เปรุวุไฏยารโกยิล (ทมิฬ: பெருவுடையார் கோயில்) หรือ ราชราเชศวรัม (Rajarajesvaram) เป็นมนเทียรพระศิวะ ตั้งอยู่บนฝั่งแม่น้ำตอนใต้ของแม่น้ำกาเวรีในตัญจาวูร รัฐทมิฬนาฑู ประเทศอินเดีย[1][3] เป็นหนึ่งในมนเทียรแบบอินเดียใต้ที่ใหญ่ที่สุดและเป็นตัวอย่างชิ้นสำคัญของสถาปัตยกรรมแบบทราวิฑ[4] มีการเรียกขานมนเทียรนี้ว่าเป็น ทักศิณาเมรุ (เขาพระสุเมรุแห่งทิศใต้)[5] หมู่วิหารนี้สร้างขึ้นโดยกษัตริย์ชาวทมิฬ ราชาราชโจฬะที่หนึ่งระหว่างปี 1003 ถึง 1010 ในปัจจุบันเป็นแหล่งมรดกโลกของยูเนสโกในฐานะ "หมู่วิหารโจฬะมีชีวิต" ร่วมกับมนเทียรจากจักรวรรดิโจฬะ ได้แก่ คงไคโกนทะโจฬปุรัมมนเทียร และ ไอรวเตสวรมนเทียรซึ่งตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของที่นี่ห่างไป 70 กิโลเมตร (43 ไมล์) และ 40 กิโลเมตร (25 ไมล์) ตามลำดับ[6]
ข้อมูลเบื้องต้น เปรุวุไฏยารโกยิล, ศาสนา ...
ปิด
สิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ในนี้สร้างขึ้นจากหินแกรนิต หอวิมานของมนเทียรนี้เป็นหนึ่งในวิมานที่สูงที่สุดในอินเดียใต้[3] และประดิษฐานศิวลึงค์ที่ใหญ่ที่สุดองค์หนึ่งของประเทศอินเดีย[3][6] นอกจากนี้ที่นี่ยังขึ้นชื่อจากงานประติมากรรมที่วิจิตร ตัวอย่างสำคัญคือเทวรูปพระศิวนาฏราชจากศตวรรษที่ 11 ก็แกะสลักขึ้นที่นี่ ภายในหมู่มนเทียรมีเทวสถานย่อยที่บูชาโคนนทิ, พระแม่ปารวตี, พระขันทกุมาร, พระคเณศ, พระสภาบดี, พระทักษิณามูรติ, พระจันเทศวร, พระวราหิ เป็นต้น[6] ที่นี่เป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวที่มีผู้เดินทางมาเยี่ยมชมมากที่สุดแห่งหนึ่งในทมิฬนาฑู[9]
ราชราชา (Raja Raja) กษัตริย์ผู้ทรงดำริสร้างมนเทียรนี้ พระราบทานนามให้ว่า ราชราเชศวรัม (Rajarājeśvaram) แปลว่า "มนเทียรของเทพเจ้าแห่งพระเจ้าราชราชา"[10] มีการพบจารึกในเวลาต่อที่เทวสถานพฤหันนายกี (Brihannayaki shrine) เรียกเทพองค์ประธานของที่นี่ว่า เปริยอุทัยนายะนาร์ (Periya Udaiya Nayanar) ซึ่งน่าจะเป็นที่มาของชื่อในปัจจุบันว่า พฤหทีศวร (Brihadisvara) และ เปรุวุทัยยาร์โกวิล (Peruvudaiyar Kovil)[11]
ส่วนคำว่า พฤหทีศวร (ไอเอเอสที: Bṛihádīśvara) เป็นคำภาษาสันสกฤต เกิดจากการรวมกันของคำว่า พฤหัต แปลว่า "ยิ่งใหญ่"[12] และ อิศวร คือ "พระศิวะ"[13][14] จึงรวมกันแปลว่า "พระศิวะผู้ยิ่งใหญ่"
K. V. Raman. Temple Art, Icons And Culture Of India And South-East Asia. Sharada Publishing House, 2006. p. 136.
Gopal, Madan (1990). K.S. Gautam (บ.ก.). India through the ages. Publication Division, Ministry of Information and Broadcasting, Government of India. p. 185.
Brihat, Monier Monier Williams, Sanskrit English Dictionary, Oxford University Press, page 735
Monier Williams, Sanskrit-English dictionary, Iṡvará, Oxford University Press, page 171
James Lochtefeld, "Ishvara", The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Vol. 1: A–M, Rosen Publishing. ISBN 0-8239-2287-1, page 306
บรรณานุกรม
- Prasanna Kumar Acharya (2010). An encyclopaedia of Hindu architecture. Oxford University Press (Republished by Motilal Banarsidass). ISBN 978-81-7536-534-6.
- Prasanna Kumar Acharya (1997). A Dictionary of Hindu Architecture: Treating of Sanskrit Architectural Terms with Illustrative Quotations. Oxford University Press (Reprinted in 1997 by Motilal Banarsidass). ISBN 978-81-7536-113-3.
- Vinayak Bharne; Krupali Krusche (2014). Rediscovering the Hindu Temple: The Sacred Architecture and Urbanism of India. Cambridge Scholars Publishing. ISBN 978-1-4438-6734-4.
- S.R. Balasubrahmanyam (1975), Middle Chola Temples, Thomson Press, ISBN 978-9060236079
- Ching, Francis D.K. (2007). A Global History of Architecture. New York: John Wiley and Sons. pp. 338–339. ISBN 0-471-26892-5.
- Alice Boner (1990). Principles of Composition in Hindu Sculpture: Cave Temple Period. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0705-1.
- Alice Boner; Sadāśiva Rath Śarmā (2005). Silpa Prakasa. Brill Academic (Reprinted by Motilal Banarsidass). ISBN 978-8120820524.
- A.K. Coomaraswamy; Michael W. Meister (1995). Essays in Architectural Theory. Indira Gandhi National Centre for the Arts. ISBN 978-0-19-563805-9.
- Dehejia, V. (1997). Indian Art. Phaidon: London. ISBN 0-7148-3496-3.
- Adam Hardy (1995). Indian Temple Architecture: Form and Transformation. Abhinav Publications. ISBN 978-81-7017-312-0.
- Adam Hardy (2007). The Temple Architecture of India. Wiley. ISBN 978-0470028278.
- Adam Hardy (2015). Theory and Practice of Temple Architecture in Medieval India: Bhoja's Samarāṅgaṇasūtradhāra and the Bhojpur Line Drawings. Indira Gandhi National Centre for the Arts. ISBN 978-93-81406-41-0.
- Harle, J.C., The Art and Architecture of the Indian Subcontinent, 2nd edn. 1994, Yale University Press Pelican History of Art, ISBN 0300062176
- Monica Juneja (2001). Architecture in Medieval India: Forms, Contexts, Histories. Orient Blackswan. ISBN 978-8178242286.
- Stella Kramrisch (1976). The Hindu Temple Volume 1. Motilal Banarsidass (Reprinted 1946 Princeton University Press). ISBN 978-81-208-0223-0.
- Stella Kramrisch (1979). The Hindu Temple Volume 2. Motilal Banarsidass (Reprinted 1946 Princeton University Press). ISBN 978-81-208-0224-7.
- Michael W. Meister; Madhusudan Dhaky (1986). Encyclopaedia of Indian temple architecture. American Institute of Indian Studies. ISBN 978-0-8122-7992-4.
- George Michell (2000). Hindu Art and Architecture. Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-20337-8.
- Michell, George (1988), The Hindu Temple: An Introduction to Its Meaning and Forms, Chicago: University of Chicago Press, ISBN 0-226-53230-5
- Man, John (1999). Atlas of the Year 1000. United Kingdom: Penguin Books. ISBN 0-7946-0011-5.
- Thapar, Binda (2004). Introduction to Indian Architecture. Singapore: Periplus Editions. pp. 43, 52–53. ISBN 0-7946-0011-5.
- T. A. Gopinatha Rao (1993). Elements of Hindu iconography. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0878-2.
- Ajay J. Sinha (2000). Imagining Architects: Creativity in the Religious Monuments of India. University of Delaware Press. ISBN 978-0-87413-684-5.
- Burton Stein (1978). South Indian Temples. Vikas. ISBN 978-0706904499.
- Burton Stein (1989). The New Cambridge History of India: Vijayanagara. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-26693-2.
- Burton Stein; David Arnold (2010). A History of India. John Wiley & Sons. ISBN 978-1-4443-2351-1.
- Kapila Vatsyayan (1997). The Square and the Circle of the Indian Arts. Abhinav Publications. ISBN 978-81-7017-362-5.