อำเภอเมืองสกลนคร

เมืองสกลนคร เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสกลนคร

อำเภอเมืองสกลนคร
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Mueang Sakon Nakhon
พระธาตุเชิงชุม
คำขวัญ:  พระธาตุเชิงชุมคู่บ้าน พระตำหนักภูพานคู่เมือง งามลือเลื่องหนองหาร แลตระการปราสาทผึ้ง สวยสุดซึ้งสาวภูไท ถิ่นมั่นในพุทธธรรม (คําขวัญเดียวกันกับจังหวัด)
แผนที่จังหวัดสกลนคร เน้นอำเภอเมืองสกลนคร
พิกัด: 17°9′20″N 104°8′2″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	สกลนคร
พื้นที่
• ทั้งหมด	1,023.4 ตร.กม. (395.1 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	194,056 คน
• ความหนาแน่น	189.62 คน/ตร.กม. (491.1 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	47000, 47220 (เฉพาะตำบลขมิ้นและหนองลาด), 47230 (เฉพาะตำบลท่าแร่)
รหัสภูมิศาสตร์	4701
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเมืองสกลนคร ถนนศูนย์ราชการจังหวัด ตำบลธาตุเชิงชุม อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร 47000
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

อำเภอเมืองสกลนคร มีประชากรมากที่สุดของจังหวัด หรืออีกชื่อหนึ่งว่า "เมืองหนองหานหลวง" เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนตั้งอยู่ในแอ่งสกลนคร และเป็นศูนย์ปฏิบัติการกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน 2 ซึ่งเป็นแหล่งชุมชนตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ปัจจุบันเป็นศูนย์กลางการบริหาร การศึกษา ความเจริญศูนย์กลางธุรกิจ และวัฒนธรรมของจังหวัดสกลนคร นับเป็นเมืองที่มีความเจริญ

• วันที่ 6 กันยายน 2468 ยุบตำบลนายอ ไปรวมกับตำบลงิ้วด่อน^[1]
• วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2469 ยุบตำบลหนองไผ่ ไปรวมกับตำบลเต่างอย และตำบลห้วยยาง^[2]
• วันที่ 5 เมษายน 2480 ยุบตำบลโพนทอง ไปรวมกับตำบลเหล่าโพนค้อ และยุบตำบลท่าวัด แล้วโอนพื้นที่หมู่ 6 (ในขณะนั้น) ของตำบลท่าวัด (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลนาแก้ว และโอนพื้นที่หมู่ 1,2,3,5 (ในขณะนั้น) ของตำบลท่าวัด (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลดงชน^[3]
• วันที่ 23 มกราคม 2481 โอนพื้นที่หมู่ 2 (ในขณะนั้น) ของตำบลท่าแร่ ไปขึ้นกับตำบลนาแก้ว และโอนพื้นที่หมู่ 5,8 (ในขณะนั้น) ของตำบลท่าแร่ ไปขึ้นกับตำบลเชียงเครือ^[4]
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตท้องที่ตำบลในอำเภอเมืองสกลนคร (1-5)^[5]
  • (1) ตั้งตำบลตองโขบ แยกออกจากตำบลเหล่าโพนค้อ
  • (2) ตั้งตำบลม่วงลาย แยกออกจากตำบลด่านม่วงคำ และตำบลดงชน
  • (3) ตั้งตำบลงิ้วด่อน แยกออกจากตำบลดงชน
  • (4) ตั้งตำบลบึงทวาย แยกออกจากตำบลโนนหอม
  • (5) ตั้งตำบลโพธิ์ไพศาล และตำบลนาโพธิ์ แยกออกจากตำบลกุสุมาลย์
• วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลท่าแร่ ในท้องที่บางส่วนของตำบลท่าแร่^[6]
• วันที่ 24 ตุลาคม 2504 จัดตั้งสุขาภิบาลดงมะไฟ ในท้องที่บางส่วนของตำบลขมิ้น^[7]
• วันที่ 2 ตุลาคม 2505 ยกพื้นที่ตำบลกุสุมาลย์ ตำบลโพธิ์ไพศาล ตำบลนาโพธิ์ และตำบลอุ่มจาน อำเภอเมืองสกลนคร มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอกุสุมาลย์ ขึ้นกับอำเภอเมืองสกลนคร^[8]
• วันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2507 แยกพื้นที่ตำบลกุดบาก ตำบลโคกภู และตำบลนาม่อง อำเภอเมืองสกลนคร มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอกุดบาก ขึ้นกับอำเภอเมืองสกลนคร^[9]
• วันที่ 14 พฤศจิกายน 2510 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอกุดบากและกิ่งอำเภอกุสุมาลย์ อำเภอเมืองสกลนคร เป็น อำเภอกุดบาก และ อำเภอกุสุมาลย์^[10] ตามลำดับ
• วันที่ 21 กันยายน 2514 ตั้งตำบลดงมะไฟ แยกออกจากตำบลห้วยยาง และตั้งตำบลนาตงวัฒนา แยกออกจากตำบลบ้านโพน^[11]
• วันที่ 23 กันยายน 2518 ตั้งตำบลกกปลาซิว แยกออกจากตำบลเต่างอย^[12]
• วันที่ 29 สิงหาคม 2521 แยกพื้นที่ตำบลเต่างอย และตำบลบึงทวาย อำเภอเมืองสกลนคร มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอเต่างอย ขึ้นกับอำเภอเมืองสกลนคร^[13]
• วันที่ 14 พฤศจิกายน 2521 ตั้งตำบลธาตุนาเวง แยกออกจากตำบลพังขว้าง^[14]
• วันที่ 14 ตุลาคม 2523 ตั้งตำบลนาตาล แยกออกจากตำบลเต่างอย^[15]
• วันที่ 9 มิถุนายน 2524 แยกพื้นที่ตำบลตองโขบ ตำบลเหล่าโพนค้อ และตำบลด่านม่วงคำ อำเภอเมืองสกลนคร มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอโคกศรีสุพรรณ ขึ้นกับอำเภอเมืองสกลนคร^[16]
• วันที่ 8 มิถุนายน 2525 ตั้งตำบลแมดนาท่ม แยกออกจากตำบลเหล่าโพนค้อ^[17]
• วันที่ 23 ตุลาคม 2527 ตั้งตำบลเหล่าปอแดง แยกออกจากตำบลดงชน^[18]
• วันที่ 21 ตุลาคม 2528 ตั้งตำบลหนองลาด แยกออกจากตำบลขมิ้น^[19]
• วันที่ 11 ธันวาคม 2529 ตั้งตำบลจันทร์เพ็ญ แยกออกจากตำบลเต่างอย^[20]
• วันที่ 27 ธันวาคม 2531 ตั้งตำบลบ้านแป้น แยกออกจากตำบลนาแก้ว^[21]
• วันที่ 3 มกราคม 2534 ตั้งตำบลฮางโฮง แยกออกจากตำบลธาตุนาเวง^[22]
• วันที่ 31 มกราคม 2534 แยกพื้นที่ตำบลบ้านโพน ตำบลนาแก้ว ตำบลนาตงวัฒนา และตำบลบ้านแป้น อำเภอเมืองสกลนคร มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอโพนนาแก้ว ขึ้นกับอำเภอเมืองสกลนคร^[23]
• วันที่ 19 มิถุนายน 2534 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอเต่างอย อำเภอเมืองสกลนคร เป็น อำเภอเต่างอย^[24]
• วันที่ 29 กรกฎาคม 2534 ตั้งตำบลโคกก่อง แยกออกจากตำบลม่วงลาย^[25]
• วันที่ 9 เมษายน 2535 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอโคกศรีสุพรรณ อำเภอเมืองสกลนคร เป็น อำเภอโคกศรีสุพรรณ^[26]
• วันที่ 27 พฤศจิกายน 2535 ตั้งตำบลเชียงสือ แยกออกจากตำบลบ้านโพน^[27]
• วันที่ 3 พฤษภาคม 2539 โอนพื้นที่ตำบลกกปลาซิว อำเภอเมืองสกลนคร ไปขึ้นกับ กิ่งอำเภอภูพาน อำเภอกุดบาก^[28]
• วันที่ 20 พฤศจิกายน 2539 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอโพนนาแก้ว อำเภอเมืองสกลนคร เป็น อำเภอโพนนาแก้ว^[29]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลท่าแร่ และสุขาภิบาลดงมะไฟ เป็นเทศบาลตำบลท่าแร่ และเทศบาลตำบลดงมะไฟ ตามลำดับ
• วันที่ 24 มกราคม 2555 ยกฐานะจากเทศบาลเมืองสกลนคร เป็น เทศบาลนครสกลนคร

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเมืองสกลนครตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพรรณานิคม อำเภอนาหว้า (จังหวัดนครพนม) และอำเภอกุสุมาลย์
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอโพนนาแก้วและอำเภอโคกศรีสุพรรณ
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเต่างอยและอำเภอภูพาน
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอกุดบากและอำเภอพรรณานิคม

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเมืองสกลนครแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 16 ตำบล 169 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

ธาตุเชิงชุม

(That Choeng Chum)

-

9.

ห้วยยาง

(Huai Yang)

16 หมู่บ้าน

2.

ขมิ้น

(Khamin)

13 หมู่บ้าน

10.

พังขว้าง

(Phang Khwang)

14 หมู่บ้าน

3.

งิ้วด่อน

(Ngio Don)

16 หมู่บ้าน

11.

ดงมะไฟ

(Dong Mafai)

11 หมู่บ้าน

4.

โนนหอม

(Non Hom)

11 หมู่บ้าน

12.

ธาตุนาเวง

(That Na Weng)

5 หมู่บ้าน

5.

เชียงเครือ

(Chiang Khruea)

17 หมู่บ้าน

13.

เหล่าปอแดง

(Lao Po Daeng)

12 หมู่บ้าน

6.

ท่าแร่

(Tha Rae)

8 หมู่บ้าน

14.

หนองลาด

(Nong Lat)

10 หมู่บ้าน

7.

ม่วงลาย

(Muang Lai)

8 หมู่บ้าน

15.

ฮางโฮง

(Hang Hong)

11 หมู่บ้าน

8.

ดงชน

(Dong Chon)

10 หมู่บ้าน

16.

โคกก่อง

(Khok Kong)

8 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

เขตเทศบาลในอำเภอเมืองสกลนคร

ท้องที่อำเภอเมืองสกลนครประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 17 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลนครสกลนคร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลธาตุเชิงชุมทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลดงมะไฟ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลขมิ้น
• เทศบาลตำบลท่าแร่ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าแร่
• เทศบาลตำบลธาตุนาเวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลธาตุนาเวงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลเชียงเครือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชียงเครือทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลงิ้วด่อน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลงิ้วด่อนทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลเหล่าปอแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเหล่าปอแดงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลหนองลาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองลาดทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลฮางโฮง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลฮางโฮงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลเมืองทองท่าแร่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าแร่ (นอกเขตเทศบาลตำบลท่าแร่)
• องค์การบริหารส่วนตำบลขมิ้น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลขมิ้น (นอกเขตเทศบาลตำบลดงมะไฟ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลโนนหอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนหอมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลม่วงลาย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลม่วงลายทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลดงชน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดงชนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยยาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยยางทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลพังขว้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพังขว้างทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลดงมะไฟ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดงมะไฟทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโคกก่อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกก่องทั้งตำบล