จักรพรรดินีหลงยฺวี่ พระพันปีหลวง

สมเด็จพระจักรพรรดินีเสี้ยวติ้งจิ่ง (จีน:孝定景皇后叶赫那拉氏) พระองค์ทรงเป็นที่รู้จักในพระนาม สมเด็จพระพันปีหลงยฺวี่ (จีน:隆裕皇后) (พระนามเดิม:จิงเฟิน 靜芬) (พ.ศ. 2406 - พ.ศ. 2456) พระนางหลงยฺวี่เป็นพระอัครมเหสีในจักรพรรดิกวางซวีแห่งจีน สมัยราชวงศ์ชิง พระนางทรงมาจากเผ่าแมนจูเยเฮ่อน่าลา และพระองค์ยังเป็นพระญาติกับจักรพรรดิกวางซวี ผู้ซึ่งครองราชสมบัติตั้งแต่ พ.ศ. 2418 ถึง พ.ศ. 2451 พระนางเป็นพระนัดดาในซูสีไทเฮา พระนางไม่มีพระโอรสธิดา และทรงเป็นที่รู้จัก เนื่องจากได้ลงพระนามาภิไธยในพระราชโองการแทนจักรพรรดิผู่อี๋ประกาศสละราชบัลลังก์ใน พ.ศ. 2454 นับเป็นการสิ้นสุดระบอบจักรพรรดิ์ในประเทศจีนที่ยืนยาวมากว่า 2,000 ปี และพระนางเป็นไทเฮาพระองค์สุดท้ายของจีน

จักรพรรดินีหลงยฺวี่
พระพันปีหลวง
จักรพรรดินีแห่งราชวงศ์ชิง
ดำรงพระยศ	26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2432 – 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2451
ก่อนหน้า	จักรพรรดินีเซี่ยวเจ๋ออี้
ถัดไป	สิ้นสุดระบอบจักรพรรดิ
พระพันปีหลวง
ดำรงพระยศ	14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2451 – 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2455
ก่อนหน้า	จักรพรรดินีซูสี พระพันปีหลวง
ถัดไป	สิ้นสุดระบอบจักรพรรดิ
พระราชสมภพ	28 มกราคม พ.ศ. 2406
สวรรคต	22 กุมภาพันธ์พ.ศ. 2456 พระราชวังต้องห้าม ปักกิ่ง (50 พรรษา)
พระราชสวามี	สมเด็จพระจักรพรรดิกวางซวี
ราชวงศ์	ชิง
พระราชบิดา	Yehenara Guixiang

พระราชประวัติ

พระนางเยเฮ่อน่าลาทรงได้รับเลือกเป็นพระอัครมเหสีโดย ซูสีไทเฮาผู้เป็นพระปิตุจฉาของพระนาง เนื่องจากพระนางต้องการสร้างฐานอำนาจในเครือพระราชวงศ์ของพระนางให้ยิ่งใหญ่ พระนางเยเฮอนาราทรงอภิเษกสมรสกับจักรพรรดิกวางซวีในวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2432และได้กลายเป็นพระจักรพรรดินีโดยทันทีหลังพระราชพิธีอภิเษกสมรส

พระนางซูสีไทเฮาทรงอยากให้ทั้งสองพระองค์นั้นรักใคร่กัน แต่จักรพรรดิกวังซวี่นั้นไม่ทรงชอบพระนางเยเฮ่อน่าลามากๆ จึงทำให้พระนางนั้นพยายามเข้าหาจักรพรรดิแต่ก็ไม่เป็นผลจึงทำให้พระนางนั้นหมดความอดทน จึงทำให้พระนางเยเฮ่อน่าราทรงเกลียดชังและไม่สนพระทัยในจักรพรรรดิกวังซวี่ พระจักรพรรดิโปรดสมเด็จพระมเหสีเจินแห่งเผ่าตาตาลา (ภาษาจีน:他他拉氏珍妃) พระนางเยเฮ่อน่าลาทรงให้ร้ายพระมเหสีเจินโดยทรงเล่าเกินจริงเกี่ยวกับการเป็นกบฏของมเหสีเจินให้พระนางซูสีไทเฮาสดับฟัง พระมเหสีเจินสนับสนุนให้สมเด็จพระจักรพรรดิเรียกร้องการปกครองให้พระจักรพรรดิมีอำนาจสิทธิ์ขาดมากกว่านี้ พระมเหสีเจินทรงสนับสนุนการเมืองการปกครองระบอบใหม่ ในที่สุดพระนางซูสีไทเฮาทรงเป็นปริปักษ์กับมเหสีเจินและมีพระราชเสาวนีย์ให้ลงโทษเฆี่ยนตีและนำพระมเหสีไปจำขังไว้ที่พระตำหนักเย็น หลังจากนั้นพระมเหสีเจินได้สนับสนุนจักรพรรดิอย่างลับๆให้ได้รับอำนาจการปกครองจากพระนางซูสีไทเฮา พระนางซูสีไทเฮาจึงมีพระราชเสาวนีย์ให้บรรดาขันทีเข้าจับพระมเหสีไปทิ้งลงบ่อน้ำนอกตำหนักหนิงเซี่ยจนสิ้นพระชนม์ ในขณะพระราชวงศ์กำลังจะเสด็จหนีไปซีอานเมื่อกองกำลังต่างชาติเข้ายึดปักกิ่ง

หลังจากการแผนการยึดอำนาจซูสีไทเฮาของจักรพรรดิกวางซวีประสบความล้มเหลว พระจักรพรรดิทรงถูกสั่งจองจำไว้ที่พระตำหนักกลางทะเลสาบ พระจักรพรรดินีเยเฮ่อน่าลาทรงทำหน้าที่สืบความเป็นอยู่และทุกอิริยาบถของจักรพรรดิและรายงานแก่พระนางซูสีไทเฮา เมื่อพระจักรพรรดิกวางซวีและพระนางซูสีไทเฮาเสด็จสวรรคต พระนางทรงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จพระพันปีหลงยฺวี่ อันมีความหมายว่า "ความเป็นมงคลและเจริญรุ่งเรือง"

สิ้นสุดพระราชวงศ์

สมเด็จพระพันปีหลงยฺวี่ทรงว่าราชการหลังม่านในรัชกาลจักรพรรดิผู้อี้

ในขณะทรงดำรงเป็นพระพันปี พระนางเยเฮ่อน่าลาทรงรับจักรพรรดิซวนถง (จักรพรรดิผู่อี๋) มาเป็นพระโอรสเลี้ยงหลังจากจักรพรรดิกวางซวีเสด็จสวรรคตในปี พ.ศ. 2451 พระนางซูสีไทเฮาทรงดำรงเป็นผู้สำเร็จราชการจนพระนางสวรรคตและเมื่อหลงยฺวี่ทรงได้รับการยอมรับในพระยศพระพันปี ในทางทฤษฎีพระนางทรงมีความมุ่งมั่นที่สำคัญในการตัดสินใจ แต่ในภาคปฏิบัติพระนางทรงไม่มีความรู้ด้านการเมืองการปกครองไม่เหมือนซูสีไทเฮา ในช่วงแรกราชสำนักตกอยู่ภายใต้อำนาจของไจ้เฟิง เจ้าชายชุนที่ 2และจากนั้นตกอยู่ภายใต้อำนาจของหยวน ซื่อไข่ โดยพระนางอยู่ภายใต้การควบคุมของบุคคลทั้งสอง

ภายใต้คำแนะนำของหยวน ซื่อไข่ในปี พ.ศ. 2454 พระพันปีหลงยฺวี่จำต้องทรงลงพระนามาภิไธยประกาศการสละราชสมบัติของจักรพรรดิซวนถงพระชนมายุ 6 พรรษา ในขณะการจัดเตรียมฐานะของราชวงศ์ยังคงอยู่ต่อไปในพระราชวังต้องห้ามและยังคงรักษาทรัพย์สิน พระยศและบ่าวไพร่รับใช้ ในปี พ.ศ. 2455 ราชวงศ์ชิงได้ถูกล้มล้าง มีการก่อตั้งสาธารณรัฐจีน

เพียงไม่กี่วันของการสิ้นสุดราชวงศ์ชิง พระพันปีหลงยฺวี่ทรงพระประชวรและเสด็จสวรรคตที่ปักกิ่ง พระชนมายุ 50 พรรษา เพราะพระนางทำใจไม่ได้ที่ราชวงศ์ชิงนั้นล่มสลายแต่พระนางก็ทำได้ดีที่สุดแล้ว และพระนางเป็นพระจักรพรรดินีแห่งจีนพระองค์เดียวที่หีบพระศพได้ถูกย้ายจากพระราชวังต้องห้ามไปยังสุสานโดยทางรถไฟ ในพระราชพิธีฝังพระศพ หลี่ หยวนหง รองประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐจีน ได้กล่าวสรรเสริญพระนางว่า "ทรงเป็นสตรีผู้ดีเลิศยิ่งท่ามกลางสตรีทั้งปวง"

พระสาทิสลักษณ์และพระฉายาลักษณ์ที่ยังคงเหลืออยู่

• 
• 
• 

อ้างอิง