สามราชาห้าจักรพรรดิ
From Wikipedia, the free encyclopedia
สามราชาห้าจักรพรรดิ (จีน: 三皇五帝; พินอิน: Sānhuáng Wǔdì; อังกฤษ: Three Sovereigns and Five Emperors) เป็นกลุ่มบุคคลหรือเทวดาซึ่งตำนานกล่าวว่า ปกครองภาคเหนือของจีนโบราณ
ยุคสามราชาห้าจักรพรรดิ | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ป. 3162 ปีก่อนคริสตกาล–ป. 2070 ปีก่อนคริสตกาล | |||||||||
สถานะ | อาณาจักรในตำนาน | ||||||||
เมืองหลวง | ชฺวีฟู่ | ||||||||
ภาษาทั่วไป | จีนเก่า, กลุ่มภาษาจีน | ||||||||
การปกครอง | ราชาธิปไตยแบบหัวหน้าเผ่า | ||||||||
ตี้ | |||||||||
• 2698–2598 ปีก่อนคริสตกาล | หวง | ||||||||
• 2514–2436 ปีก่อนคริสตกาล | จฺวันซฺวี | ||||||||
• 2436–2366 ปีก่อนคริสตกาล | คู่ | ||||||||
• 2366–2358 ปีก่อนคริสตกาล | จื้อ | ||||||||
• 2356–2255 ปีก่อนคริสตกาล | เหยา | ||||||||
• 2255–2208 ปีก่อนคริสตกาล | ชุ่น | ||||||||
ประวัติศาสตร์ | |||||||||
• ก่อตั้ง | ป. 3162 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||
• สิ้นสุด | ป. 2070 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||
|
สามราชาห้าจักรพรรดิ | |||||||||||||||
ภาษาจีน | 三皇五帝 | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ความหมายตามตัวอักษร | สามราชาห้าจักรพรรดิ | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
สามราชามาก่อนห้าจักรพรรดิ และห้าจักรพรรดินั้นมีผู้กำหนดว่า ปกครองอยู่ในราว 2852–2070 ปีก่อนคริสตกาล ปัจจุบัน อาจถือว่า บุคคลเหล่านี้เป็นวีรบุรุษทางวัฒนธรรม (culture hero)[1]
ว่ากันว่า ราชาทั้งสามเป็นเทพหรือกึ่งเทพซึ่งสร้างความเป็นอยู่ที่ดีและอบรบสั่งสอนวิชาความรู้ต่าง ๆ ให้แก่ผู้คน[2] เช่น สอนให้ใช้ไฟ สอนปลูกสร้างบ้านเรือน สอนทำเรือกสวนไร่นา ค้นพบหยูกยา รวมถึงจัดตั้งปฏิทินและอักษรจีน ส่วนมเหสีของราชาบางองค์ก็ว่า เป็นผู้คิดค้นวัฒนธรรมเกี่ยวกับผ้าไหม ส่วนจักรพรรดิทั้งห้าก็ว่า เป็นปราชญ์ตัวอย่างซึ่งมีคุณธรรมล้ำเลิศ มีอายุยืนยาว ปกครองผู้คนให้สงบร่มเย็น เอกสารจีนโบราณยังระบุว่า สามราชาและห้าจักรพรรดิมีลักษณะพิเศษต่าง ๆ กันออกไป[3]
ยุคสมัยของสามราชาห้าจักรพรรดิอาจเป็นตำนานมากกว่าเรื่องจริง แต่เอกสารบางฉบับและการตีความใหม่ในบางแง่เห็นว่า ยุคสามราชาห้าจักรพรรดิมาก่อนยุคราชวงศ์เซี่ย (ซึ่งเป็นยุคก่อนประวัติศาสตร์ ไม่มีตัวอักษร และปรากฏแต่ในบันทึกสมัยหลังมากแล้ว)[3]
คำว่า "หฺวังตี้" (皇帝) ซึ่งปัจจุบันแปลกันว่า "จักรพรรดิ" (emperor) นั้นก็มีที่มาจากคำว่า "หฺวัง" (ราชา) และ "ตี้" (จักรพรรดิ) อันเป็นคำเรียกกลุ่มสามราชาห้าจักรพรรดินี้ ผู้ใช้คำว่า "หฺวังตี้" เป็นบุคคลแรก คือ ฉินฉื่อหฺวังตี้ (秦始皇帝; "ปฐมจักรพรรดิฉิน") แห่งรัฐฉิน (秦国)