ทักษิณ ชินวัตร
อดีตนายกรัฐมนตรีไทย / From Wikipedia, the free encyclopedia
ทักษิณ ชินวัตร (เกิด 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2492) นามแฝงว่า โทนี่ วู้ดซัม[6] (อังกฤษ: Tony Woodsome) เป็นนักธุรกิจและนักการเมืองชาวไทย นายกรัฐมนตรีไทยคนที่ 23 รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ผู้ก่อตั้งและหัวหน้าพรรคไทยรักไทยคนแรก (ปัจจุบันวิวัฒนาการมาเป็นพรรคเพื่อไทย)
ทักษิณ ชินวัตร | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ทักษิณ ใน พ.ศ. 2548 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
นายกรัฐมนตรีไทย คนที่ 23 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ดำรงตำแหน่ง 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2544 – 19 กันยายน พ.ศ. 2549 (5 ปี 222 วัน) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
กษัตริย์ | พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
รอง | ดูรายชื่อ
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ก่อนหน้า | ชวน หลีกภัย | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ถัดไป | สนธิ บุญยรัตกลิน (หัวหน้าคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร กรุงเทพมหานคร | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ดำรงตำแหน่ง 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2538 – 27 กันยายน พ.ศ. 2539 (1 ปี 87 วัน) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ก่อนหน้า | จำลอง ศรีเมือง สุเทพ อัตถากร มารุต บุนนาค | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ถัดไป | มารุต บุนนาค ศุภชัย พานิชภักดิ์ หม่อมราชวงศ์สุขุมพันธุ์ บริพัตร | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
เขตเลือกตั้ง | เขต 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
หัวหน้าพรรคไทยรักไทย | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ดำรงตำแหน่ง 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2541 – 2 ตุลาคม พ.ศ. 2549 (8 ปี 80 วัน) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ก่อนหน้า | ก่อตั้งพรรค | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ถัดไป | จาตุรนต์ ฉายแสง (รักษาการ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ข้อมูลส่วนบุคคล | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
เกิด | 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2492 (74 ปี) อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ประเทศไทย | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
พรรคการเมือง | พลังธรรม (2537–2541) ไทยรักไทย (2541–2549) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
คู่สมรส | พจมาน ดามาพงศ์ (สมรส 2523; หย่า 2551) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
บุตร | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
บุพการี |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ญาติ |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ความสัมพันธ์ | สกุลชินวัตร | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ที่อยู่อาศัย | ราชอาณาจักรไทย | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ศิษย์เก่า | มหาวิทยาลัยแซมฮิวสตันสเตต (ปร.ด.) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ทรัพย์สินสุทธิ | 2,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ฟอบส์ พ.ศ. 2565)[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ลายมือชื่อ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
รับใช้ | ไทย | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
สังกัด | กรมตำรวจ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ประจำการ | พ.ศ. 2516–2530 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ยศ | พันตำรวจโท[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ถูกกล่าวหา | ความผิดต่อราชการ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
รับโทษ | 1 ปี[3][4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
สถานะทางคดี | พักโทษ[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ทักษิณก่อตั้งบริษัทผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์มือถือ แอดวานซ์ อินโฟร์ เซอร์วิส หรือ เอไอเอส และกลุ่มบริษัทไอทีและโทรคมนาคม ชิน คอร์ปอเรชั่น ในปี พ.ศ. 2530 ทำให้เขากลายเป็นบุคคลที่ร่ำรวยที่สุดคนหนึ่งในประเทศไทย ต่อมาในปี พ.ศ. 2537 พลตรี จำลอง ศรีเมือง ได้ชักนำเขาเข้าสู่การเมือง โดยเริ่มแรกนั้นเขาสังกัดพรรคพลังธรรม ซึ่งพลตรีจำลองเป็นหัวหน้าพรรคในขณะนั้น ต่อมาทักษิณได้ลาออกจากพรรคพลังธรรม และก่อตั้งพรรคไทยรักไทยในปี พ.ศ. 2541 สามปีต่อมาในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2544 พรรคไทยรักไทยได้รับเสียงข้างมากในสภา จึงดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเป็นสมัยแรก นโยบายเด่นของเขา ได้แก่ การขยายหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า การลดความยากจนและลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน การส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม และการประกาศสงครามกับยาเสพติด ซึ่งได้รับความนิยมอย่างล้นหลามโดยเฉพาะอย่างยิ่งในชนบท เขาดำรงตำแหน่งสมัยแรกจนครบวาระสี่ปี ผลการเลือกตั้งเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2548 ทำให้ทักษิณดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัยที่สอง ด้วยคะแนนเสียงสูงที่สุดเป็นประวัติการณ์ แต่ในสมัยที่สองนี้รัฐบาลทักษิณถูกกล่าวหาหลายอย่าง เช่น ละเมิดสิทธิมนุษยชน ฉ้อราษฎร์บังหลวง เป็นเผด็จการรัฐสภา มีผลประโยชน์ทับซ้อน และควบคุมสื่อ[7] ส่วนข้อกล่าวหาของตัวทักษิณเอง อาทิ การเลี่ยงภาษี หมิ่นพระบรมเดชานุภาพ ตลอดจนขายทรัพย์สินของบริษัทไทยให้นักลงทุนต่างชาติ กรณีขายหุ้นชินคอร์ปเป็นชนวนเหตุให้เกิดการประท้วงใหญ่โดยพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยในปี พ.ศ. 2549
19 กันยายน พ.ศ. 2549 คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (คปค.) ก่อรัฐประหารล้มรัฐบาลทักษิณ ทำให้ทักษิณพ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เวลาต่อมา คณะกรรมการตรวจสอบการกระทำที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่รัฐ (คตส.) ที่ คณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ (คมช.) คณะรัฐประหารซึ่งแปรสภาพมาจาก คปค. เป็นผู้แต่งตั้ง ทำการอายัดทรัพย์ของทักษิณและครอบครัวในประเทศไทยรวม 76,000 ล้านบาท โดยอ้างว่าเขาร่ำรวยผิดปกติขณะอยู่ในตำแหน่ง[8][9] ทักษิณเคยเดินทางกลับประเทศไทยครั้งหนึ่งเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 หลังพรรคพลังประชาชนซึ่งสืบทอดจากพรรคไทยรักไทยชนะการเลือกตั้ง แต่หลังจากนั้นอาศัยอยู่ต่างประเทศโดยตลอด เขาถูกตัดสินจำคุก 2 ปีในคดีที่ดินรัชดาฯ ทักษิณเป็นผู้สนับสนุนหลักของกลุ่มคนเสื้อแดงและแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) ต่อมาในปี พ.ศ. 2552 รัฐบาลอภิสิทธิ์เพิกถอนหนังสือเดินทางของทักษิณ ถัดมาเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553 ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองพิพากษาให้ทรัพย์สินประมาณ 46,000 ล้านบาทของทักษิณตกเป็นของแผ่นดิน และทักษิณถูกถอดยศ พันตำรวจโท เมื่อวันที่ 5 กันยายน พ.ศ. 2558[10]
ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2566 ทักษิณประกาศเดินทางกลับประเทศไทยอย่างเป็นทางการ ในช่วงไม่กี่วันก่อนการเลือกตั้งใหญ่ และเมื่อพรรคเพื่อไทยซึ่งสืบทอดมาจากพรรคพลังประชาชนได้จัดตั้งรัฐบาล ทักษิณได้เดินทางกลับประเทศไทยเมื่อวันที่ 22 สิงหาคม รวมระยะเวลาลี้ภัยในต่างประเทศนาน 15 ปี[11] และถูกนำตัวไปจำคุกที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพมหานครในวันเดียวกัน แต่ได้ย้ายไปพักรักษาตัวที่ชั้น 14 โรงพยาบาลตำรวจทันทีในคืนดังกล่าว[12][13] ต่อมาเมื่อวันที่ 31 สิงหาคม พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการพระราชทานอภัยลดโทษจำคุกให้ทักษิณ จากเดิม 8 ปี คงเหลือ 1 ปี[14] ส่งผลให้ทักษิณได้รับการพักโทษเมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567 และได้กลับออกไปพักฟื้นที่บ้านจันทร์ส่องหล้าทันที[15]