สรรพเทวนิยม

สรรพเทวนิยม (อังกฤษ: Pantheism) เป็นแนวคิดซึ่งเชื่อว่าเอกภพ (ธรรมชาติ) กับพระเป็นเจ้านั้นเป็นสิ่งเดียวกัน^[1] ดังนั้นผู้ที่เชื่อในสรรพเทวนิยมจึงไม่เชื่อในแนวคิดพระเจ้าที่เป็นตัวบุคคล มีรูปร่างแบบมนุษย์ (anthropomorphism) หรือพระผู้สร้าง สรรพเทวนิยมยังได้แสดงแนวคิดที่ว่า "พระเจ้า" นั้นควรถูกมองในวิถีทางที่เกี่ยวข้องกับเอกภพจึงจะดีที่สุด^[2] แม้ว่าจะมีความแตกต่างในสรรพเทวนิยมอยู่บ้าง แนวคิดหลักที่พบได้ในเกือบทุกแบบคือจักรวาลในฐานะที่รวบรวมเอกภาพและความศักดิ์สิทธิ์ของธรรมชาติ

เนบิวลาเกลียวมีชื่อเรียกทั่วไปว่า "ดวงตาแห่งพระเจ้า"

ในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 20 สรรพเทวนิยมได้รับการฟื้นคืนอีกครั้ง^[3] และได้รับการป่าวประกาศจากความตระหนักเกี่ยวกับระบบนิเวศที่เพิ่มมากขึ้นในสังคมและสื่อ สรรพเทวนิยมมักถูกประกาศว่าเป็น "เทววิทยา" เบื้องหลังของลัทธิเพกัน^[4] ในปี พ.ศ. 2518 เป็นปีก่อตั้งสมาคมสรรพเทวนิยมสากล อย่างไรก็ตามกลุ่มดังกล่าวยังคงมีขนาดเล็กมาก การก่อตั้งขบวนการสรรพเทวนิยมโลกอันมีลักษณะธรรมชาตินิยมในปี พ.ศ. 2542 โดยมีจดหมายกลุ่มและเครือข่ายสังคมมาก ทำให้กลุ่มได้รับความสนใจอย่างกว้างขวางกว่ามาก

เดอะก็อดดีลูชันของริชาร์ด ดอว์คินส์ ได้ทำให้สรรพเทวธรรมชาตินิยมได้รับความเชื่อถือมากยิ่งขึ้นในหมู่ผู้ที่เชื่อว่าไม่มีพระเจ้า โดยอธิบายสรรพเทวนิยมว่า "อเทวนิยมที่น่าสนใจขึ้น"^[5] สันตะสำนักได้รับรองความสำคัญของสรรพเทวนิยมยิ่งขึ้นในสารพระสันตปาปาในปี พ.ศ. 2552^[6] และแถลงการณ์วันขึ้นปีใหม่เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2553 ซึ่งวิจารณ์สรรพเทวนิยมที่ปฏิเสธว่ามนุษย์เหนือว่าธรรมชาติ และ "เห็นแหล่งการไถ่บาปของมนุษย์ในธรรมชาติ"^[6]

สรรพเทวนิยมแตกต่างจากสรรพัชฌัตเทวนิยม (panentheism) ซึ่งเชื่อว่าพระเจ้าปรากฏอยู่ทุกหนแห่งในจักรวาลและในทางทฤษฎีแล้วมีอยู่ "นอกเหนือจาก" หรือ "พ้น" จักรวาลในฐานะผู้สร้างและผู้ค้ำจุน^[7] ดังนั้น สรรพัชฌัตเทวนิยมจึงไม่ใช่อย่างเดียวกับสรรพเทวนิยม ซึ่งพระเจ้ากับจักรวาลนั้นเป็นสิ่งเดียวกัน และไม่มีส่วนใดของพระเจ้าอยู่แยกออกจากจักรวาล^[8][9]

อ้างอิง

1. The New Oxford Dictionary Of English. Oxford: Clarendon Press. 1998. p. 1341. ISBN 0-19-861263-X.
2. Owen, H. P. Concepts of Deity. London: Macmillan, 1971.
3. Paul Harrison, Elements of Pantheism, 1999
4. Margot Adler, Drawing Down the Moon, Beacon Press, 1986
5. The God Delusion. Boston: Houghton Mifflin. 2006.
6. Caritas In Veritate, July 7, 2009
7. John W. Cooper, The Other God of the Philosophers, Baker Academic, 2006, p 27
8. What is Panentheism? เก็บถาวร 2011-01-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, atheism.about.com. About Agnosticism/Atheism. Retrieved 2 October 2009.
9. Erwin Fahlbusch, Geoffrey William Bromiley, David B. Barrett (1999). The Encyclopedia of Christianity. Wm. B. Eerdmans Publishing. p. 21. ISBN 0802824161.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)