາງ สะกด เซียงขวาง อ่าน เซียงขฺวาง) เป็นหนึ่งในแขวงของประเทศลาว ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ ติดกับประเทศเวียดนาม ความสูงเฉลี่ยจากระดับน้ำทะเลปานกลางประมาณ 1,200 เมตร เมืองเอกเดิมคือเมืองคูน แต่ด้วยสภาพความเสียหายอย่างรุนแรงจากสงครามเวียดนาม จึงย้ายเมืองเอกมาเป็นเมืองโพนสวรรค์ในปัจจุบัน

แขวงเชียงขวาง ແຂວງຊຽງຂວາງ
แขวง
เนินโพนสะหวัน
แผนที่แขวงเชียงขวาง
แผนที่ประเทศลาวเน้นแขวงเชียงขวาง
พิกัด: 19°25′0″N 103°30′0″E
ประเทศ	ลาว
เมืองเอก	โพนสะหวัน
พื้นที่
• ทั้งหมด	15,880 ตร.กม. (6,130 ตร.ไมล์)
ประชากร  (สำมะโนประชากรมีนาคม 2561)
• ทั้งหมด	261,686 คน
• ความหนาแน่น	16 คน/ตร.กม. (43 คน/ตร.ไมล์)
เขตเวลา	UTC+07
รหัส ISO 3166	LA-XI

ในสมัยโบราณ เมืองนี้รู้จักกันในชื่อว่าเมืองพวน ผู้ที่อยู่อาศัยอยู่ที่นั่น หรืออพยพไปอยู่ที่อื่นเรียกว่า ชาวไทพวน และบริเวณนี้ยังมีทุ่งไหหิน อีกด้วย

ที่ตั้ง

• ทิศเหนือ ติดกับแขวงหัวพัน
• ทิศตะวันออก ติดกับประเทศเวียดนาม
• ทิศใต้ ติดกับแขวงบอลิคำไซ และ แขวงไชยสมบูรณ์
• ทิศตะวันตก ติดกับแขวงหลวงพระบาง

ประวัติ

ยุคล้านช้าง

ยุคสงครามเวียดนาม

ใน พ.ศ. 2513 แขวงเชียงขวางเคยเป็นสมรภูมิรบอันดุเดือดนับครั้งไม่ถ้วน ในยุคสงครามเวียดนามหรือสงครามอินโดจีน เนื่องจากเชียงขวางคือหนึ่งในจุดยุทธศาสตร์สำคัญแห่งหนึ่งของประเทศลาว ด้วยชัยภูมิที่ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ อยู่ห่างจากนครหลวงเวียงจันทน์ราว 400 กิโลเมตร และหากเดินทางจากเมืองโพนสะหวันซึ่งเป็นเมืองเอกของเชียงขวางในปัจจุบัน ข้ามเทือกเขาอันสลับซับซ้อนบนทางหลวงหมายเลข 7 ไปสุดชายแดนทางตอนเหนือของประเทศเวียดนาม ที่ด่านน้ำกลั่น จะกินระยะทางเพียง 130 กิโลเมตรเท่านั้น จึงไม่น่าแปลกที่ในช่วงสงครามอินโดจีน บริเวณนี้เคยใช้เป็นเส้นทางส่งกำลังบำรุงรวมทั้งอาวุธยุทโธปกรณ์ต่าง ๆ จากประเทศเวียดนามเหนือ สู่ขบวนการปะเทดลาวที่เป็นพันธมิตรต่อกัน โดยถูกเรียกขานว่า "เส้นทางโฮจิมินห์"

ด้วยชัยภูมิดังกล่าว ขบวนการปะเทดลาวจึงได้จัดตั้งกองบัญชาการใหญ่ขึ้นที่นี่ เป็นเหตุให้ในช่วงเวลานั้น กองทัพอากาศสหรัฐอเมริกาได้ส่งเครื่องบินทิ้งระเบิด บี 52 เข้ามาทิ้งระเบิดปูพรมเพื่อทำลายล้างขบวนการปะเทดลาว ทำให้บ้านเมืองราษฎรหลายร้อยหลัง ตลอดจนวัดวาอารามถูกทำลายแทบทั้งหมด ส่งผลให้ราษฎรและทหารฝ่ายขบวนการปะเทดลาวต้องอพยพเข้าไปอยู่ตามถ้ำและหุบเขาทั่วไปในแขวงเชียงขวางและพื้นที่ใกล้เคียง

ปัจจุบัน

ในปัจจุบัน สภาพของซากปรักหักพังจากพิษภัยของสงครามยังคงมีร่องรอยให้เห็นอยู่โดยทั่วไปในเมืองคูน ซึ่งเป็นเมืองเอกเดิมของแขวงเชียงขวาง โดยซากปรักหักพังบางแห่ง ทางรัฐบาลลาวได้อนุรักษ์เอาไว้ให้คนรุ่นหลังได้เห็นถึงความเลวร้ายของสงครามที่เกิดขึ้นเมื่อในอดีต ทั้งร่องรอยของหลุมระเบิดขนาดใหญ่ยังคงมีให้เห็นกันอยู่ทั่วไป ปัจจุบันหลุมระเบิดบางส่วนถูกดัดแปลงให้เป็นบ่อเลี้ยงปลาในนาข้าว ส่วนเศษซากของลูกระเบิดก็ได้ถูกนำมาดัดแปลงเป็นสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ เช่น รั้วบ้าน เสาบ้าน รางข้าวหมู ที่นั่งเล่น เป็นต้น

แม้จะผ่านภาวะสงครามอันเลวร้ายมาไม่นานนัก แต่เมืองเชียงขวางในปัจจุบันก็เริ่มฟื้นตัวเรื่อย ๆ อย่างค่อยเป็นค่อยไป และผสมผสานสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในอดีตมาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน พร้อมกับการสร้างเมืองโพนสะหวันทดแทนเมืองคูนที่ถูกทำลายลงด้วยพิษสงคราม

การแบ่งเขตการปกครอง

แผนที่	รหัสเมือง	เมือง (ไทย)	เมือง (ลาว)	เมือง (อังกฤษ)
	901	แปก	ແປກ	Pek
	902	คำ	ຄຳ	Kham
	903	หนองแฮด (หนองแรด)	ໜອງແຮດ	Nonghed
	904	คูณ	ຄູນ	Khoune
	905	หมอกใหม่	ໝອກໃໝ່	Mork-mai
	906	ภูกูด	ພູກູດ	Phoukood
	907	ผาชัย	ຜາໄຊ	Phaxay

สภาพแวดล้อม

ปัจจุบันสภาพแวดล้อมในแขวงเชียงขวางได้เกิดการเปลี่ยนแปลง สืบเนื่องมาจากการทำเหมืองแร่และการตัดไม้ทำลายป่า ทำให้ฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาล และหน้าร้อนก็มีอากาศร้อนกว่าปกติ แม้ทางรัฐบาลจะพยายามแก้ไขปัญหา แต่ปัญหาดังกล่าวก็มิได้ลดน้อยลงไป^[2]

อ้างอิง

1. "ประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เรื่อง กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 139 (พิเศษ 205 ง). 1 กันยายน 2565.
2. วิทยุเอเชียเสรี - สภาพแวดล้อมในแขวงเชียงขวางเปลี่ยนแปลง (ลาว)

แหล่งข้อมูลอื่น

• แขวงเชียงขวาง^{[ลิงก์เสีย]}แขวงเชียงขวางประเทศลาว