ผู้ชนะสิบทิศ (เพลง)

"ผู้ชนะสิบทิศ" เป็นเพลงที่ขับร้องโดยชรินทร์ นันทนาคร ประพันธ์เนื้อร้องและทำนองโดย ไสล ไกรเลิศ บันทึกแผ่นเสียงครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2497 โดยชื่อแรกเริ่มของเพลงนี้คือ "บุเรงนองรำลึก" ต่อมามีการเสริมเนื้อเพลงบางส่วน และได้เปลี่ยนชื่อใหม่เป็น "ผู้ชนะสิบทิศ" เพื่อใช้เป็นเพลงประกอบละคร ผู้ชนะสิบทิศ ที่ชรินทร์รับบท จะเด็ด คู่กับสวลี ผกาพันธ์ รับบท ตะละแม่กุสุมา ออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ช่อง 4 บางขุนพรหม พ.ศ. 2504^[1]

"ผู้ชนะสิบทิศ"
เพลงโดยชรินทร์ นันทนาคร
วางจำหน่าย	ไม่ทราบปี
บันทึกเสียง	ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2497 ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2509
แนวเพลง	เพลงลูกกรุง
ผู้ประพันธ์เพลง	ไสล ไกรเลิศ (คำร้องและทำนอง)

หากในสมัยนี้ใครเอาไปร้องในอัลบั้ม อัดเป็นวีซีดีหรือดีวีดี ออกจำหน่ายต้องเสียค่าลิขสิทธิ์ถึง 200,000 บาท ถือว่าแพงที่สุดในประเทศไทย^[2] ชรินทร์กล่าวว่า ร้องเพลงนี้มากกว่าหมื่นครั้งได้

ประวัติ

วันหนึ่งครูไสลไปยืนอ่านหนังสือเรื่อง ผู้ชนะสิบทิศ ตามร้านหนังสือแถวเวิ้งนาครเขษม จากนั้นจึงพาคุณ ชรินทร์ นันทนาคร ไปนั่งริมแม่น้ำเจ้าพระยาที่ครัววังหน้า ซึ่งตอนนี้เป็นสโมสรเทศบาลนครกรุงเทพ นั่งอยู่ในเวลากลางคืนที่มีดวงดาวเต็มท้องฟ้า ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาที่มีแต่ต้นลำพูเต็มไปด้วยหิ่งห้อยเป็นล้าน ๆ ตัว ในบรรยากาศซึ่งเงียบ มีแต่เรือแจว เมื่อเห็นเช่นนั้น ครูไสลจึงเริ่มเขียนเพลงนี้ขึ้นมา ฮัมเพลงขึ้นมาทันที.....ฟ้าลุ่มอิรวดี คืนนี้มีแต่ดาว.... แล้วก็แต่งต่อไปจนจบ นำไปขายได้เงินไม่กี่ร้อยบาท

พอหลังแต่งเสร็จ ชรินทร์นำไปร้องที่วิทยุหนึ่งปณ. สถานีวิทยุรักษาดินแดน ร้องไปไม่นาน พอเพลงดังขึ้นมา ยาขอบหรือ โชติ แพร่พันธุ์ ก็เรียกครูไสลไปพบ ในตอนแรกนึกว่าเรียกไปเพราะไม่ขออนุญาตท่าน แต่ยาขอบกลับไปขนหนังสือมาให้ครูไสลทั้งชุด และอนุญาตให้นำไปแต่งเพลงอื่น ๆ ได้อีก ซึ่งครูไสลก็แต่งเพลงที่เกี่ยวข้องอีก เช่น "บุเรงนองลั่นกลองรบ", "ไขลูสู้ตาย", "อเทตยาพ้อรัก" "กุสุมาอธิษฐาน" ฯลฯ^[3]

เนื้อเพลง

ฉบับบันทึกแผ่นเสียงครั้งแรก พ.ศ. 2497 ในชื่อเพลง บุเรงนองรำลึก

ฟ้าลุ่ม อิระวดีคืนนี้มีแต่ดาว

แจ่มแสงแวววาว เด่นอะคร้าวสว่างเวหา

ข้ามาทำศึกลำเค็ญ ไม่เว้นว่างเปล่า

เพื่อศักดิ์ชาว ตองอู ถึงจะตายจะอยู่ ขอเชิดชูมังตรา

ดวงใจข้ามอบจอมขวัญ มั่นรักจันทรา

กุสุมายอดชู้ รักเจ้าเพียงเอ็นดู ไว้ชื่นชูดวงแด

ไปรบอยู่แห่งไหน ใจคะนึงถึงเจ้า เคยเล้าโลมโฉมแม่

ข้ากลับมาเมืองแปร มองเหลียวแลแสนเปลี่ยวเปล่า

ไม่มีแต่เงา ข้าเฝ้าอาลัย

หัวใจแทบขาด อนาถใจไม่คลาย

เจ็บใจ คนรักโดนรังแก

ข้าจะเผาเมืองแปร ให้มันวอดวาย

จะตายให้เขาลือชาย จะให้เขาลือชายว่านามชื่อกู

ผู้ชนะสิบทิศ ผู้ชนะสิบทิศ ผู้ชนะสิบทิศ

ฉบับบันทึกแผ่นเสียงครั้งที่ 2 พ.ศ. 2509 ในชื่อเพลง ผู้ชนะสิบทิศ

ฟ้าลุ่ม อิระวดี คืนนี้มีแต่ดาว

แจ่มแสงแวววาว เด่นอะคร้าว สว่างไสว

เสียงคลื่นเร้าฤดี คืนนี้ข้าเปลี่ยวใจ

เหน็บหนาวทรวงใน แปลกไฉน ข้าเศร้าวิญญา

ข้ามาทำศึก ลำเค็ญ เหนื่อยแสนยากเย็น

ไม่เว้นว่างเปล่า เพื่อศักดิ์ชาว ตองอู

ถึงจะตาย จะอยู่ ขอเชิดชูมังตรา

ดวงใจ ข้ามอบจอมขวัญ มั่นรักต่อกัน

มิ่งขวัญจันทรา กุสุมายอดชู้

รักเจ้าเพียงเอ็นดู ไว้ชื่นชูดวงแด

ไปรบอยู่แห่งไหน ใจคะนึงถึงเจ้า

เคยเล้าโลมโฉมแม่ ข้ากลับ มาเมืองแปร

มองเหลียวแล แสนเปลี่ยวเปล่า

ไม่มีแต่เงา ข้าเฝ้าอาลัย

หัวใจแทบขาด อนาถใจไม่คลาย

เจ็บใจ คนรักโดนรังแก

ข้าจะเผาเมืองแปร ให้มันวอดวาย

จะตายให้เขาลือชาย จะให้เขาลือชาย

ว่านามชื่อกู ผู้ชนะสิบทิศ ผู้ชนะสิบทิศ

ผู้ชนะสิบทิศ ผู้ชนะ..สิบทิศ ฮื้มฮืมหื่มฮืมฮืม

อ้างอิง

1. ผู้ชนะสิบทิศ เก็บถาวร 2008-12-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน charinshow.com
2. พิสุทธินี, "ชรินทร์ นันทนาคร", นิตยสารลิปส์ ฉบับปักษ์หลังมกราคม 2553 หน้า 178-185
3. ผู้ชนะสิบทิศ