นักบินอวกาศ คือ บุคคลที่เดินทางไปกับยานอวกาศ ไม่ว่าจะไปในฐานะใด และไม่ว่าจะไปด้วยยานอวกาศแบบไหน ทั้งที่โคจรรอบโลก (ในระยะสูงจากพื้นราว 80-100 กิโลเมตรขึ้นไป) หรือที่เดินทางออกไปยังตำแหน่งอื่นใดนอกวงโคจรของโลก
คำว่า นักบินอวกาศ ในภาษาไทย นั้น ตรงกับคำศัพท์ในภาษาอังกฤษ ว่าแอสโตรนอต (astronaut) ซึ่งมีความหมายอย่างที่กล่าวมา เป็นที่น่าสังเกตว่า คำว่า นักบินอวกาศ ไม่ได้มีความหมายเฉพาะผู้ที่เป็นนักบิน (pilot) เท่านั้น แต่มีความหมายอย่างที่อาจเข้าใจได้ง่ายๆ ว่า ลูกเรืออวกาศ นั่นเอง อย่างไรก็ตาม ในภาษาไทยยังมีคำศัพท์อีกคำ ที่มีความหมายเช่นนี้ นั่นคือ มนุษย์อวกาศ
คำว่า แอสโตรนอต ในภาษาอังกฤษนั้น มีที่มาจากคำศัพท์ในภาษากรีก สองคำ คือ astro หมายถึงดวงดาว และ nautes ซึ่งหมายถึง กะลาสี
ปัจจุบันมีนักบินอวกาศหลายชาติ จึงมีการสร้างคำสำหรับเรียกนักบินอวกาศของแต่ละชาติต่างๆ กัน เช่น นักบินในโครงการอวกาศของรัสเซีย เรียกว่า คอสโมนอต (cosmonaut) อันเป็นการสร้างคำจากคำศัพท์จากภาษากรีกเช่นกัน โดยใช้คำว่า kosmo ที่หมายถึง อวกาศ และคำว่า nautes ที่หมายถึง กะลาสี
ส่วนในยุโรป มีการสร้างศัพท์ขึ้นใหม่ ว่า สเปชันนอต (spationaut) เป็นคำประสม ระหว่าง space ในภาษาละติน (อวกาศ) และ nautes ในภาษากรีก (กะลาสี) โดยมีความหมายว่านักบินอวกาศ หรือมนุษย์อวกาศ นั่นเอง
ส่วนในจีน เรียกว่า ไทโคนอต (taikonaut) ซึ่งเป็นคำศัพท์ที่คิดขึ้นใหม่ เมื่อ เดือนพฤษภาคม ปี ค.ศ. 1998 โดยสื่อมวลชนชาวมาเลเซีย ชื่อ Chiew Lee Yih ซึ่งมาจากคำว่า ไท่คง (太空) ในภาษาจีน หมายถึง อวกาศ แต่ในภาษาจีนนั้น มีคำว่า อยู่หาง หยวน (宇航員, ต้นหนอวกาศ) ซึ่งใช้กันมานานในความหมายว่า นักบินอวอากาศและมนุษย์อวกาศ ในภาษาพูดทั่วไปจะใช้ว่า ไท่คงเหริน (太空人) มีความหมายว่ามนุษย์อวกาศนั่นเอง แต่ข้อความภาษาอังกฤษที่ทางการจีนใช้เรียกนักบินอวกาศของตน ยังคงใช้ว่า astronaut ตามปกติ[1][2]
การบินในอวกาศโดยมนุษย์
ประเทศ/องค์กร | องค์การอวกาศ | ท่าอวกาศยาน | นักบินอวกาศคนแรก | วันที่เริ่ม |
---|---|---|---|---|
สหภาพโซเวียต | โครงการอวกาศโซเวียต | ท่าอวกาศยานบัยโกเงอร์, คาซัคสถาน |
ยูรี กาการิน | 12 เมษายน 1961 |
สหรัฐ | นาซา | ฐานทัพอากาศแหลมคานาเวอรัล และศูนย์อวกาศเคนเนดี |
อลัน เชพเพิร์ด | 5 พฤษภาคม 1961 |
รัสเซีย | รัฐวิสาหกิจรอสคอสมอส | ท่าอวกาศยานบัยโกเงอร์, คาซัคสถาน |
อเล็กซานเดอร์ คาเรรี อเล็กซานเดอร์ วิกตอเรนโก้ |
17 มีนาคม 1992 |
จีน | องค์การบริหารอวกาศแห่งชาติจีน | ศูนย์ส่งดาวเทียมจิ่วเฉฺวียน | หยาง ลีเหว่ย | 15 ตุลาคม 2003 |
องค์การอวกาศยุโรป | องค์การอวกาศยุโรป | ท่าอวกาศยานยุโรปเฟรนช์เกียนา, เฟรนช์เกียนา, ฝรั่งเศส |
... | 2020 |
อินเดีย | องค์การวิจัยอวกาศอินเดีย | ศูนย์อวกาศซาทิช ดาวน | ... | 2022 |
ญี่ปุ่น | องค์การสำรวจอวกาศญี่ปุ่น | ศูนย์อวกาศทะเนะงะชิมะ | ... | ... |
ประเทศที่ส่งนักบินอวกาศในปัจจุบัน
ประเทศที่มีแผนที่จะส่งนักบินอวกาศ
นักบินอวกาศคนแรกของประเทศ
อันดับ | ประเทศ | ชื่อ | เที่ยวบิน | วัน/เดือน/ปี |
---|---|---|---|---|
1960s | ||||
1 | สหภาพโซเวียต[1] | ยูรี กาการิน | วอสตอค 1[2] | 12 เมษายน 1961 |
2 | สหรัฐ[3] | อลัน เชพเพิร์ด | MR-3 | 5 พฤษภาคม 1961 |
1970s | ||||
3 | เชโกสโลวาเกีย | Vladimir Remek | Soyuz 28 | 2 มีนาคม 1978 |
4 | โปแลนด์ | มีรอสวัฟ แคร์มัตแชฟสกี | Soyuz 30 | 27 มิถุนายน 1978 |
5 | เยอรมนีตะวันออก[5] | ซีคมุนท์ เยน | Soyuz 31 | 26 สิงหาคม 1978 |
6 | บัลแกเรีย | Georgi Ivanov | Soyuz 33 | 10 เมษายน 1979 |
1980s | ||||
7 | ฮังการี | แบร์ตอล็อน ฟอร์ก็อช | Soyuz 36 | 26 พฤษภาคม 1980 |
8 | เวียดนาม | แฟม ตวน | Soyuz 37 | 23 กรกฎาคม 1980 |
9 | คิวบา | Arnaldo Tamayo Méndez | Soyuz 38 | 18 กันยายน 1980 |
10 | มองโกเลีย | Jügderdemidiin Gürragchaa | Soyuz 39 | 22 มีนาคม 1981 |
11 | โรมาเนีย | Dumitru Prunariu | Soyuz 40 | 14 พฤษภาคม 1981 |
12 | ฝรั่งเศส | ฌ็อง-ลัว เครเตียง | Soyuz T-6 | 24 มิถุนายน 1982 |
13 | เยอรมนีตะวันตก[5] | อัลฟ์ เมอร์โบลด์ | STS-9 | 28 พฤศจิกายน 1983 |
14 | อินเดีย | ราเกซ เชอร์มา | Soyuz T-11 | 3 เมษายน 1984 |
15 | แคนาดา | Marc Garneau | STS-41-G | 5 ตุลาคม 1984 |
16 | ซาอุดีอาระเบีย | Sultan al-Saud | STS-51-G | 17 มิถุนายน 1985 |
17 | เนเธอร์แลนด์ | Wubbo Ockels | STS-61-A | 30 ตุลาคม 1985 |
18 | เม็กซิโก | Rodolfo Neri Vela | STS-61-B | 26 พฤศจิกายน 1985 |
19 | ซีเรีย | Muhammed Faris | Soyuz TM-3 | 22 กรกฎาคม 1987 |
20 | อัฟกานิสถาน | Abdul Ahad Mohmand | Soyuz TM-6 | 29 สิงหาคม 1988 |
1990s | ||||
21 | ญี่ปุ่น | โทโยฮิโกะ อาคิยาม่า[3] | Soyuz TM-11 | 2 December 1990 |
22 | สหราชอาณาจักร | เฮเลน ชาร์แมน | Soyuz TM-12 | 18 พฤษภาคม 1991 |
23 | ออสเตรีย | Franz Viehböck | Soyuz TM-13 | 2 ตุลาคม 1991 |
24 | รัสเซีย[1] | อเล็กซานเดอร์ คาเรรี อเล็กซานเดอร์ วิกตอเรนโก้ | Soyuz TM-14 | 17 มีนาคม 1992 |
25 | เบลเยียม | Dirk Frimout | STS-45 | 24 มีนาคม 1992 |
26 | อิตาลี | ฟรังโก มาเลอร์บา | STS-46 | 31 กรกฎาคม 1992 |
27 | สวิตเซอร์แลนด์ | Claude Nicollier | ||
28 | ยูเครน[1] | Leonid Kadenyuk | STS-87 | 19 พฤศจิกายน 1997 |
29 | สเปน | Pedro Duque | STS-95 | 29 ตุลาคม 1998 |
30 | สโลวาเกีย[4] | Ivan Bella | Soyuz TM-29 | 20 กุมภาพันธ์ 1999 |
2000s | ||||
31 | แอฟริกาใต้ | มาร์ก ชัทเทิลเวิร์ธ[4] | Soyuz TM-34 | 25 เมษายน 2002 |
32 | อิสราเอล[7] | Ilan Ramon | STS-107 | 16 มกราคม 2003 |
33 | จีน | หยาง ลีเหว่ย | Shenzhou 5 | 15 ตุลาคม 2003 |
34 | บราซิล | มาร์โก พอนเทส | Soyuz TMA-8 | 30 มีนาคม 2006 |
35 | อิหร่าน[8] | Anousheh Ansari[5] | Soyuz TMA-9 | 18 กันยายน 2006 |
36 | สวีเดน | Christer Fuglesang | STS-116 | 10 ธันวาคม 2006 |
37 | มาเลเซีย | ชีค มุสซาฟาร์ ชูโกร์ | Soyuz TMA-11 | 10 ตุลาคม 2007 |
38 | เกาหลีใต้ | อี โซ-ย็อน | Soyuz TMA-12 | 8 เมษายน 2008 |
2010s | ||||
39 | เดนมาร์ก | Andreas Mogensen | Soyuz TMA-18M | 2 กันยายน 2015 |
40 | คาซัคสถาน[1] | Aidyn Aimbetov | ||
41 | สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ | Hazza Al Mansouri | Soyuz MS-15 | 25 กันยายน 2019 |
2020s | ||||
42 | ออสเตรเลีย | Chris Boshuizen[6] | Blue Origin NS-18 | 13 ตุลาคม 2021 |
43 | โปรตุเกส | Mário Ferreira | Blue Origin NS-22 | 4 สิงหาคม 2022 |
44 | อียิปต์ | Sara Sabry | Blue Origin NS-22 | 4 สิงหาคม 2022 |
45 | แอนทีกาและบาร์บิวดา | Keisha Schahaff Anastatia Mayers | Galactic 02 | 10 สิงหาคม 2023 |
46 | ปากีสถาน | Namira Salim | Galactic 04 | 6 ตุลาคม 2023 |
47 | ตุรกี | Alper Gezeravcı | Axiom Mission 3 | 18 มกราคม 2024 |
48 | เบลารุส | Marina Vasilevskaya | Soyuz MS-25 | 23 มีนาคม 2024 |
สมุดภาพ
- ยูรี กาการิน เป็นนักบินอวกาศคนแรกของโลกและสหภาพโซเวียต (ยุโรป)
- อลัน เชพเพิร์ด เป็นนักบินอวกาศคนแรกของสหรัฐ (อเมริกาเหนือ)
- อเล็กซานเดอร์ คาเรรี เป็นนักบินอวกาศหนึ่งในสองคนแรกของรัสเซีย
- หยาง ลีเหว่ย เป็นนักบินอวกาศคนแรกของจีน
- นีล อาร์มสตรอง เป็นมนุษย์ที่เหยียบพื้นผิวดวงจันทร์คนแรกของโลกและสหรัฐ
- ซิกมันด์ จาห์น จากเยอรมนีตะวันออก เป็นชาวเยอรมันคนแรกในอวกาศ
- เฮเลน ชาร์แมน เป็นชาวสหราชอาณาจักรคนแรกในอวกาศ
- อัลฟ์ เมอร์โบลด์ จากเยอรมนีตะวันตก เป็นนักบินอวกาศคนแรกของเยอรมนี
- ฟรังโก มาเลอร์บา เป็นชาวอิตาลีคนแรกในอวกาศ
- ฌ็อง-ลัว เครเตียง เป็นชาวฝรั่งเศสคนแรกในอวกาศ
- แฟม ตวน เป็นชาวเวียดนาม (เอเชีย) คนแรกในอวกาศ
- มาร์โก พอนเทส เป็นชาวบราซิล (อเมริกาใต้) คนแรกในอวกาศ
- มาร์ก ชัทเทิลเวิร์ธ เป็นชาวแอฟริกาใต้ (แอฟริกา) คนแรกในอวกาศ
- อี โซ-ย็อน จากเกาหลีใต้ เป็นชาวเกาหลีคนแรกในอวกาศ
- ราเกซ เชอร์มา เป็นชาวอินเดียคนแรกในอวกาศ
- วาเลนตีนา เตเรชโควา เป็นนักบินอวกาศหญิงคนแรกของโลกและสหภาพโซเวียต
- แซลลี ไรด์ เป็นนักบินอวกาศหญิงคนแรกของสหรัฐ
- เยเลน่า คอนดาโคว่า เป็นนักบินอวกาศหญิงคนแรกของรัสเซีย
- หลิว หยัง เป็นนักบินอวกาศหญิงคนแรกของจีน
- จิอากิ มุไค เป็นผู้หญิงญี่ปุ่นคนแรกในอวกาศ
- คลอเดีย ไฮเนเรอ เป็นผู้หญิงฝรั่งเศสคนแรกในอวกาศ
- ซามานธา คริสโตเฟอเรตติ เป็นผู้หญิงอิตาลีคนแรกในอวกาศ
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.