วงศ์ปลาสอด (อังกฤษ: Molly) วงศ์ปลาน้ำจืดและน้ำกร่อยจำพวกหนึ่ง ใช้ชื่อวงศ์ว่า Poeciliidae อยู่ในอันดับปลาหัวตะกั่ว หรืออันดับปลาออกลูกเป็นตัว (Cyprinodontiformes)
| ปลาสอด | |
|---|---|
![Thumb](#/media/ไฟล์:Poecilia_wingei_male_"black_ba"r.JPG) | |
| ปลาเอนด์เลอร์ตัวผู้ (Poecilia wingei) | |
 | |
| ปลาเซลฟิน (Poecilia latipinna) | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Actinopterygii |
| อันดับ: | Cyprinodontiformes |
| วงศ์: | Poeciliidae Garman, 1895 |
| สกุล | |
|
| |
มีชื่อสามัญเรียกโดยรวมในภาษาอังกฤษว่า "มอลลี่" (Molly) และมีชื่อเรียกในภาษาไทยว่า "ปลาสอด" ซึ่งเข้าใจว่าคงเพี้ยนมาจากคำว่า "Sword" ที่หมายถึง "ดาบ"[1] อันเป็นลักษณะของปลายหางของปลาในวงศ์นี้บางสกุลที่คล้ายกับวงดาบ มีถิ่นกำเนิดตั้งแต่สหรัฐอเมริกาภาคตะวันออก, อเมริกากลาง, จนถึงทางตอนเหนือของทวีปอเมริกาใต้ นอกจากนี้ยังพบในบางส่วนของทวีปแอฟริกาทางตอนใต้จนถึงเกาะมาดากัสการ์ด้วย
เป็นปลาที่อาศัยอยู่รวมเป็นฝูง มีพฤติกรรมหากินอยู่ตามผิวน้ำ ตัวผู้กับตัวเมียมีลักษณะที่แตกต่างกันเห็นได้ชัดเจน โดยตัวผู้มีรูปร่างเล็กกว่า แต่มีสีสันและครีบต่าง ๆ ยาวกว่า ขณะที่ตัวเมียตัวโตกว่า ท้องอูมกว่า แต่ครีบและหางสั้นกุดกว่า รวมทั้งสีสันซีดกว่าในบางชนิดด้วย นอกจากนี้ลักษณะพิเศษอีกประการหนึ่งของปลาวงศ์นี้ คือ เป็นปลาที่ปฏิสนธิภายในตัว ออกลูกเป็นตัว โดยออกลูกได้ครั้งละ 2-300 ตัว
เป็นที่รู้จักกันดีในแง่ของการเป็นปลาสวยงาม มีหลายชนิดในหลายสกุล เช่น ปลาหางนกยูง (Poecilia reticulata), ปลาเซลฟิน (P. latipinna), ปลาเอนด์เลอร์ (P. wingei), ปลาสอดหางดาบ (Xiphophorus hellerii)
ปัจจุบันได้มีการพัฒนาสายพันธุ์ต่าง ๆ ให้มีความหลากหลายจากดั้งเดิมยิ่งขึ้นมากมาย โดยเริ่มตั้งแต่ปี ค.ศ. 1907 ที่เยอรมนี จนเกิดเป็นชนิดใหม่ขึ้นมา เช่น "เพลตี้" (Platy) หรือ ปลาเซลฟินที่ได้ครีบหลังสูงและใหญ่ขึ้นกว่าเดิมมาก จนดูคล้ายใบเรือจริง ๆ หรือ ปลาสอดมิดไนท์ที่พัฒนาจนทั้งตัวเป็นสีดำสนิท
สำหรับในประเทศไทย ปลาในวงศ์นี้ ได้ถูกนำเข้ามาสู่ประเทศครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 5 โดยเลี้ยงในอ่างบัวของผู้มีฐานะ จนถึงปัจจุบันได้กลายเป็นปลาสวยงามที่เป็นที่รู้จักกันดี ด้วยคุณสมบัติที่เลี้ยงง่าย เติบโตไว ขยายพันธุ์ง่าย และมีราคาถูก อีกทั้งยังมีประโยชน์คือสามารถกินแมลงขนาดเล็ก ๆ ทีมีวงจรชีวิตในน้ำได้ด้วย จึงใช้เป็นปลาที่จำกัดลูกน้ำยุงต่าง ๆ มีชื่อเรียกกันอีกชื่อหนึ่งว่า "ปลากินยุง" และยังนิยมเพาะเพื่อเป็นปลาเหยื่อสำหรับปลากินเนื้อขนาดใหญ่กว่าด้วย
โดยคำว่า "Poeciliidae" ที่ใช้เป็นชื่อวงศ์นั้นมาจากภาษากรีกคำว่า "ποικίλος" (poikilos) หมายถึง "มีสีสันที่แตกต่างหลากหลาย"[1]
การจำแนก
แบ่งออกเป็น 3 วงศ์ย่อย และสกุลต่าง ๆ ได้ดังนี้[2]
- Aplocheilichthyinae Myers, 1928
- Aplocheilichthys Bleeker, 1863
- Hylopanchax Poll and Lambert, 1965
- Laciris Huber, 1982
- Lacustricola Myers, 1924
- Poropanchax Clausen, 1967
- Poeciliinae Garman, 1895
- Alfaro Meek, 1912
- Belonesox Kner, 1860
- Brachyrhaphis Regan, 1913
- Carlhubbsia Whitley, 1951
- Cnesterodon Garman, 1895
- Gambusia Poey, 1854
- Girardinus Poey, 1854
- Heterandria Agassiz, 1853
- Limia Poey, 1854
- Micropoecilia Hubbs, 1926
- Neoheterandria Henn, 1916
- Pamphorichthys Regan, 1913
- Phallichthys Hubbs, 1924
- Phalloceros Eigenmann, 1907
- Phalloptychus Eigenmann, 1907
- Phallotorynus Henn, 1916
- Poecilia Bloch and Schneider, 1801
- Poeciliopsis Regan, 1913
- Priapella Regan, 1913
- Priapichthys Regan, 1913
- Pseudopoecilia Regan, 1913
- Quintana Hubbs, 1934
- Scolichthys Rosen, 1967
- Tomeurus Eigenmann, 1909
- Xenodexia Hubbs, 1950
- Xenophallus Hubbs, 1924
- Xiphophorus Heckel, 1848
- Procatopodinae Fowler, 1916
- Cynopanchax Ahl, 1928
- Fluviphylax Whitley, 1965
- Hypsopanchax Myers, 1924
- Lamprichthys Regan, 1911
- Micropanchax Myers, 1924
- Pantanodon Myers, 1955
- Plataplochilus Ahl, 1928
- Procatopus Boulenger, 1904
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
